Οι κεντρικές τράπεζες έχουν παγιδευτεί, με αποτέλεσμα το τραίνο της παγκόσμιας οικονομίας να οδηγείται με αυξανόμενη ταχύτητα προς την καταστροφή – ενώ ο μηχανοδηγός του θεωρεί πως θα αποφύγει το μοιραίο δυστύχημα, πατώντας τέρμα το γκάζι
(To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες)
.
“Με τόσο πολλούς πυρομανείς, καθώς επίσης με τόσες πολλές σπίθες, ο δρόμος για την επόμενη μεγάλη πυρκαγιά δεν είναι πολύ μακριά” (S. Roach με παρεμβάσεις).
.
Άρθρο
Σύμφωνα με τον παραπάνω αμερικανό οικονομολόγο, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να σταματήσουν τα χρηματοπιστωτικά τους μέτρα, καθώς επίσης να «ακονίσουν τα εργαλεία τους», για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την επόμενη, αναπόφευκτη κρίση – ενώ η Fed συνεχίζει να βαδίζει σε έναν γνωστό μεν, αλλά εξαιρετικά επικίνδυνο και ολισθηρό δρόμο.
Χωρίς δηλαδή να αποδέχεται τα τεράστια λάθη που έκανε στο παρελθόν, προσεγγίζει σταδιακά, με τον ίδιο τρόπο τα προβλήματα, τα οποία προετοίμασαν το έδαφος για τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007/08 – γεγονός που θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε μία ανάλογη καταστροφή με τότε, ενδεχομένως πολύ πιο μεγάλη.
Από την άλλη πλευρά, η χθεσινή απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, η οποία δίνει τη δυνατότητα στην ΕΚΤ να αγοράζει ομόλογα των χωρών της Ευρωζώνης, «μιμούμενη» την πολιτική της Fed, οδήγησε το ευρώ σε ελεύθερη πτώση – ενώ η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας έπαψε να στηρίζει την ισοτιμία του φράγκου στο 1:1,20 με αποτέλεσμα να χάσει το ευρώ σε χρόνο μηδέν το 15% περίπου της αξίας του, πλησιάζοντας στο 1:1.
Την ίδια στιγμή το χρηματιστήριο της χώρας κατέρρευσε αρχικά στο -11%, αφού η αύξηση της ισοτιμίας του φράγκου θα δυσχεράνει κατά πολύ τις εξαγωγές των επιχειρήσεων της. Η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας μείωσε επίσης το βασικό της επιτόκιο στο αρνητικό -0,75% για να συγκρατήσει τις εισροές ξένων κεφαλαίων – ενώ δεν πρέπει να παραλείψει κανείς πως όλοι όσοι έχουν δανεισθεί σε φράγκα, όπως αρκετές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, θα αντιμετωπίσουν τεράστια προβλήματα (κατ’ επέκταση οι τράπεζες).
Επιστρέφοντας στη Fed, παρά τις διαβεβαιώσεις της για αύξηση των βασικών επιτοκίων, η «Επιτροπή Ανοιχτής Αγοράς» ανακοίνωσε πρόσφατα ότι, μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της να περιμένει υπομονετικά τις σωστές προϋποθέσεις για μία τέτοια κίνηση. Εάν προσθέσουμε εδώ τις δηλώσεις της κεντρικής τραπεζίτη των Η.Π.Α., σύμφωνα με τις οποίες έως την αύξηση των βασικών επιτοκίων θα πρέπει να μεσολαβήσουν τουλάχιστον δύο ακόμη συνεδριάσεις της επιτροπής, θα συμπεράνουμε πως η Fed προβλέπει δυστυχώς την ομαλοποίηση της πολιτικής της μακροπρόθεσμα.
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο, το χρονοδιάγραμμα της Fed μοιάζει κατά πολύ περίεργο τρόπο με το αντίστοιχο των ετών 2004 έως 2006, όπου η προσέγγιση της, όσον αφορά τις αυξήσεις των επιτοκίων, οδήγησε στο σχεδόν θανατηφόρο λάθος – με βάση το οποίο αγνοήθηκαν εντελώς οι κλιμακούμενες υπερβολές των χρηματοπιστωτικών αγορών, καθώς επίσης της πραγματικής οικονομίας.
