.
«…Ο Navalny δεν ήταν φιλόσοφος, απλώς ένας δικηγόρος που έγινε εμμονικός μπλόγκερ – κορυφαίος αντίπαλος του Βλαντιμίρ Πούτιν και του καθεστώτος απατεώνων και κλεφτών του. Ή μάλλον απατεώνων, κλεφτών και δολοφόνων. Αντιστάθηκε σε όλα όσα υποστήριζαν: στη διαφθορά, στη φιλαυτία, στην απληστία, στην ηθική σήψη. Λόγω της αντίθεσης του, γνώριζε πως θα τον παρενοχλούσαν συνεχώς – ότι θα φυλακιζόταν και θα φιμωνόταν. Ότι ενδεχομένως θα δολοφονούταν. Ο A. Navalny όμως δεν φοβόταν το θάνατο…» (Economist). Οφείλει βέβαια να είναι προσεκτικός κανείς, όταν γράφει για τη Ρωσία – αφού σχεδόν αμέσως κατηγορείται ως ρωσόφιλος, οπαδός του Putin, ότι γράφει έναντι αμοιβής σε ρούβλια και άλλες τέτοιες ανοησίες χαμηλού επιπέδου αναγνωστών. Πρόκειται άλλωστε για κάτι απαγορευμένο στη Δύση, επειδή ο Ρώσος έχει αναδειχθεί σε συνώνυμο του εχθρού, του κακού, του διαβόλου ή του Χίτλερ – σημειώνοντας πως η γελοιογραφία στην εικόνα με την αρκούδα, στην οποία απεικονίζεται με αρνητικό τρόπο η Ρωσία, προέρχεται από τα κράτη της Βαλτικής.
.
Ανάλυση
Όπως έχουν αναφέρει τα ΜΜΕ, ο Ρώσος αντιπολιτευόμενος του Putin, ο A. Navalny πέθανε – ενώ ήταν υπό κράτηση στη φυλακή. Γιατί συνελήφθη; Επειδή, σύμφωνα με τα ΜΜΕ, συνεργαζόταν με τη βρετανική Μ16 για τη διεξαγωγή «πορτοκαλί επανάστασης» στη Ρωσία – πραξικοπήματος δηλαδή, ενώ υπάρχει βίντεο που το τεκμηριώνει και αναρτήθηκε πρόσφατα από τον Ελληνοαμερικανό G. Papadopoulos, χωρίς βέβαια να γνωρίζουμε πόσο αξιόπιστος είναι.
Αμέσως μετά το θάνατο του Navalny ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ο J. Biden, δήλωσε πως «η κυβέρνηση του Putin ευρίσκεται πίσω από το θάνατο του ειλικρινούς αντιφρονούντος» (πηγή) – δίχως την παραμικρή αμφιβολία. Καμία αναφορά στο ότι, όταν ο A. Navalny δηλητηριάστηκε πριν από μερικά χρόνια, ο Putin του επέτρεψε να μεταφερθεί σε ειδική κλινική στη Γερμανία για να θεραπευθεί – με θετικό αποτέλεσμα.
Πιστεύει αλήθεια ο Αμερικανός πρόεδρος, καθώς επίσης οι υπόλοιποι που υιοθέτησαν την άποψη του, όπως ο Κ. Μητσοτάκης, πως ο Putin είναι τόσο ανόητος, ώστε να τον δολοφονήσει πριν από τις εκλογές; Αποτελούσε απειλή για το ρωσικό καθεστώς ένας φυλακισμένος; Δεν είναι επικίνδυνο να προκληθεί μία «πορτοκαλί επανάσταση», λόγω του θανάτου του;
Γιατί δεν αναφέρεται ότι, ο Navalny ήταν εκείνος που είπε δημόσια πως οι μουσουλμάνοι μετανάστες ήταν σαν τις κατσαρίδες (πηγή), οπότε ήταν σκόπιμο να «χρησιμοποιήσουν πιστόλι» εναντίον τους; Πώς είναι τόσο πεπεισμένος ο Economist ότι, κατέχει τη μία και μοναδική αλήθεια, με κριτήριο το πρόσφατο άρθρο του που ξεκινάει ως εξής;
«Ο Navalny ήταν όπως ο κάθε άνθρωπος, ο κάθε Ρώσος – ένας από τους εκατοντάδες χιλιάδες, οι φωνές των οποίων συνήθως πνίγονταν και την ίδια την ύπαρξη τους αγνοούσε το Κρεμλίνο. Όταν έκανε μια ομιλία, δεν την διάνθιζε με λογοτεχνικά αποσπάσματα ή αναφορές στην ιστορία. Του άρεσε να κάθεται με τον κόσμο και να μιλάει για ό,τι τους ανησυχούσε: την υγεία, τα σχολεία, τους δρόμους με λακκούβες, την τιμή του ψωμιού.
Δεν ήταν φιλόσοφος, απλώς ένας δικηγόρος που έγινε εμμονικός μπλόγκερ – κορυφαίος αντίπαλος του Βλαντιμίρ Πούτιν και του καθεστώτος απατεώνων και κλεφτών του. Ή μάλλον απατεώνων, κλεφτών και δολοφόνων. Αντιστάθηκε σε όλα όσα υποστήριζαν: στη διαφθορά, στη φιλαυτία, στην απληστία, στην ηθική σήψη. Λόγω της αντίθεσης του, γνώριζε πως θα τον παρενοχλούσαν συνεχώς – ότι θα φυλακιζόταν και θα φιμωνόταν. Ότι ενδεχομένως θα δολοφονούταν. Ο A. Navalny όμως δεν φοβόταν το θάνατο…
….Εντάχθηκε στο Yabloko, το παλαιότερο φιλελεύθερο κόμμα, αλλά σύντομα διαπίστωσε ότι ήταν αουτσάιντερ – εν μέρει λόγω του εθνικιστικού του λόγου. Συμμετείχε σε πορείες που προσέλκυαν επίσης υπερεθνικιστές – ενώ έκανε κακοπροαίρετα ξενοφοβικά βίντεο, για τα οποία όμως αργότερα μετάνιωσε…..
