.
Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα και το οποίο φαίνεται πως αδυνατεί να δρομολογήσει η κυβέρνηση, είναι ο σχεδιασμός μίας εθνικής πολιτικής ανάπτυξης – λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ενεργειακή παράμετρο, το διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον, τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε ως Έθνος. Πριν από κάθε τι άλλο δε, πρέπει να σταματήσει το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας μας από το Υπερταμείο που δεν ελέγχουμε εμείς, σύμφωνα και με την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ – όπως στο παράδειγμα της ΛΑΡΚΟ που δρομολογείται διαγωνισμός με έναν διαγωνιζόμενο, προτού καν εξυγιανθεί. Αλήθεια, εάν είχε κάποιος ένα σπίτι σε κακή κατάσταση, θα το πουλούσε όπως είναι, με αποτέλεσμα να εισπράξει ένα πολύ χαμηλό τίμημα ή μήπως θα το περιποιόταν προηγουμένως, για να το πουλήσει σε μία σωστή τιμή; Έχει χάσει τη επαφή της με τα αυτονόητα η κυβέρνηση;
.
Κοινοβουλευτική Εργασία
Θα ξεκινήσουμε επαναλαμβάνοντας πως είναι αδιανόητος ο τρόπος που επιχειρεί να νομοθετήσει αυτή η κυβέρνηση – αφού είναι εντελώς απαράδεκτο να καταθέτει συνεχώς σχέδια νόμου την Τρίτη το βράδυ, όπως στο παράδειγμα του σημερινού, για να συζητηθούν την Πέμπτη.
Το γεγονός αυτό τεκμηριώνει πως το εκάστοτε υπουργείο είναι ανοργάνωτο – αφού ασφαλώς δεν πιστεύουμε πως το κάνει εσκεμμένα, για να μη δώσει το χρόνο στην αντιπολίτευση να προετοιμασθεί σωστά.
Με ανοργάνωτα όμως υπουργεία, πώς είναι δυνατόν να δρομολογηθούν ορθολογικά νομοσχέδια; Πόσο μάλλον να κυβερνηθεί σωστά η Ελλάδα που βαδίζει από το κακό στο χειρότερο, τουλάχιστον όσον αφορά την Οικονομία της;
Από την άλλη πλευρά, σε μία χρονική περίοδο που η χώρα μας αντιμετωπίζει τόσα πολλά προβλήματα, όπως από τα τεράστια λάθη στην ενεργειακή μας πολιτική που έχουν επιδεινωθεί από τις διεθνείς συγκυρίες, από τα ανοδικά επιτόκια, από τον πληθωρισμό, από τη διαφαινόμενη υποχρεωτική μας επιστροφή σε πλεονάσματα μετά την απίστευτη σπατάλη 43 δις € των τελευταίων δύο ετών κοκ., τι νόημα έχει η κατάθεση ενός τόσο ανούσιου νομοσχεδίου, όπως το σημερινό;
Απολύτως κανένα – ενώ το πόσο ανούσιο είναι, φαίνεται καθαρά από την αδιαφορία των Πολιτών, όσον αφορά τη δημόσια διαβούλευση.
Εύλογα βέβαια, αφού αποτελεί μία ακόμη πρόταση για την προώθηση έργων που θα ωφελήσουν τους μεγαλοεργολάβους – οι οποίοι έχουν προετοιμασθεί μεθοδικά για την απομύζηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ακόμη και με την αγορά ΜΜΕ, όπως συνήθιζαν ανέκαθεν με τα ΕΣΠΑ.
Αυτό που χρειάζεται όμως η Ελλάδα και το οποίο φαίνεται πως αδυνατεί να δρομολογήσει η κυβέρνηση, είναι ο σχεδιασμός μίας εθνικής πολιτικής ανάπτυξης – λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ενεργειακή παράμετρο, το διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον, τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε ως Έθνος.
Πριν από κάθε τι άλλο δε, πρέπει να σταματήσει το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας μας από το Υπερταμείο που δεν ελέγχουμε εμείς, σύμφωνα και με την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ – όπως στο παράδειγμα της ΛΑΡΚΟ που δρομολογείται διαγωνισμός με έναν διαγωνιζόμενο, προτού καν εξυγιανθεί.
