.
Μέσα σε τρεις μόνο μήνες, διπλασιάσθηκε ο αριθμός των Ελλήνων που αιτήθηκαν διαμονή στη Βρετανία – γεγονός που σημαίνει πως είτε δεν είχαν καταθέσει αιτήσεις περιμένοντας τις εξελίξεις, είτε αυξήθηκαν αυτοί που θέλουν να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, τεκμηριώνοντας πως η Οικονομία μας συνεχίζει να μην πηγαίνει καθόλου καλά. Σε κάθε περίπτωση φαίνεται πως δεν θεωρεί κανείς ότι θα καταστραφεί η Βρετανία από την έξοδο της αλλά, αντίθετα, προσελκύει ακόμη περισσότερους Ευρωπαίους
.
Κοινοβουλευτική εργασία
Το σημερινό νομοσχέδιο για την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ (πηγή), χωρίς συμφωνία, φαίνεται αδιάφορο. Εν τούτοις, στην κατάσταση που συνεχίζει να ευρίσκεται η Ελλάδα, όλα είναι σημαντικά. Εν πρώτοις λοιπόν αναφέρεται σε ορισμένα θέματα σχετικά με τη μετακίνηση των Βρετανών υπηκόων και τη διαβίωση τους στην Ελλάδα. Δεν καλύπτει όμως τη διακίνηση εμπορευμάτων και κεφαλαίων που επίσης αποτελούν βασικούς πυλώνες της Κοινής Αγοράς.
Το γεγονός αυτό σημαίνει πως επικεντρώνεται μόνο ένα μέρος των θεμάτων που θα προκύψουν μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, όσον αφορά την Ελλάδα και τις συνέπειες για την Οικονομία της – ενώ δυστυχώς δεν τις ποσοτικοποιεί. Εκτός αυτού φαίνεται πως αποτελεί μία ενδιάμεση ρύθμιση, αφού δεν αναφέρει τα μέτρα που θα ληφθούν μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου στις 31.12.2020 – ειδικά σε περίπτωση μη συμφωνίας.
Στην ουσία πάντως, με το παρόν νομοσχέδιο επαναλαμβάνονται αναμορφωμένες οι παρόμοιες διατάξεις των άρθρων 123-128 του Ν. 4604/2019 – οι οποίες φυσικά καταργούνται. Προστίθενται όμως κάποιες αμφιλεγόμενες διατάξεις για μετατάξεις και προσλήψεις εκτός κάθε ισχύοντος νόμου, ενδεχομένως με πρόσχημα το BREXIT – στις οποίες θα αναφερθούμε κατά την ανάλυση των επί μέρους άρθρων.
Πριν σχολιάσουμε τώρα τα επί μέρους άρθρα, θεωρούμε σκόπιμο να αναλύσουμε τις συνέπειες που θα έχει το BREXIT για την Ελλάδα – εντοπίζοντας και αναδεικνύοντας θέματα που πρέπει να μας απασχολήσουν.
Ξεκινώντας από τους Πολίτες, σύμφωνα με τον ΟΗΕ το 2019 διέμεναν μόνιμα 14.266 Έλληνες στη Βρετανία, ενώ στην Ελλάδα 23.503 Βρετανοί. Εν τούτοις, παρά τα στοιχεία του ΟΗΕ, οι αιτήσεις διαμονής στη Βρετανία από Έλληνες ανέρχονταν στις 57.100 στα τέλη Νοεμβρίου του 2019 (πηγή) – ενώ κατά την ίδια πηγή τον Αύγουστο του 2019 υπήρχαν μόλις 29.900 αιτήσεις.