… Από το κελί του κάλεσε τους Ρώσους να βγουν στους δρόμους, μετά την ανοιχτή εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία το Φεβρουάριο του 2022. Κατά βάθος βέβαια, πίστευε μια εκδοχή της ίδιας ιστορίας της σλαβικής αδελφότητας με τον Πούτιν: ότι δηλαδή οι Ρώσοι, οι Ουκρανοί και οι Λευκορώσοι, είναι ένας λαός. Ήταν ο ίδιος, άλλωστε, γιος Ουκρανού πατέρα και Ρωσίδας μητέρας. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, είχε εξοργίσει τους Ουκρανούς λέγοντας ότι, δεν θα επέστρεφε τη χερσόνησο εάν εκλεγόταν ως πρόεδρος, παρά την κατάφωρη παρανομία της προσάρτησης…..» (πηγή).
Οφείλει βέβαια να είναι προσεκτικός κανείς, όταν γράφει για τη Ρωσία – αφού σχεδόν αμέσως κατηγορείται ως ρωσόφιλος, οπαδός του Putin, ότι γράφει έναντι αμοιβής σε ρούβλια και άλλες τέτοιες ανοησίες χαμηλού επιπέδου αναγνωστών. Πρόκειται για κάτι απαγορευμένο στη Δύση, επειδή ο Ρώσος έχει αναδειχθεί σε συνώνυμο του εχθρού, του κακού, του διαβόλου ή του Χίτλερ – σημειώνοντας πως η γελοιογραφία στην εικόνα με την αρκούδα, στην οποία απεικονίζεται με αρνητικό τρόπο η Ρωσία, προέρχεται από τα κράτη της Βαλτικής.
Ίσως ακόμη πιο απαγορευμένο είναι για εμάς τους Έλληνες – μεταξύ άλλων λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπου εάν δεν την κατηγορούσαμε θα ήταν σαν να προκαλούσαμε μία αντίστοιχη εισβολή της Τουρκίας στη χώρα μας. Γιατί; Απλούστατα, με κριτήριο τις συνεχείς απειλές της, την κατοχή της βορείου Κύπρου, τα περί «Γαλάζιας πατρίδας» κοκ. Έχει όμως αλήθεια σχέση η Τουρκία με τη Ρωσία, όσον αφορά την Ουκρανία και τη χώρα μας;
Από ποιόν βοηθηθήκαμε στην περίπτωση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και της σχετικά πρόσφατης επιθετικότητας των Τούρκων στη Μεγαλόνησο (πηγή); Πότε κατηγορήθηκε η Τουρκία από τη Δύση, όπως η Ρωσία και πότε επιβλήθηκαν αντίστοιχες κυρώσεις από τους συμμάχους μας; Η Τουρκία δεν θέλει να αναβιώσει την Οθωμανική αυτοκρατορία με την Ελλάδα δορυφόρο της; Σχεδιάζει η Ρωσία κάτι ανάλογο;
Σε κάθε περίπτωση, δεν περνάει σχεδόν καμία ημέρα που να μην διαβάσει κανείς αρνητικές ιστορίες για τη Ρωσία, τόσο στα ευρωπαϊκά, όσο και στα αμερικανικά ΜΜΕ – ενώ θεωρείται πως οι άνθρωποι που ζουν εκεί, είναι δυστυχισμένοι, φτωχοί και καταπιεσμένοι από το αιμοβόρο καθεστώς του Putin. Ότι οι Ρώσοι ζουν μέσα στην αναλήθεια και στο απόλυτο ψέμα – πως η αλήθεια είναι αδύνατη στη Ρωσία και μάλιστα τιμωρείται αυστηρά.
Από την άλλη πλευρά, θεωρείται πως εμείς οι Δυτικοί μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι που συνειδητά επιλέξαμε το δρόμο της αλήθειας – ενώ σε αυτό ακριβώς διαφέρουμε από τον υπόλοιπο κόσμο, είτε πρόκειται για Άραβες, είτε για Κινέζους, Ρώσους ή Ιρανούς. Αν και εδώ είμαστε ξεκάθαρα αντιμέτωποι με «παιδικές απλουστεύσεις», η πλειοψηφία των ανθρώπων στη Δύση πιστεύει ακράδαντα σε αυτές – ότι είμαστε οι μόνοι λάτρεις της αλήθειας και πως δεν διαδίδουμε μύθους ή μισές αλήθειες για άλλες χώρες.
Ακόμη περισσότερο ότι, εμείς οι Δυτικοί προστατεύουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως με το γάμο των ομοφυλοφίλων – στον οποίο είναι εναντίον ακόμη και η χριστιανική ορθόδοξη θρησκεία που ως εκ τούτου χαρακτηρίζεται από ορισμένους «προοδευτικούς» ως αρτηριοσκληρωτική, αλλά και τα καθεστώτα της Ανατολής.
Ειδικά όσον αφορά τη Ρωσία, υπενθυμίζουμε ότι αρκετά χρόνια πριν ο Γερμανός καγκελάριος H. Smith αποκάλεσε τη Σοβιετική Ένωση ως «Άνω Βόλτα με πυρηνικούς πυραύλους» – συγκρίνοντας την με τη φτωχή αφρικανική χώρα που σήμερα ονομάζεται Burkina Faso, ενώ προηγουμένως «Republic of Upper Volta».
