Με κριτήριο την πλήρη άγνοια, σχετικά με το τι συμβαίνει κάθε φορά στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, την οποία ομολόγησε ο κ. Bernanke, δεν είναι καθόλου λογικό το να εμπιστευόμαστε τα κράτη ή τις κυβερνήσεις, όταν εγγυώνται τις καταθέσεις
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
“Η απελευθέρωση των τραπεζών από τις παλαιότερες κανονιστικές ρυθμίσεις, έβαλλε τους τροφίμους επικεφαλείς του φρενοκομείου” (C. Ferguson).
.
Άρθρο
Ο κ. Bernanke, έχοντας αποχωρήσει πλέον από τη Fed, έδωσε τις δικές του εξηγήσεις σε πρόσφατη ομιλία του (video), όσον αφορά τα μεγαλύτερα σφάλματα στη διαχείριση της κρίσης χρέους εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας. Στο πρώτο μέρος της εισήγησης του (πηγή), αναφέρθηκε στον πανικό του 1907 – ο οποίος έχει πολλά κοινά σημεία, με την χρηματοπιστωτική κρίση του 2007/08.
.
Στα πλαίσια αυτά, ανέφερε πέντε διαφορετικές φάσεις, οι οποίες παρατηρούνται σε κάθε χρηματοπιστωτική κρίση. Οι φάσεις αυτές είναι κατά τον ίδιο οι εξής:
(α) Οι ζημίες (looses): Όπως είναι γνωστό, οι μετοχές στα χρηματιστήρια κατέρρευσαν απότομα το 1907, με αποτέλεσμα να προκληθούν μεγάλες ζημίες στους επενδυτές.
(β) Οι τραπεζικές επιθέσεις (Bank runs): Οι καταθέτες εφόρμησαν βίαια στις τράπεζες, φοβούμενοι από την πτώση των τιμών των μετοχών, ζητώντας τα χρήματα τους – γεγονός που μάλλον επεξηγεί τις προσπάθειες χειραγώγησης των χρηματιστηρίων μετά την κρίση του 2007, εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών (άρθρο).
(γ) Οι καταναγκαστικές πωλήσεις (fire sales): Τα υπό πίεση χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήταν υποχρεωμένα να πουλήσουν στοιχεία του ενεργητικού τους, για να μπορέσουν να διατηρήσουν τη ρευστότητα τους – με αποτέλεσμα να συνεχιστεί η πτώση των τιμών στα χρηματιστήρια και γενικότερα στα διάφορα περιουσιακά στοιχεία.
(δ) Η μετάδοση της κρίσης (contagion): Το ξεπούλημα έπληξε σημαντικά την εμπιστοσύνη των ανθρώπων, οι οποίοι δεν έπαψαν να εμπιστεύονται μόνο τις αδύναμες τράπεζες, αλλά ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
(ε) Οι ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις (broad economic effects): Η αδυναμία του οικονομικού συστήματος οδήγησε σε μία βαθιά, καταστροφική ύφεση.
.
Ο κ. Bernanke τόνισε βέβαια στην ομιλία του πως οι διαπιστώσεις της ανάλυσης του δεν είναι καινούργιες, αλλά πολύ καλά γνωστές από το παρελθόν. Όφειλε λοιπόν να αναρωτηθεί κανείς γιατί δεν υπήρξαν αντιδράσεις – γιατί δηλαδή δεν είχαν υιοθετηθεί τα κατάλληλα μέτρα, πριν ξεσπάσει η κρίση του 2007/08. Στα πλαίσια αυτά είπε τα εξής:
(α) Δεν καταλάβαμε έγκαιρα πόσο είχαν επιδεινωθεί τα οικονομικά των τραπεζών, από τις ζημίες στην αγορά των ενυπόθηκων δανείων. Υποθέσαμε δηλαδή ότι, όπως ακριβώς συνέβη με το σπάσιμο της φούσκας του διαδικτύου (άρθρο), θα προκαλούνταν μόνο λογιστικές ζημιές (loss of paper wealth).
(β) Οι κρατικές υπηρεσίες δεν ήταν οι μοναδικές, οι οποίες είχαν υποτιμήσει σημαντικά το ρίσκο – αφού και οι ίδιες οι τράπεζες δεν είχαν κατανοήσει την επικίνδυνη εξάρτηση τους από την αγορά ενυπόθηκων δανείων. Όταν ρωτούσε κανείς τις τράπεζες, η απάντηση τους ήταν σταθερά πως είχαν τα πάντα υπό τον έλεγχο τους. Ειδικότερα είπε τα εξής:
.