Επομένως, μέσα σε τρεις μόνο μήνες, διπλασιάσθηκε ο αριθμός των Ελλήνων που αιτήθηκαν διαμονή στη Βρετανία – γεγονός που σημαίνει πως είτε δεν είχαν καταθέσει αιτήσεις περιμένοντας τις εξελίξεις, είτε αυξήθηκαν αυτοί που θέλουν να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, τεκμηριώνοντας πως η Οικονομία μας συνεχίζει να μην πηγαίνει καθόλου καλά. Σε κάθε περίπτωση φαίνεται πως δεν θεωρεί κανείς ότι θα καταστραφεί η Βρετανία από την έξοδο της αλλά, αντίθετα, προσελκύει ακόμη περισσότερους Ευρωπαίους. Σύμφωνα πάντως με μελέτη της Γενικής Γραμματείας Αποδήμου Ελληνισμού, μεταξύ των ετών 2010 και 2016 μετανάστευσαν στη Μ. Βρετανία 57.000 Έλληνες (πηγή) – οι περισσότεροι από τους οποίους δεν φαίνεται να θέλουν να επιστρέψουν (γράφημα).
Ειδικά όσον αφορά τους φοιτητές, κατά την παράγραφο 3 του άρθρου 9, η αναγνώριση τίτλων ή πτυχίων θα ρυθμισθεί με Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργείων Εξωτερικών και Παιδείας. Δεν δίνεται όμως ακριβής απάντηση σχετικά με τους Έλληνες που φοιτούν στα βρετανικά πανεπιστήμια – όπως για παράδειγμα στο θέμα των διδάκτρων, όπου δεν γνωρίζουμε εάν θα παραμείνουν ως έχουν ή εάν θα αλλάξουν.
Σύμφωνα πάντως με στοιχεία του «Higher Education Statistics Agency (HESA)» της Μ. Βρετανίας, το ακαδημαϊκό έτος 2017-2018 φοίτησαν εκεί 10.135 Έλληνες, καταλαμβάνοντας την 4η θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Στην Αγγλία ήταν 8.065, στη Σκωτία 1.510, στην Ουαλία 520 και στη Βόρεια Ιρλανδία 40 φοιτητές. Από αυτούς οι 5.140 παρακολούθησαν προπτυχιακές σπουδές και οι 4.995 μεταπτυχιακές. Η πλειονότητα των φοιτητών έκαναν προπτυχιακά προγράμματα, με εξαίρεση τους φοιτητές στη Σκωτία, στη Βόρεια Ιρλανδία και στο Λονδίνο – όπου οι περισσότεροι ήσαν μεταπτυχιακοί.
Επίσης, σύμφωνα με την ίδια πηγή, 17.410 Έλληνες φοιτητές παρακολούθησαν την ακαδημαϊκή περίοδο 2017-2018 τμήματα βρετανικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα – καταλαμβάνοντας την 1η θέση εντός ΕΕ. Ούτε εδώ δίνεται μία συγκεκριμένη απάντηση, σχετικά με το τι θα συμβεί στο μέλλον.
Ένα επόμενο θέμα που οφείλει να μας απασχολήσει είναι η Κοινοτική Χρηματοδότηση, αφού η έξοδος της Βρετανίας θα επηρεάσει τον κοινοτικό προϋπολογισμό, επειδή συνεισφέρει σε καθαρό επίπεδο. Με βάση μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 2017 (πηγή), οι συνέπειες της έχουν εκτιμηθεί συνολικά στα 10 δις € (γράφημα).
Μόνο στον προϋπολογισμό της κοινής αγροτικής πολιτικής στα 3 δις €, με την Ελλάδα να χάνει 500 εκ. € σε σύνολο γεωργικών επιδοτήσεων 2 δις € (γράφημα). Πρόκειται λοιπόν για το 25%, οπότε πρέπει να αναρωτηθούμε πώς θα αντισταθμισθεί το ποσόν.
Τρίτο σημαντικό θέμα είναι ο τουρισμός, όπου σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΤΕ, το 2018 επισκέφθηκαν την Ελλάδα 2,9 εκ. τουρίστες με μέση δαπάνη 658 € και συνολική 1,9 δις € συν τα έμμεσα έσοδα (γράφημα). Επρόκειτο για το 9% των τουριστικών αφίξεων στην Ελλάδα ή για το 11,9% των άμεσων εσόδων ύψους 16,1 δις € – αφίξεις που ίσως επηρεασθούν από το BREXIT και πρέπει να βρεθεί λύση.