Ο δημοκράτης Γερμανός λοιπόν, ο οποίος δεν σκέφτηκε ποτέ ότι, η χώρα του ήταν εκείνη που προκάλεσε τους δύο αιματηρούς παγκοσμίους πολέμους και όχι η Ρωσία ή η Σοβιετική Ένωση, δεν δίστασε να την κατηγορήσει – αν και υπάρχουν πολλές άλλες ανάλογες ιστορίες, όπως αυτή που γράφτηκε από έναν διακεκριμένο πρώην δημοσιογράφο του BBC με τον τίτλο «Ρωσία, η Άγρια Ανατολή».
Υπάρχουν βέβαια αρκετές διαφορετικές απόψεις – όπως αυτή του «Foreign Affairs» που προφανώς δεν είναι ρωσόφιλο, στο οποίο γράφτηκε ένα άρθρο με τον τίτλο «Οι μύθοι που διαστρεβλώνουν το πώς βλέπει η Αμερική τη Ρωσία και το αντίθετο – πώς η αμοιβαία παρεξήγηση γεννά την ένταση και τη σύγκρουση» (πηγή). Εν προκειμένω αναφέρεται το εξής:
«Ο μύθος που έχει κυριαρχήσει στις ΗΠΑ για τη Ρωσία, είναι επίσης μία παγίδα που κάνει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να παρεξηγούν το Κρεμλίνο – χάνοντας έτσι ευκαιρίες να αποδυναμώσουν το καθεστώς ή να βρουν συμβιβασμούς. Για να ελαχιστοποιηθούν οι επικίνδυνες παρερμηνείες, οι ηγέτες των ΗΠΑ πρέπει να εργασθούν σκληρότερα – έτσι ώστε να απομακρυνθούν από αυτούς τους μύθους και τα αρχέτυπα.
Η καλύτερη κατανόηση των μύθων των ΗΠΑ (και των μύθων της Ρωσίας), θα προσέδιδε στους υπευθύνους χάραξης πολιτικής της υπερδύναμης μεγαλύτερη ευελιξία – ενώ θα ενθάρρυνε τη στρατηγική ευαισθησία και θα προέβλεπε μελλοντικές αλλαγές στη ρωσική πολιτική».
Υπάρχει αλήθεια άλλη δυνατότητα για να επιστρέψει η ειρήνη στην Ευρώπη, προτού καταστραφεί εντελώς; Πιθανολογούμε πως όχι – αν και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι, δεν είναι σήμερα προς το συμφέρον των ΗΠΑ. Εύλογα, αφού με τον πόλεμο αποδυναμώνεται η Ρωσία, ληστεύεται η Ευρώπη, απομακρύνεται ο κίνδυνος συνεργασίας της Γερμανίας με τη Ρωσία που θεωρείται ο πλέον κρίσιμος για τους Αμερικανούς (η Ουκρανία αποτελεί σφήνα μεταξύ τους – ανάλυση) και προετοιμάζεται η σύγκρουση με την Κίνα – η οποία είναι η νούμερο ένα απειλή για την υπερδύναμη, όσον αφορά την παγκόσμια ηγεμονία της.
Στο πλαίσιο αυτό, τονίζοντας πως ασφαλώς ως Έλληνες είμαστε με τη Δύση, ενώ δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα από τη Ρωσία, είναι ενδιαφέρουσα η αναφορά του ελβετικού «Global» στους δέκα βασικότερους μύθους για τη Ρωσία και στην κάπως διαφορετική αλήθεια τους – όπως στους παρακάτω:
Μύθος νούμερο 1
«Οι Ρώσοι είναι εντελώς απομονωμένοι από την αλήθεια και τον κόσμο – ενώ δεν έχουν κανενός είδους πρόσβαση σε αληθείς πληροφορίες. Εάν γνώριζαν λοιπόν την αλήθεια, την αλήθεια ΜΑΣ, οι Ρώσοι θα μετάνιωναν».
Εν προκειμένω, φυσικά υπάρχει λογοκρισία στη Ρωσία σήμερα, όπως είναι ο κανόνας σε μία χώρα που ευρίσκεται σε πόλεμο – κάτι που συμβαίνει επίσης στην Ουκρανία. Εν τούτοις, στη Ρωσία δεν υπάρχει μόνο η κρατική τηλεόραση – την οποία οι δυτικοί παρατηρητές παρουσιάζουν ως το μοναδικό μέσο ενημέρωσης. Όλοι οι Ρώσοι έχουν κινητά τηλέφωνα – ενώ η Ρωσία έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά πρόσβασης στο διαδίκτυο παγκοσμίως.
Πολλά δυτικά ΜΜΕ και ιστότοποι μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι μεν αποκλεισμένα, αλλά μπορούν να «προσπελασθούν» με ένα VPN – δηλαδή, με μία όλο και πιο δημοφιλή υπηρεσία στη Ρωσία που επιτρέπει την αλλαγή της χώρας πρόσβασης στο διαδίκτυο. Εκτός αυτού, ο ιστότοπος του BBC είναι μεν αποκλεισμένος, αλλά όχι του CNN, των New York Times ή του γερμανικού τηλεοπτικού σταθμού ARD. Επί πλέον, τα WhatsApp, Telegram και YouTube δεν περιορίζονται με κανέναν τρόπο – ενώ μέσω αυτών μπορεί ο κάθε Ρώσος να έχει πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες και τα κανάλια που επιθυμεί.
Μύθος νούμερο 2
«Στη Ρωσία αποφασίζονται όλα από ένα άτομο – από τον πρόεδρο Putin».