“Στην αρχή της κρίσης, η γενική άποψη που επικρατούσε ήταν πως οι τιμές των ακινήτων μπορεί να μειώνονταν σημαντικά, αλλά οι επιπτώσεις δεν θα ήταν διαφορετικές από αυτές κατά το σπάσιμο της φούσκας του διαδικτύου. Θα μπορούσαν δηλαδή να προκαλέσουν λογιστικές ζημίες – να επηρεάσουν τις καταναλωτικές δαπάνες και να επιβραδύνουν την οικονομία, αλλά τίποτα περισσότερο.
Ούτε εμείς λοιπόν, οι ρυθμιστικές αρχές, ούτε οι ίδιες οι τράπεζες δεν εκτιμούσαν πως θα προκληθούν πραγματικές ζημίες – σημαντικές απώλειες πλούτου. Όταν μιλούσαμε με τις τράπεζες, ρωτώντας τες τι θα συνέβαινε εάν οι τιμές των ακινήτων έπεφταν κατά -30%, μας έλεγαν «τίποτα το ιδιαίτερο». Επομένως, αργήσαμε να το καταλάβουμε τόσο εμείς, όσο και οι τράπεζες“.
.
Όσον αφορά τώρα τους φόβους επίθεσης εναντίον των τραπεζών (Bank runs), η διαδικασία εξελίσσεται σήμερα, πάντοτε κατά τον κ. Bernanke, εντελώς διαφορετικά, σε σχέση με το παρελθόν. Δεν είναι πλέον οι καταθέτες, αυτοί που ορμούν στις τράπεζες για να αδειάσουν τους λογαριασμούς τους. Οι «αποφασιστικές διαφοροποιήσεις» συμβαίνουν στις συναλλαγές με τα βραχυπρόθεσμα χρεόγραφα (repos and commercial papers).
Οι τράπεζες χρηματοδοτούνται σήμερα κυρίως από αυτές τις αγορές και όχι από τους καταθέτες – οπότε, όταν χαθεί εκεί η εμπιστοσύνη, τότε οδηγούνται πολύ γρήγορα σε τεράστια προβλήματα ρευστότητας (τα οποία απειλούν ολόκληρο το σύστημα, αφού λειτουργεί πια όπως τα «συγκοινωνούντα δοχεία»).
Όπως φαίνεται από το γράφημα που ακολουθεί, το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι σήμερα εντελώς διαφορετικό, από ότι ήταν πριν από πενήντα χρόνια.
.
Η παραδοσιακή διαδικασία χρηματοδότησης των Τραπεζών μέσω του παράλληλου τραπεζικού συστήματος
.
Στο γράφημα φαίνεται από πού αποκτούν οι τράπεζες σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των ξένων κεφαλαίων τους. Αναλυτικότερα, «συναντώνται» στο παράλληλο τραπεζικό σύστημα (Parallel Banking System), με τους διαχειριστές των επενδυτικών κεφαλαίων, των συνταξιοδοτικών ταμείων κλπ., οι οποίοι επιθυμούν να τοποθετήσουν βραχυπρόθεσμα ένα μέρος των κεφαλαίων που διαθέτουν.
Οι επενδυτές αυτοί προσφέρουν στις τράπεζες χρήματα, λαμβάνοντας έναντι όλα τα είδη των χρεογράφων ως εγγύηση – μεταξύ των οποίων έως το 2007 ανήκαν και οι «τιτλοποιημένες» υποθήκες (CDO’s και διάφορες άλλες), οι οποίες χρησίμευαν ως εξασφάλιση των παρεχομένων χρημάτων.
Όταν λοιπόν οι εγγυήσεις αυτές έχασαν σημαντικό μέρος της αξίας τους, τότε πάγωσε κυριολεκτικά το παράλληλο τραπεζικό σύστημα – με αποτέλεσμα να κλιμακωθεί η κρίση. Οι «αποκαλύψεις» βέβαια του κ. Bernanke μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, ο κεντρικός τραπεζίτης της υπερδύναμης δεν γνώριζε περισσότερα από τον καθένα μας – μη έχοντας τη δυνατότητα να προβλέψει την κρίση.
To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες (…)