Υπενθυμίζουμε εδώ το θέμα της χρεοκοπίας της Thomas Cook, όπου με ερώτηση μας από τις 6.11.19 είχαμε προτείνει να ζητηθούν αποζημιώσεις και από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας της Βρετανίας – η οποία τον Απρίλιο του 2019 είχε εκδώσει το ετήσιο «Πιστοποιητικό Αξιοπλοΐας», για το στόλο αεροσκαφών της Thomas Cook και που υπήρξε καθοριστικό για το άνοιγμα της συνεργασίας των ξενοδόχων μας.
Βέβαια η υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας ανέλαβε τον επαναπατρισμό των τουριστών, όπως αναφέρεται στην απάντηση που μας δόθηκε από τον κ. Θεοχάρη, αλλά δεν γνωρίζουμε εάν υπάρχουν υποχρεώσεις που δεν έχουν καλυφθεί από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια ή τι συμβαίνει στην περίπτωση που κάποια πρακτορεία ή/και ασφαλιστικές έχουν επίσης πτωχεύσει.
Ίσως είναι ευκαιρία πάντως κατά τις διαπραγματεύσεις που θα γίνουν για το Brexit μεταξύ της χώρας μας και της Μ. Βρετανίας να προωθηθεί η ιδέα του ιαματικού τουρισμού, του ιατρικού τουρισμού, του τουρισμού ευεξίας και του τουρισμού εποχιακής διαμονής – όπου, σύμφωνα με μελέτη της ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ (πηγή), μπορούν να επιτευχθούν έσοδα ύψους 13,5 δις € μόνο από τον τουρισμό ευεξίας, με 171.000 θέσεις εργασίας σε πέντε χρόνια, ενώ αναλύεται και το θέμα της θερινής κατοικίας, όπου προηγείται η Ισπανία με 300.000 έως 1.000.000 Βρετανούς που διαμένουν εκεί περιστασιακά (στην Κύπρο 70.000).
Τέταρτο θέμα είναι το εμπόριο προϊόντων, όπου όμως οι συναλλαγές της Ελλάδας με τη Βρετανία αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% του ΑΕΠ μας – 3% οι εξαγωγές μας και 2% οι εισαγωγές μας, ως ποσοστό επί του συνόλου τους, με ένα μικρό έλλειμμα εις βάρος της χώρας μας (γράφημα). Επομένως δεν θα υπάρξουν μεγάλες συνέπειες, αν και πρέπει να διερευνηθεί το θέμα των δασμών – όπου, εάν υιοθετηθούν οι δασμοί του ΠΟΕ, οι αποκλίσεις θα είναι σημαντικές. Ιδίως στα οχήματα (9%), στα υποδήματα (10%), στην ένδυση (12%), στα κατεργασμένα τρόφιμα (20-35%), στα δημητριακά και στο κρέας (45-50%).
Η ΕΕ έχει εκτιμήσει βέβαια τις απώλειες στο ΑΕΠ, ως αποτέλεσμα των αλλαγών στο εμπόριο και ανάλογα με το σενάριο εξόδου – όπου για την Ελλάδα εκτιμώνται κάτω του 0,5% (γράφημα).
Σε επίπεδο υπηρεσιών όμως, οι συναλλαγές μεταξύ της Ελλάδας και της Βρετανίας είναι σημαντικές – στα 4,9 δις € ή στο 2,8% του ΑΕΠ το 2015, με έλλειμμα για την Ελλάδα (γράφημα) οπότε πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα.