Χωρίς καμία αμφιβολία, το σύστημα της Ρωσίας είναι αυταρχικό – κάτι που όμως δεν σημαίνει πως η δύναμη του Putin είναι απεριόριστη. Ακόμη δε και η βρετανική δεξαμενή σκέψης, το «Chatham House» που δεν μπορεί να κατηγορηθεί ως ρωσόφιλο, έγραψε τα εξής:
«Είναι δελεαστικό να πιστεύουμε πως ο Β. Πούτιν λαμβάνει όλες τις σημαντικές αποφάσεις στη Ρωσία μόνος του – ότι οι πολιτικοί και οι γραφειοκράτες εκτελούν τις εντολές του χωρίς λάθη, σε ένα σύστημα κάθετης εξουσίας. Επίσης πως οι πολιτικοί θεσμοί, όπως το νομοθετικό σώμα και οι περιφερειακές αρχές, χρησιμεύουν μόνο για την υλοποίηση των επιθυμιών του Πούτιν» (πηγή).
Περιληπτικά λοιπόν, αναφέρει πως η Ρωσία έχει επίσης ένα περίπλοκο κυβερνητικό σύστημα, στο οποίο πολλά μέλη του προσπαθούν να βρουν την ισορροπία και το συμβιβασμό μεταξύ διαφορετικών πολιτικών δυνάμεων – όπως συμβαίνει παντού. Ο Πούτιν λειτουργεί ως ένα είδος επόπτη – ενώ το να αναγάγουμε τη λειτουργία της ρωσικής πολιτικής σε μία ψυχανάλυση του Πούτιν, όσο συναρπαστικό και αν είναι, αποτελεί ανοησία και χάσιμο χρόνου.
Όπως έγραψε άλλωστε το «Foreign Affairs», ο μύθος των ΗΠΑ για τη Ρωσία, ότι δηλαδή η Ρωσία είναι μία κακιά και φιλόδοξη τυραννία, έχει κάποια εσωτερική πολιτική χρησιμότητα (πηγή). Ειδικότερα, για να πετύχει η Ουάσιγκτον να ενδιαφερθούν οι εσωστρεφείς Αμερικανοί για τον εκτός των ΗΠΑ κόσμο, χρειάζεται να επινοήσει ένα και μόνο παντοδύναμο κακό.
Οι Αμερικανοί θέλουν να πιστεύουν ότι, πολεμούν ένα άτομο που μπορεί να εξαλειφθεί, να θανατωθεί – όχι μία ολόκληρη χώρα που πρέπει να υποταχθεί. Με απλά λόγια, όταν οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη, οι συγκρίσεις με τον Χίτλερ χρησιμοποιούνται για να κινητοποιήσουν τους δημοκρατικούς αλλά εφησυχασμένους Αμερικανούς σε δράση.
«Ο Πούτιν είναι απλά ο τελευταίος, σε μία μακρά σειρά αυταρχικών ηγετών, όπως ο Σ. Χουσεΐν, ο Σ. Μιλόσεβιτς, ο Καντάφι, ο Άσαντ κοκ. που παρουσιάζονται σκόπιμα, ως εμπόδια στη δημοκρατία και στην πρόοδο», ολοκληρώνει το «Foreign Affairs». Εδώ βέβαια λείπει ο ηγέτης της Κίνας, ο Xi Jinping – ο οποίος ασφαλώς δεν είναι δημοκρατικός, αλλά τουλάχιστον τόσο αυταρχικός, όσο ο Putin. Πώς είναι λοιπόν τελευταίος ο Putin;
Μύθος νούμερο 3
«Η Ρωσία είναι μία φτωχή χώρα που δεν μπορεί να κάνει τίποτα – μία τριτοκοσμική οικονομία με απελπισμένους ανθρώπους, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να πουλήσουν ότι έχουν, για να εξασφαλίσουν την τροφή τους».
Λέγεται συχνά πως το ΑΕΠ της Ρωσίας είναι ίσο με το ΑΕΠ της Ιταλίας, παρά το ότι ο πληθυσμός της είναι υπερδιπλάσιος – κάτι που όμως δεν ισχύει, αφού η οικονομική πραγματικότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κόστος ζωής και το επίπεδο τιμών σε μία χώρα. Με απλά λόγια, εάν οι μισθοί είναι διπλάσιοι, αλλά το επίπεδο τιμών τριπλάσιο, φαίνεται καθαρά ποιος ζει καλύτερα.
Οι 10 μεγαλύτερες οικονομίες σε όρους ΑΕΠ κατά ΡΡΡ
Αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που το ΑΕΠ μετράται συχνά σε όρους ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης (ΡΡΡ) – ενώ με βάση αυτό το κριτήριο, η Ρωσία ανταγωνίζεται σήμερα τη Γερμανία, σύμφωνα με διάφορους υπολογισμούς του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας και της CIA, για τη θέση της 5ης μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη (γράφημα).
Ενδεχομένως δε το 2024 να την ξεπεράσει – αφού η Γερμανία είναι σε ύφεση, ενώ η Ρωσία είχε ρυθμό ανάπτυξης το τρίτο τρίμηνο του 2023 ύψους 5,5%. Εν τούτοις, εάν συγκρίνει κανείς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, η Ρωσία κατατάσσεται στην 55η θέση παγκοσμίως – αφού ο πληθυσμός της είναι πολύ μεγαλύτερος.
Εκτός αυτού, σε μία χώρα τόσο μεγάλη, όσο η Ρωσία (σημειώνοντας πως ο πραγματικός πλούτος πρέπει να μετράται σε φυσικούς πόρους όπου η Ρωσία διαθέτει τεράστιους και όχι σε fiat χρήματα), οι διαφορές στην οικονομική ανάπτυξη ανά περιοχή είναι αναπόφευκτα πολύ μεγάλες – ενώ το ΑΕΠ από μόνο του, είναι ένα ατελές μέτρο του επιπέδου ανάπτυξης μίας χώρας.
Ως εκ τούτου, με κριτήριο το δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης που έχει υπολογισθεί από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ, ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψιν του όχι μόνο το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αλλά, επί πλέον, το προσδόκιμο ζωής και τα επίπεδα εκπαίδευσης, η Ρωσία ανήκει στην ομάδα των χωρών με πολύ υψηλό, «δυτικό» δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης – κάτι που οφείλει να ληφθεί υπ’ όψιν.