Ειδικότερα η Fed τότε, αφού μετά το σπάσιμο της φούσκας του 2000 μείωσε τα βασικά της επιτόκια στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών (1%), δίστασε πάρα πολύ να ομαλοποιήσει την πολιτική της – όταν δε άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια, το έκανε με έναν εξαιρετικά αργό ρυθμό.
Στα πλαίσια αυτά, εντός 24 μηνών (Ιούλιος 2004 έως 2006), τα επιτόκια αυξήθηκαν 17 φορές κατά 0,25% εκάστοτε, από το 1% στο 5,25% – ενώ στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα διογκώθηκε υπερβολικά τόσο η φούσκα ακινήτων, όσο και η χρηματοπιστωτική (οδηγώντας στην υπερβολική αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών με δανεικά χρήματα, στην κατακόρυφη μείωση των αποταμιεύσεων, καθώς επίσης στην κορύφωση του ελλείμματος του αμερικανικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών).
Συμπερασματικά λοιπόν σε υπερβολικές ανισορροπίες, οι οποίες προκάλεσαν την κατάρρευση που ακολούθησε το 2008 – τη μεγαλύτερη καταιγίδα των τελευταίων δεκαετιών, από την οποία φυσικά δεν έχει ξεφύγει ο πλανήτης αλλά, αντίθετα, κινδυνεύει σήμερα κατά πολύ περισσότερο από τότε.
Βέβαια η κεντρική τράπεζα, οι δύο προηγούμενοι διοικητές της καλύτερα, αποποιούνται τις τεράστιες ευθύνες τους, οι οποίες λίγο έλειψε να προκαλέσουν μία πρωτοφανή, παγκόσμια καταστροφή – ισχυριζόμενοι πως δεν έφταιξε η νομισματική πολιτική, με εξαίρεση ίσως το «χαλαρό ρυθμιστικό πλαίσιο» που διέπει τις τράπεζες, καθώς επίσης το χρηματοπιστωτικό σύστημα γενικότερα.
.
Οι σημερινές ανισορροπίες
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η Fed σήμερα ευρίσκεται αντιμέτωπη με ένα παρόμοιο, εάν όχι πολύ μεγαλύτερο λάθος – αφού θεωρεί πως είναι υποχρεωμένη να χρησιμοποιήσει κάθε θεμιτό ή αθέμιτο νομισματικό μέτρο, για να καταπολεμήσει τα επακόλουθα της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης, ιδιαίτερα δε τους κινδύνους του αποπληθωρισμού.
Ειδικά όσον αφορά τα βασικά επιτόκια, φαίνεται πως αφενός μεν θα καθυστερήσει να τα αυξήσει, αφετέρου πως ο ρυθμός θα είναι ακόμη χαμηλότερος – συγκριτικά με αυτόν που υιοθέτησε πριν από δέκα χρόνια περίπου.
Το πιο σημαντικό δε είναι το ότι, ο ισολογισμός της έχει φτάσει ήδη στα 4,5 τρις $, έχοντας πενταπλασιαστεί μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα – ενώ, αν και έχει σταματήσει τα προγράμματα αγοράς νέων ομολόγων (ποσοτική διευκόλυνση, QE), δεν φαίνεται πρόθυμη να μειώσει τα τεράστια αποθέματα της, πουλώντας κάποια από αυτά. Εκτός αυτού, έχει αναγκάσει ουσιαστικά την ΕΚΤ, την Τράπεζα της Ιαπωνίας κοκ. να αυξήσουν ακόμη περισσότερο τη ρευστότητα στις περιοχές τους, με επίσης μηδενικά επιτόκια.
Συνεχίζοντας, τα ασυνήθιστα αυτά μονεταριστικά μέτρα, τα οποία επιβάλλονται σε ένα σύστημα πλημμυρισμένο κυριολεκτικά με ρευστότητα, συνιστούν έναν τεράστιο κίνδυνο – ο οποίος αυξάνεται εκθετικά από την υπερβολική αστάθεια των νομισμάτων, από τη ραγδαία πτώση των τιμών του πετρελαίου κοκ.