Αλήθεια, εάν είχε κάποιος ένα σπίτι σε κακή κατάσταση, θα το πουλούσε όπως είναι, με αποτέλεσμα να εισπράξει ένα πολύ χαμηλό τίμημα ή μήπως θα το περιποιόταν προηγουμένως, για να το πουλήσει σε μία σωστή τιμή; Έχει χάσει τη επαφή της με τα αυτονόητα η κυβέρνηση;
Για να μην παρεξηγηθούμε, εμείς δεν είμαστε εναντίον των ιδιωτικοποιήσεων, με εξαίρεση βέβαια τις κοινωφελείς και τις στρατηγικές μας επιχειρήσεις, ούτε φυσικά αντίθετοι με τα ΣΔΙΤ – αρκεί όμως να εισπράττονται οι σωστές τιμές, αφού προηγηθεί η εκτίμηση της αξίας τους, η εξυγίανση τους και ο σωστός προγραμματισμός.
Πρέπει βέβαια να σταματήσει και η επιδότηση του Υπερταμείου, όπως στο παράδειγμα της Διώρυγας της Κορίνθου ή των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς – καθώς επίσης οι άλλες επιδοτήσεις των αποτυχημένων αποκρατικοποιήσεων, όπως της ΤΡΑΙΝΟΣΕ με τα ΥΔΥ, αλλά και οι επιδοτήσεις κερδών, όπως της Fraport με σχεδόν 180 εκ. € και με δικαιολογία την πανδημία.
Συνεχίζοντας, διαπιστώσαμε πως το σημερινό νομοσχέδιο έχει ως έμπνευση του τη μελέτη του ΙΟΒΕ, σε συνεργασία με τον ΣΕΒ – στον οποίο βέβαια συμμετέχουν και μεγαλοεργολάβοι.
Η μελέτη αυτή, της οποίας τα περιεχόμενα θα καταθέσουμε στα πρακτικά, έχει τον τίτλο «Οι αναπτυξιακές προοπτικές των κατασκευών στην Ελλάδα».
Δημοσιεύθηκε δε πριν τις εκλογές το 2019, όταν η ΝΔ ετοιμαζόταν να αναλάβει την εξουσία της χώρας – δηλώνοντας μέσω του προέδρου της πως θέλει να απογειώσει τις κατασκευές. Υποσχέθηκε τότε έργα αξίας 10 έως 12 δις € εντός μίας τετραετίας – καθώς επίσης 240.000 νέες θέσεις εργασίας.
Όπως ήταν αναμενόμενο λοιπόν δρομολογούνται αυτά τα έργα, με μεγάλο ωφελημένο κυρίως την ΤΕΡΝΑ – όπως ο Ε65, η παραχώρηση της Εγνατίας, το αεροδρόμιο στο Καστέλι που ουσιαστικά προωθεί τη μερική ιδιωτικοποίηση του αεροδρομίου του Ηρακλείου, το Πάτρα/Πύργος με την εγκληματική επαναδιαπραγμάτευση που οδήγησε στην απώλεια πόρων ΕΣΠΑ και στην επιβάρυνση του ΠΔΕ κοκ.
Το πλέον εντυπωσιακό πάντως είναι το ότι, μέσα σε ένα μήνα και σε δύο μόλις ημέρες, δημοπρατήθηκαν 8 έργα – αν είναι δυνατόν! Συγκεκριμένα, στις 21.1.22 δημοπρατήθηκαν 6 εργολαβίες αξίας 3,6 δις € – ενώ στις 22.2.22 άλλες τρεις εργολαβίες, αξίας 614 εκ. €.
Εν προκειμένω, θα καταθέσουμε στα πρακτικά το άρθρο που αναφέρονται, με τον τίτλο «Η χορογραφία του καρτέλ των κατασκευών – πώς στήνεται το παιχνίδι στους διαγωνισμούς και οι συμπτώσεις με ΓΕΚ/ΤΕΡΝΑ».
Με δεδομένο τώρα το ότι, ο κλάδος έχει τιμωρηθεί ήδη από την επιτροπή ανταγωνισμού για μεθοδεύσεις καρτέλ, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά, ενώ ερευνάται ξανά, έχουμε την άποψη πως θα έπρεπε να είναι προτεραιότητα του υπουργείου αυτές οι εξελίξεις και όχι νομοσχέδια, όπως το σημερινό.
Επιτρέψτε μας πάντως να αμφιβάλλουμε, σε σχέση με την ύπαρξη των ποσών για την κατασκευή των παραπάνω έργων – τουλάχιστον για το χρονικό διάστημα έως τις εκλογές.