Μύθος νούμερο 4
«Η Ρωσία θέλει να επιτεθεί στην Ευρώπη – ενώ η Ουκρανία αγωνίζεται να υπερασπισθεί την ήπειρο μας και τις αξίες μας».
Εδώ η Ρωσία θεωρείται ως μία κακιά και οπισθοδρομική δύναμη, η οποία μισεί την πρόοδο και την ελευθερία που απολαμβάνουμε εμείς στη Δύση – μόνο εμείς στη Δύση. Επομένως, η Ρωσία δεν θα μπορούσε παρά να είναι απειλή για την Ευρώπη – αφού, διψώντας ατελείωτα για εξουσία και εδάφη, θα μπορούσε να εισβάλει στις άλλες χώρες της ηπείρου μας.
Το γαλλικό «Le Monde Diplomatique» αναφέρθηκε πριν από μερικές εβδομάδες στον υποτιθέμενο «ιμπεριαλισμό» της Ρωσίας (πηγή) – σημειώνοντας όμως πως ακόμη και αν ίσχυε, ο κατακτητικός ιμπεριαλισμός δεν αποτελεί ρωσική ιδιαιτερότητα, αφού κάτι παρόμοιο έχει παρατηρηθεί σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ανά τους αιώνες, με πρώτη από όλες τη Γερμανία, αλλά και τη Γαλλία.
Δεν είναι λογικό βέβαια να ισχύει, επειδή το πρόβλημα της Ρωσίας δεν είναι η έλλειψη εδαφών ή/και φυσικών πόρων, αλλά το δημογραφικό – αφού το ποσοστό γεννήσεων της είναι χαμηλό και δεν υπάρχουν αρκετοί άνδρες. Εάν συνεχισθούν δε οι σημερινές δημογραφικές τάσεις που επιδεινώνονται από τους θανάτους στον πόλεμο της Ουκρανίας, το πρόβλημα της Ρωσίας ασφαλώς δεν θα είναι να προσαρτήσει νέα εδάφη – αλλά να «εποικίσει» την επικράτεια της με αρκετό κόσμο.
Με την πολυπληθή Κίνα δε δίπλα της, ο κίνδυνος είναι μεγάλος για τα εδάφη της – αν και η Κίνα δεν ήταν ποτέ στην ιστορία της επεκτατική.
Μύθος νούμερο 5
«Η Ρωσία θέλει να αναβιώσει τη Σοβιετική Ένωση, αφού ο Πούτιν αποκαλεί συχνά την κατάρρευση της, ως τη μεγαλύτερη τραγωδία του 20ου αιώνα – οπότε είναι βούληση του Πούτιν και της Ρωσίας η αποκατάσταση της χαμένης αυτοκρατορίας».
Το παραπάνω θα σήμαινε φυσικά την εισβολή της Ρωσίας στα κράτη της Βαλτικής, στη Λιθουανία, στη Λετονία και στην Εσθονία – καθώς επίσης την ανακατάληψη όλων των σοβιετικών χωρών και των δορυφόρων της. Θα σήμαινε επί πλέον πως η Ρωσία επιθυμεί να καταργήσει το φιλελεύθερο καπιταλισμό – οπότε να επαναφέρει την κεντρικά σχεδιαζόμενη οικονομία.
Η αλήθεια είναι όμως πως η Σοβιετική Ένωση ήταν ένα ιστορικό πείραμα που ευνοήθηκε από πολλές καταστάσεις – όπως από την κατάρρευση της Τσαρικής Αυτοκρατορίας κατά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, κυρίως δε από τη γενναιόδωρη οικονομική βοήθεια της τότε γερμανικής κυβέρνησης στους μπολσεβίκους επαναστάτες. Η Ελβετία διαδραμάτισε επίσης κάποιο ρόλο – αφού βοήθησε να περάσει λαθραία ο τότε εξόριστος στη χώρα Λένιν, με ένα σφραγισμένο φορτηγό βαγόνι στη Ρωσία.
Αφού τώρα ο μπολσεβίκικος κομμουνισμός επιβίωσε εντυπωσιακά από τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο και από τον Εμφύλιο Πόλεμο, ενώ αναδύθηκε ως θριαμβευτής από τον 2ο παγκόσμιο Πόλεμο, ανετράπη μέσα σε δύο μόλις γενιές από τα «ζωώδη πνεύματα» των οικονομικών αναγκών της καθημερινότητας – ενώ συνολικά το σοβιετικό πείραμα διήρκεσε λιγότερο από 75 χρόνια.
Σήμερα λοιπόν, μπορεί αρκετοί Ρώσοι να αισθάνονται ένα είδος νεανικής νοσταλγίας για το αυτοκρατορικό μεγαλείο της σοβιετικής εποχής, ενδεχομένως μεταξύ τους να συμπεριλαμβάνεται και ο Putin, αλλά ελάχιστοι νοσταλγούν την οικονομική πραγματικότητα εκείνης της εποχής – ενώ η υποστήριξη των ψηφοφόρων για το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι χαμηλή και μειώνεται κάθε χρόνο.
Μύθος νούμερο 6
«Πριν από τα γεγονότα της πλατείας Maidan (ανάλυση), η Ρωσία έλεγχε την Ουκρανία – οπότε η επανάσταση ήταν η αληθινή στιγμή της γέννησης της Ουκρανίας ως Έθνος».
