Η ανάπτυξη μέσω των πιστώσεων
Όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενη ανάλυση μας, η αντιστροφή της τάσης στη Μ. Βρετανία ξεκίνησε με την «αναζωπύρωση» της αγοράς ακινήτων, με τη βοήθεια της κυβέρνησης – η οποία ανακοίνωσε το Μάρτιο του 2013 ένα πρόγραμμα, μέσω του οποίου οι αγοραστές ακινήτων αξίας έως και 900.000, μπορούν να δανείζονται το 95% των κεφαλαίων που χρειάζονται. Ουσιαστικά λοιπόν, όπως συμβαίνει κατά κάποιον τρόπο και στην Ολλανδία (άρθρο), διακινδυνεύονται χρήματα του δημοσίου, χρησιμοποιούμενα για ενυπόθηκα δάνεια και εγγυήσεις του ιδιωτικού τομέα.
Η συγκεκριμένη «φαεινή ιδέα» της κυβέρνησης που, εκτός των άλλων, προσπαθεί νε εξέλθει από την παγίδα της μαζικής εκτύπωσης χρημάτων με τη βοήθεια του ΔΝΤ (άρθρο) φαίνεται παράλογη στην υπόλοιπη Ευρώπη – η οποία γνωρίζει πως η κρίση προήλθε αφενός μεν από τα ανυπόθηκα δάνεια χαμηλής εξασφάλισης, αφετέρου από την υπερχρέωση του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα πολλών χωρών.
Εν τούτοις, στους λίγους μήνες που ακολούθησαν την ανακοίνωση, οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν, ενώ η οικονομική ανάπτυξη επιταχύνθηκε. Όποιος φυσικά γνωρίζει πως σχεδόν το 70% του πληθυσμού έχει ένα σπίτι στην ιδιοκτησία του, η τιμή του οποίου, μαζί με τη σύνταξη, αποτελεί το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο των Βρετανών, αντιλαμβάνεται εύκολα την ψυχολογία τους – την έκρηξη δηλαδή στις κατασκευές (γράφημα), καθώς επίσης την αύξηση των τιμών των οικιών στο Λονδίνο, σχεδόν κατά 25% (2013).
.
Ηνωμένο Βασίλειο – η εξέλιξη του αριθμού των κατασκευών νέων ακινήτων.
.
Η εξάρτηση όμως της ανάπτυξης από την αγορά ακινήτων περιορίζει σημαντικά τη νομισματική πολιτική μίας χώρας – επειδή, όσο πιο πολλοί «ενυπόθηκοι οφειλέτες» υπάρχουν, οι οποίοι είναι επί πλέον υπερβολικά χρεωμένοι σε σχέση με το εισόδημα τους, τόσο πιο επισφαλής είναι η κατανάλωση (το σημαντικότερο συστατικό στοιχείο μίας οικονομίας).
Αναλυτικότερα, το 25% των νοικοκυριών στη Μ. Βρετανία έχουν ένα ενυπόθηκο δάνειο, η αξία του οποίου υπερβαίνει κατά τέσσερις φορές το εισόδημα τους. Εάν τώρα αυξήσει η Τράπεζα της Αγγλίας τα βασικά επιτόκια, θα αυξηθεί ταυτόχρονα η επιβάρυνση των νοικοκυριών από τους τόκους – γεγονός όχι και τόσο προβληματικό, εάν αυξανόταν παράλληλα τα εισοδήματα τους.
Εν τούτοις, η άνοδος των εισοδημάτων δεν φαίνεται εφικτή, παρά το ότι, υπό φυσιολογικές συνθήκες, η ανάπτυξη της οικονομίας μειώνει την ανεργία, αυξάνοντας τους μισθούς – ως αποτέλεσμα του ανταγωνισμού των επιχειρήσεων για την εύρεση εργαζομένων. Εάν λοιπόν αυξανόταν τα βασικά επιτόκια σήμερα στη Μ. Βρετανία, οι επιβαρύνσεις των νοικοκυριών θα ήταν μεγαλύτερες – με αποτέλεσμα να περιορισθεί η κατανάλωση, οπότε το ΑΕΠ.
Το γεγονός αυτό προβληματίζει προφανώς την κεντρική τράπεζα της χώρας, ο διοικητής της οποίας ανέφερε ότι, “Οι χαμηλές, αργές αυξήσεις των επιτοκίων οφείλουν να βοηθήσουν στη διατήρηση του ρίσκου σε χαμηλά επίπεδα, επειδή οι υψηλές αυξήσεις θα οδηγούσαν σε μεγαλύτερο δανειακό κόστος, το οποίο θα «διόρθωνε» απότομα την ιδιωτική κατανάλωση“.
Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας είπε όμως ακόμη ότι, τα επιτόκια στον επόμενο κύκλο δεν θα αυξηθούν τόσο πολύ, όσο την τελευταία φορά – οπότε διαβεβαίωσε ουσιαστικά τους οφειλέτες πως δεν θα επιβαρυνθούν ιδιαίτερα, με πιθανότερο αποτέλεσμα να αυξηθεί περαιτέρω ο ιδιωτικός δανεισμός στη Μ. Βρετανία.
Απλούστερα, οι Άγγλοι θα μπορούν να διατηρήσουν ή να αυξήσουν το βιοτικό τους επίπεδο με δανεικά, όπως ακριβώς πριν από την κρίση – την οποία προκάλεσε όμως ο υπερβολικός δανεισμός! Επομένως, θα συνεχίσει να αυξάνεται η ποσότητα χρήματος – όπως φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί.
.
Ηνωμένο Βασίλειο – η αυξητική τάση στη ποσότητα χρήματος Μ1.
.
Πώς όμως θα διατηρηθεί η συγκεκριμένη οικονομική πολιτική η οποία, αντίστοιχα με την αμερικανική, μοιάζει σαν μία απελπισμένη «φυγή προς τα εμπρός», με ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας;
Πως είναι δυνατόν μία χώρα υπερχρεωμένη, με τεράστια δίδυμα ελλείμματα και με συνολικό χρέος που υπερβαίνει το 500% του ΑΕΠ της, να καταφέρει να επιβιώσει απλά και μόνο δανειζόμενη περαιτέρω; Δεν είμαστε αντιμέτωποι με μία αγγλοσαξονική βόμβα μεγατόνων η οποία, όταν εκραγεί, θα οδηγήσει τον πλανήτη στο χάος;
.
Ηνωμένο Βασίλειο – η εξέλιξη στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας.
.
Μπορεί αλήθεια να αντιστραφεί η τάση, με μονεταριστικές μεθόδους ή με «μαγικές λύσεις», όταν η βιομηχανική παραγωγή της Βρετανίας έχει σχεδόν καταρρεύσει, ενώ τα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της (γράφημα) είναι εκτός ελέγχου.