Κριτήριο το ότι, δεν έχει δρομολογηθεί κάτι σπουδαίο στο Ελληνικό – ενώ πολλά άλλα έργα σέρνονται ή προωθούνται με συμπληρωματικές συμβάσεις, όπως το μετρό της Θεσσαλονίκης κοκ.
Περαιτέρω στους ορισμούς του νομοσχεδίου, πρότυπα έργα είναι σε γενικές γραμμές τα εξής: Νέα και μεγάλα έργα με καινοτομία και πολυπλοκότητα, όπως περιγράφονται στο άρθρο 3 και στην παρ. 1, τα οποία δεν έχουν ενταχθεί σε άλλα προγράμματα – ενώ ο προϋπολογισμός τους υπερβαίνει το ποσόν των 200.000.000 € χωρίς ΦΠΑ.
Στη μελέτη του ΙΟΒΕ που αναφέραμε προηγουμένως, ως πηγή έμπνευσης του νομοσχεδίου, οι πρότυπες προτάσεις έργων αποκαλούνται αυτόκλητες – ενώ υποθέτουμε πως χρησιμοποιήθηκε η λέξη «πρότυπες» για επικοινωνιακούς λόγους.
Όπως αναφέρει η μελέτη «η διαδικασία των «Αυτόκλητων Προτάσεων (Unsolicited Proposals ή USPs) αποτελεί ένα καινοτόμο εργαλείο ανάπτυξης κατασκευαστικών έργων μέσω ΣΔΙΤ – με τον ιδιωτικό τομέα να αναλαμβάνει ρόλο οδηγού, στο σχεδιασμό και στον τρόπο χρηματοδότησης ενός τεχνικού έργου.
Ενώ παραδοσιακά ο δημόσιος τομέας σχεδιάζει και αναθέτει μέσω διαγωνισμού σε ιδιώτες την υλοποίηση των τεχνικών έργων υποδομής, με τα USPs ουσιαστικά αντιστρέφεται η λογική των κλασικών έργων ΣΔΙΤ – επειδή μια ιδιωτική εταιρία αποστέλλει με δική της πρωτοβουλία στο Δημόσιο μελέτη για την πραγματοποίηση ενός έργου, χωρίς να υπάρχει εκ των προτέρων σχετική πρόσκληση από το Δημόσιο».
Όπως αναφέρεται τώρα από την αγορά και θα καταθέσουμε στα πρακτικά, «τα έργα παραχώρησης αυτή τη στιγμή χρειάζονται 7 έως 8 χρόνια για να αναδειχθεί ανάδοχος – ενώ οι προτάσεις καινοτομίας, μεταξύ άλλων, μειώνουν τη διαδικασία σε 1 με 1,5 χρόνο από την κατάθεση της πρότασης».
Τα έργα ΣΔΙΤ βέβαια αποτελούν μία εύκολη λύση για τη χρηματοδότηση του δημοσίου τομέα – ενώ έχουν επικριθεί σε πολλές περιπτώσεις, με τα αποτελέσματα τους να είναι αμφιλεγόμενα.
Αναλογικά πάντως υπάρχουν πολλά ΣΔΙΤ τα τελευταία χρόνια, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά – ενώ το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο έχει επικρίνει το μεγάλο και αυξανόμενο κόστος, καθώς επίσης τις ατέλειες των έργων ΣΔΙΤ, όπως επίσης θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Για παράδειγμα του αυτοκινητοδρόμου Ε65 της ΤΕΡΝΑ, του Μορέα της ΑΚΤΩΡ, την Ολυμπία Οδό που συμμετέχουν οι δύο παραπάνω μαζί με τη γαλλική Vinci και τη γερμανική Hochtief κοκ. – καταθέτοντας ανάλογο άρθρο στα πρακτικά.
Ως εκ τούτου δεν θεωρούμε λογική τη συνέχιση και την πριμοδότηση τους – όχι τουλάχιστον με τον τρόπο που δρομολογούνται σήμερα.
Συνεχίζοντας με την αιτιολογική έκθεση, αναφέρει γενικότητες περί καινοτόμων έργων, χωρίς να επεξηγεί τι ακριβώς εννοεί – επίσης την επιτάχυνση των διαδικασιών ωρίμανσης των έργων, τη διαφάνεια, την αξιοποίηση πόρων και φυσικά το ταμείο ανάκαμψης που βιάζεται να σπαταλήσει η κυβέρνηση όσο μπορεί, πριν τις εκλογές.