Είναι γεγονός ότι, η επανάσταση του Maidan, με τη γενναιόδωρη «βοήθεια» της γερμανικής κυβέρνησης και των ΗΠΑ, σηματοδότησε μία κρίσιμη καμπή – όχι μόνο στην ιστορία της Ουκρανίας, αλλά και στην ιστορία της Ευρώπης. Από αρκετούς, η εισβολή της Ρωσίας θεωρήθηκε ως το ξεκίνημα μίας νέας αποικιοκρατικής εποχής – ενός αναθεωρητισμού και μίας αλλαγής συνόρων που θα μπορούσε να πυροδοτήσει αντίστοιχες καταστάσεις σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Άλλοι, όχι μόνο στην Ουκρανία που φλεγόταν από τη φωτιά της επανάστασης, αλλά και στην Ευρώπη, αναφέρθηκαν σε έναν χιλιετή πόλεμο μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας (πηγή) – με άρθρα σε διάφορα ΜΜΕ (πηγή). Λέγεται δε πως ο ρωσικός έλεγχος της Ουκρανίας διήρκεσε έως την πτώση του Ουκρανού προέδρου Janukowitsch.
Εν τούτοις, η Ουκρανία λειτουργούσε ανεξάρτητα από τη Ρωσία τουλάχιστον από το 1991 – όπου αναγνωρίσθηκε ως κράτος, μετά από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Από το 1991 τώρα έως το 2013, υπήρξαν αρκετές διαφορές και διαφωνίες μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας – ενώ οι ουκρανικές κυβερνήσεις επέλεξαν συνειδητά στις περιοχές που η πλειοψηφία του πληθυσμού μιλούσε ρωσικά, μία πολιτική «εξουκρανοποίησης» που παρουσιαζόταν ως «επιστροφή στη μητρική γλώσσα».
Παράλληλα, διεξαγόντουσαν ήδη συζητήσεις για την πιθανή ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, από τη δεκαετία του 1990 – ενώ το 2004 έγινε η πρώτη αντιρωσική επανάσταση, η οποία χαρακτηρίσθηκε ως «Πορτοκαλί Επανάσταση». Ο νικητής αυτής της επανάστασης, ο Αμερικανόφιλος Juschtschenko, κυβέρνησε από το 2005 έως το 2010 – όπου με την αντιρωσική του στάση, συνέβαλλε στην αδιάκοπη προσέγγιση της Ουκρανίας με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Μία από τις τελευταίες του ενέργειες, πριν παραδώσει την ηγεσία στο νικητή των εκλογών Janukowitsch το 2010, ήταν ένα διάταγμα – το οποίο ανακήρυξε τους Ουκρανούς εθνικιστές και τους συνεργάτες των ναζί S. Bandera και R. Schuchewitsch ως εθνικούς ήρωες (πηγή). Ο Janukowitsch πάντως δύσκολα μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ρωσόφιλος – πόσο μάλλον ως μαριονέτα της Μόσχας. Είχε δε αγωνισθεί για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, έως λίγο πριν την επανάσταση ή πραξικόπημα του 2014.
Μύθος νούμερο 7
«Η Ρωσία καταλαβαίνει μόνο τη γλώσσα της βίας – ενώ ως ανελεύθερο και αυταρχικό καθεστώς, στερείται κάθε λογικής».
Η συνέντευξη του Putin με τον Αμερικανό δημοσιογράφο T. Carlson, την οποία παρακολούθησαν πολλά εκατομμύρια άνθρωποι, είχε ως αποτέλεσμα να εγείρει το ερώτημα, εάν είναι δυνατόν να συζητήσει κανείς με τη Ρωσία και να διαπραγματευθεί την ειρήνη – σε μία στιγμή που η Δύση είχε φτάσει να πιστεύει πως οποιαδήποτε μορφή διαλόγου με το Ρώσο πρόεδρο είναι αναπόφευκτα αδύνατη.
Εν τούτοις, οι μήνες των διαπραγματεύσεων που προηγήθηκαν της εισβολής στην Ουκρανία το Φεβρουάριο του 2022, παρείχαν στοιχεία για το ακριβώς αντίθετο – αφού η Ρωσία αναζήτησε διπλωματική λύση, αλλά η Δύση ήταν τελικά αυτή που δεν ήθελε να διαπραγματευθεί με τον Putin. Άλλωστε, οι συμφωνίες του Minsk που υπέγραψε η Ρωσία, εξασφάλισαν τον άμεσο περιορισμό των εντάσεων στο Ντονμπάς – για επτά ολόκληρα χρόνια. Η Merkel δήλωσε βέβαια πως ο στόχος τους δεν ήταν η ειρήνη, αλλά η προετοιμασία της Δύσης για πόλεμο με τη Ρωσία – η εξασφάλιση του απαραίτητου χρόνου.
Τις πρώτες ημέρες τώρα μετά την εισβολή, η συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών ήταν εφικτή – ενώ η Ουκρανία θα διατηρούσε τα εδάφη της, με εξαίρεση ενδεχομένως την Κριμαία, πιθανόν επί πλέον κάποια τμήματα του Ντονμπάς και με αντάλλαγμα την ουδετερότητα της. Δυστυχώς όμως αυτές οι συμφωνίες (Μάρτιος του 2022) απέτυχαν, παρά το ότι δεν ήταν αντίθετη η Ουκρανία – κυρίως λόγω της παρέμβασης της Δύσης και όχι εξαιτίας μίας Ρωσίας που δήθεν αποφάσισε να συνεχίσει τον πόλεμο, εις βάρος της διπλωματίας (πηγή).
Εν προκειμένω, ο πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας, ο Boris Johnson, ήταν αυτός που τοποθετήθηκε με βέτο εναντίον της συμφωνίας – προφανώς σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ που είναι οι μοναδικές ωφελημένες από τον πόλεμο, ενώ γνωρίζουν πολύ καλά πώς να εκμεταλλεύονται την αιώνια έχθρα της Μ. Βρετανίας (της Γερμανίας επίσης) με τη Ρωσία.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον T. Carlson, ο Ρώσος πρόεδρος δεν άφησε καμία αμφιβολία, σχετικά με το ότι δεν θα δίσταζε να πατήσει το κουμπί του πυρηνικού ολέθρου, εάν διαπίστωνε πως κινδύνευε η Ρωσία με ήττα – σημειώνοντας ξανά πως είμαστε κάθετα εναντίον της εισβολής της στην Ουκρανία, ανεξάρτητα από τους λόγους που την προκάλεσαν.
Μύθος νούμερο 8
«Η Ρωσία αρνείται την ύπαρξη του ουκρανικού έθνους – αφού θεωρεί πως Ουκρανοί και Ρώσοι αποτελούν έναν λαό».
Τον Αύγουστο του 2021, ο πρόεδρος Putin δημοσίευσε ένα μεγάλο ιστορικό δοκίμιο με τον τίτλο «Σχετικά με την ιστορική ενότητα Ρώσων και Ουκρανών» (πηγή) – όπου, σύμφωνα με τους επικριτές του, σήμαινε πως αρνήθηκε εντελώς την ύπαρξη του ουκρανικού λαού. Εν τούτοις, φαίνεται ως μία αυθαίρετη ερμηνεία – αφού το αφήγημα, κατά το οποίο Ρώσοι και Ουκρανοί είναι ένας λαός, δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν Ουκρανοί.
Σημαίνει απλά ότι, οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί έχουν κοινή καταγωγή – καθώς επίσης πολύ στενούς οικογενειακούς, ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς. Το γεγονός αυτό είναι αναμφισβήτητο, σε όλους όσους γνωρίζουν λίγα πράγματα για τη Ρωσία, την Ουκρανία και την ιστορία τους – χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι, ήταν δικαίωμα της Ρωσίας η εισβολή στην Ουκρανία.
Ειδικότερα, έως πριν από εκατό χρόνια για παράδειγμα, οι ίδιοι οι Ουκρανοί αποκαλούσαν τη γλώσσα τους «Ruska mowa» – φράση που σημαίνει «ρωσική γλώσσα» με ένα σίγμα. Επομένως, η ρωσική και η ουκρανική γλώσσα ήταν «ρευστές» – όχι άκαμπτες κατηγορίες ενός αρχαϊκού ιθαγενούς «Πνεύματος των Εθνών». Στις περιοχές δε της Ουκρανίας που είναι κατεχόμενες από τη Ρωσία, η ουκρανική γλώσσα εξακολουθεί να διδάσκεται ως ξένη γλώσσα ακόμη και σήμερα – παρά τον πόλεμο.
Οι Ρώσοι γνωρίζουν πολύ καλά τις ιδιαιτερότητες της ουκρανικής ταυτότητας, τις σέβονται και κανένας δεν έχει πρόθεση να τις διαγράψει – ενώ σε κάθε περίπτωση, η ουκρανική ταυτότητα παραμένει ένα σύνθετο φαινόμενο, με την έννοια πως η «ουκρανικότητα» της L’wiw δεν είναι ίδια με την «ουκρανικότητα» της Οδησσού ή του Χαρκόβου.
Μύθος νούμερο 9
«Η Ρωσία είναι μία χώρα με πατριαρχική και σεξιστική κουλτούρα, οι γυναίκες υφίστανται διακρίσεις και ως εκ τούτου υποφέρουν αφόρητα».
Είναι σε όλους μας γνωστό πως τα δυτικά ΜΜΕ επαναλαμβάνουν συνεχώς ένα στερεότυπο του Ρώσου προέδρου – σύμφωνα με το οποίο ο Putin είναι ένας αδιόρθωτος και αμετανόητος φαλλοκράτης. Επίσης πως η Ρωσία είναι μία εντελώς ανδροκρατούμενη χώρα, με μία οπισθοδρομική κουλτούρα, αλλεργική στο φεμινισμό – ενώ η πολιτική στη Ρωσία είναι κατά κύριο λόγο ανδρικός τομέας.
Θεωρούμε όμως πως δεν είναι ποτέ σωστό να γενικεύει κανείς – αναφερόμενος σε εκτεταμένες διακρίσεις κατά των γυναικών στη Ρωσία, ακόμη και στον τομέα της εργασίας. Πόσο μάλλον όταν σε πολλές χώρες της Δύσης, όπως στη Γερμανία, το θέμα των γυναικών σε ηγετικές θέσεις αποτελεί ακόμη και σήμερα ένα από τα πιο πιεστικά – σε αντίθεση με τη Ρωσία.
Ειδικότερα, σύμφωνα με μελέτη της αμερικανικής εταιρείας συμβούλων Grant Thornton International (πηγή), το 2015 υπήρχαν περισσότερες γυναίκες σε διοικητικές θέσεις στη Ρωσία (στις Φιλιππίνες επίσης), από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον πλανήτη – φτάνοντας στο εντυπωσιακό ποσοστό του 45%. Μεταξύ των χωρών της Δύσης, πρώτη ήταν η Φινλανδία με 40% – ενώ στις ΗΠΑ μόλις το 22% των γυναικών ήταν σε ηγετικές θέσεις και στη Γερμανία το 15%.
Εύλογα ίσως, αφού μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων, οι άνδρες και οι γυναίκες θεωρούνταν ως ίσοι στη Ρωσία – ενώ οι γυναίκες ενθαρρύνονταν να χειραφετηθούν και να εργαστούν στα εργοστάσια ή να σπουδάσουν μηχανικοί.
Οφείλει βέβαια να σημειώσει κανείς πως για πολλές γυναίκες στη Ρωσία, η χώρα τους δεν είναι ακόμη αρκετά φεμινιστική – ενώ θα προτιμούσαν να είναι πιο ίσες με τους άνδρες επαγγελματικά ή κοινωνικά. Παρ’ όλα αυτά, να θεωρούνται καθαρά ως γυναίκες, δηλαδή να είναι περιποιημένες και να ενδιαφέρονται για αυτές οι άνδρες – δίνοντας στους άνδρες την πρωτοβουλία, όταν πρόκειται για την πληρωμή ενός δείπνου ή ενός ταξιδιού στο εξωτερικό.