Στην ουσία λοιπόν πρόκειται για κενά λόγια που έχουμε ακούσει δεκάδες φορές, χωρίς κανένα όφελος για την πλειοψηφία των Πολιτών – καινοτομία, μεταρρύθμιση, αξιοποίηση, εκσυγχρονισμός, ανάπτυξη κοκ.
Κλείνοντας με τα περιεχόμενα του νομοσχεδίου, τα 14 από τα 30 άρθρα, τα μισά δηλαδή, αναφέρονται στις πρότυπες προτάσεις – ενώ τα υπόλοιπα είναι στην ουσία τροπολογίες που ενδιαφέρουν κάποιους, όπως για τα έργα που αναλαμβάνει το ΤΑΙΠΕΔ και για τον ΟΣΕ.
Το πρώτο μέρος του αφορά τις πρότυπες προτάσεις, δίνονται οι ορισμοί των πρότυπων έργων και περιγράφεται ποιοι έχουν δικαίωμα υποβολής πρότυπης πρότασης, η διαδικασία υποβολής και το περιεχόμενο της πρότυπης πρότασης – αναφέρεται επί πλέον η Επιτροπή Αξιολόγησης Πρότυπων Προτάσεων που θα συσταθεί, καθώς επίσης η διαδικασία αξιολόγησης της πρότυπης πρότασης και της ανάθεσης των συμβάσεων, κατόπιν έγκρισης της.
Εκτός αυτού αναφέρεται το κόστος του παραβόλου για την υποβολή της πρότυπης πρότασης – το οποίο είναι ίσο με το 1‰ επί της προσυπολογιζόμενης αξίας του έργου.
Ο υποβάλλων δε έχει προνομιακή μεταχείριση στο διαγωνισμό – εκτός εάν κάποιος άλλος προσφέρει πολύ μεγαλύτερη έκπτωση.
Στο δεύτερο μέρος υπάρχουν διάφορες τροπολογίες, στις οποίες θα αναφερθούμε στη συζήτηση επί των άρθρων – ενώ αφορούν ρυθμίσεις για ανάθεση συμβάσεων του αναπτυξιακού προγράμματος συμβάσεων στρατηγικής σημασίας, καθώς επίσης έργα που ωριμάζει και αναθέτει το ΤΑΙΠΕΔ.
Εδώ πρόκειται για την περίφημη μονάδα Project Preparation Facility ή PPF που, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά, περιλαμβάνει 2,5 δις € – κάτι που μας προξένησε ιδιαίτερη εντύπωση.
Τέλος, εμπερικλείει κάποια θέματα του υπουργείου, όπως τα εξής:
- Σχετικά με τον Οργανισμό της Ε.Υ.Δ.Α.Π.
- Τη σύσταση Διοικητικής Αρχής Γεφυρών
- Την παρακράτηση επιχορήγησης του Ο.Σ.Ε. Α.Ε. υπέρ της ΕΡΓΟΣΕ
- Θέματα εξοπλισμού των αεροδρομίων του δημοσίου και προσλήψεις ελεγκτών ΥΠΑ
- Τη μετακίνηση υπαλλήλων εκτός έδρας, τους Δικαιούχους Ενιαίας Κάρτας για διέλευση ατόμων με αναπηρία, τα προσόντα Διαπιστευμένων Ελεγκτών Μηχανικών, διαδικαστικά για κατακύρωση και παραλαβή έργων καθώς επίσης συντελεστές αναθεώρησης έργων
Το ΓΛΚ πάντως δεν παρέχει κόστος, με ελάχιστες εξαιρέσεις – αν και θα υπάρχει από τη λειτουργία της πλατφόρμας για τις πρότυπες προτάσεις και για την επιτροπή αξιολόγησης.
Επίσης θα υπάρχει κόστος από τις διάφορες διαδικαστικές ρυθμίσεις – όπως από τις προσλήψεις στην ΥΠΑ, από τις αμοιβές υπαλλήλων εκτός έδρας κλπ.
Το σημαντικότερο είναι όμως το ότι, δεν αναφέρεται ποιο ποσόν από το ΠΔΕ θα δοθεί σε αυτά τα πρότυπα έργα! Εμείς βέβαια έχουμε αναλυτικές προτάσεις στο πρόγραμμά μας, όσον αφορά τα δημόσια έργα που προτείνουμε – με σκοπό τη λειτουργικότητα και όχι τα συμφέροντα των μεγάλων εργολάβων, με την αναποτελεσματική επιβάρυνση του προϋπολογισμού.