Μύθος νούμερο 10
«Οι Ρώσοι μισούν τη Δύση, όπως επίσης την ελευθερία και τη Δημοκρατία».
Πρόκειται εδώ για έναν από τους πιο επίμονους μύθους – ενώ λέγεται πως η σημερινή σύγκρουση στην Ουκρανία, μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας, είναι το αποτέλεσμα του έμφυτου μίσους της Ρωσίας για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Η απόλυτη δε έκφανση του μίσους των Ρώσων, η ενσάρκωση του, είναι η Δύση – ενώ η «Κακιά Ρωσία» που είναι εχθρός της ελευθερίας, αποτελεί μία από τις βασικές αρχές του δυτικού πολιτισμού.
Εν προκειμένω, η αντιδυτική ρητορική έχει πραγματικά αυξηθεί τα τελευταία δύο χρόνια στη Ρωσία – αφού οι Ρώσοι πιστεύουν πως στην Ουκρανία δεν πολεμούν μόνο κατά των Ουκρανών, αλλά εναντίον μίας συμμαχίας, δυτικών κρατών. Εν τούτοις, η αντιδυτική ρητορική στη Ρωσία απέχει πολύ επί του παρόντος από την ευρέως διαδεδομένη αντιρωσική ρητορική στη Δύση – η οποία έχει πράγματι αποκτήσει αληθινά «μακαρθικά» χαρακτηριστικά τα τελευταία χρόνια, με τη Ρωσία στη θέση των τότε κομμουνιστών.
Υπενθυμίζουμε εδώ πως ο γερουσιαστής McCarthy τέθηκε μετά το 1945 επικεφαλής της «εκστρατείας κατά της κομμουνιστικής διείσδυσης στην αμερικάνικη κοινωνία» – τοποθετώντας ως πρώτους στο στόχαστρό του τους διανοουμένους και τους καλλιτέχνες του Hollywood, επειδή «εάν οι κομμουνιστές αλώσουν την κινηματογραφική βιομηχανία, θα περάσουν την κομμουνιστική ιδεολογία τους στο έθνος».
Εν τούτοις, έως τα τελευταία στάδια του πολέμου στην Ουκρανία, τόσο ο Putin, όσο και πολλοί άλλοι Ρώσοι πολιτικοί, επέμεναν να αναφέρονται στους πολιτικούς της Δύσης ως «δυτικούς εταίρους» – ενδεχομένως βέβαια με κάποια ειρωνεία, αλλά σίγουρα με την πρόθεση ενός ανοίγματος στο διάλογο.
Σε κάθε περίπτωση, η σύγκρουση της Δύσης με τη Ρωσία δεν είναι σύγκρουση πολιτισμών, όπως θα ήταν με την Κίνα – πόσο μάλλον όταν πολλοί Ρώσοι θαυμάζουν τη Δύση, ενώ εξακολουθούν να αγαπούν τόσο την αμερικανική, όσο και την ευρωπαϊκή κουλτούρα. Ενδεχομένως όμως να έχουν αρχίσει να σέβονται λιγότερο τη Δύση – επειδή ο σεβασμός ως συναίσθημα, πρέπει πάντοτε να βασίζεται σε μία ορισμένη αμοιβαιότητα.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, είναι φανερό πως ο πόλεμος εξελίσσεται σε ένα αδιέξοδο – κάτι που συμφέρει μόνο τις ΗΠΑ, οι οποίες λογικά θέλουν να διαρκέσει όσο περισσότερο γίνεται. Υπάρχει δε μία δήλωση του Putin, σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, «η πρώτη γραμμή πρέπει να ευρίσκεται σε απόσταση από το έδαφος μας που να εγγυάται την ασφάλεια από τα όπλα ξένων κατασκευαστών μεγάλης εμβέλειας, με τα οποία οι ουκρανικές αρχές βομβαρδίζουν ειρηνικές πόλεις».
Με δεδομένο λοιπόν το ότι, η Δύση προμηθεύει την Ουκρανία με συνεχώς περισσότερα όπλα μεγάλου βεληνεκούς, η κατάπαυση πυρός θα απαιτεί όλο και πιο πολλές παραχωρήσεις εδαφών εκ μέρους της Ουκρανίας – μία τεράστια ουδέτερη ζώνη, στην οποία η Ουκρανία θα μπορεί να σταθμεύει μόνο ελαφρά οπλισμένες δυνάμεις ασφαλείας, χωρίς πυραύλους και χωρίς πυροβολικό.
Κανένας όμως δεν μπορεί να απαιτήσει κάτι τέτοιο από την Ουκρανία – η οποία, επειδή επιβιώνει πλέον οικονομικά μόνο με τη στήριξη της Δύσης (υπολογίζεται πως το ετήσιο έλλειμμα του προϋπολογισμού της υπερβαίνει τα 40 δις €), δεν πρόκειται να διαπραγματευθεί την ειρήνη με τη Ρωσία. Εύλογα, αφού θα χρεοκοπούσε αμέσως και θα έχανε τα πάντα – λόγω των εγγυήσεων που έχει δώσει στο ΔΝΤ και την ΕΕ, για τα δάνεια που της έχουν εκταμιεύσει, όπως γνωρίζουμε πολύ καλά εμείς οι Έλληνες από τα μνημόνια, το PSI κλπ.
Υστερόγραφο: Όποιος διαβάζει μία ανάλυση, πρέπει οπωσδήποτε να ανατρέχει στις πηγές της και να διασταυρώνει αυτά που γράφονται – εάν θέλει να διαμορφώνει αντικειμενική άποψη και να μην προβαίνει σε αυθαίρετη κριτική.