Επόμενο είναι οι κεφαλαιακές ροές, όπου εκτιμάται πως μετά την κρίση και έως το 2014 διέφυγαν 10-15 δις € προς τη Βρετανία (γράφημα). Εδώ οφείλει να διερευνηθεί πώς θα μπορούσαν να επιστρέψουν, για τη στήριξη της Οικονομίας μας.
Όσον αφορά δε τις επενδύσεις, η Βρετανία δεν φαίνεται να έχει τόσο πολλές στην Ελλάδα, όσο η Ελλάδα στη Βρετανία (γράφημα) – αφορώντας κυρίως αγορές κατοικιών, αφού εκτιμάται πως μεταξύ των ετών 2010 και 2012 επενδύθηκαν στην αγορά ακινήτων του Λονδίνου 300-340 εκ. €, ενώ διαθέτουν κατοικία 3.200 Έλληνες (πηγή). Φυσικά θα υπάρχουν και επενδύσεις σε κινητές αξίες, όπως σε ομόλογα ή μετοχές – ενώ η ελληνική ναυτιλία έχει σημαντική παρουσία στη Μ. Βρετανία, γεγονός που σημαίνει πως επίσης πρέπει να αναλυθούν οι επιπτώσεις του BREXIT στο συγκεκριμένο κλάδο.
Από την άλλη πλευρά, ένας σημαντικός αριθμός βρετανικών εταιρειών έχουν επενδύσει στη χώρα μας σε τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες (Vodafone), το λιανικό εμπόριο (Dixon’s – Κωτσόβολος), η υγεία (GlaxoSmithKline, BC Partners και CVC Capital), ο τουρισμός, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, η πρωτογενής παραγωγή (Lamex/Alterra) κλπ. – όπου δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς καταγράφονται. Οφείλει λοιπόν να ερευνηθεί τι θα συμβεί στο μέλλον, με αυτές τις επιχειρήσεις.
Τελευταίο θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι ο έλεγχος των προσφυγικών ροών, όπου φαίνεται πως θα γίνει πιο αυστηρό το πλαίσιο της Βρετανίας – με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούν πρόσφυγες στην Ελλάδα ή να συμβούν άλλα πράγματα, όπως θα αναλύσουμε όταν αναφερθούμε στο άρθρο 4. Ενδιαφέρον έχουν εδώ οι χρηματοδοτήσεις ΜΚΟ από τη Βρετανία – όπως επίσης τα ποσά που στάλθηκαν από το Λονδίνο στη Μυτιλήνη και στη Σάμο τα Χριστούγεννα, με την υποστήριξη του πακιστανού δημάρχου της πόλης (πηγή). Μεταξύ άλλων υπήρξαν δωρεές για σκηνές, νομική βοήθεια και σωσίβια – οπότε απορεί κανείς γιατί μία ΜΚΟ που ευρίσκεται στη στεριά χρειάζεται σωσίβια και μάλιστα τύπου γιλέκου που φοράει κανείς πριν πέσει στη θάλασσα.
Εκτός αυτού ίσως υπάρξουν κίνδυνοι από τζιχαντιστές Βρετανούς Πολίτες που θα θελήσουν να φύγουν από τη Βρετανία – είτε λόγω του BREXIT, είτε για να εμπλακούν στις μάχες της Μέσης Ανατολής, είτε για τη διενέργεια τρομοκρατικών πράξεων. Ας μην ξεχνάμε πως στην Ελλάδα υπάρχουν πλέον πολλές αμερικανικές βάσεις, οι οποίες αποτελούν στόχο αυτών των ανθρώπων.
Κλείνοντας θα αναφερθούμε μόνο στο άρθρο 8 που θεωρούμε πολύ σημαντικό – αφήνοντας τα υπόλοιπα για την επόμενη φορά.
Άρθρο 8: «Επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης, η μετάταξη στην Α.Α.Δ.Ε. πολιτικών διοικητικών υπαλλήλων, μόνιμων και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, που υπηρετούν σε υπηρεσίες του Δημοσίου και λοιπών φορέων του δημόσιου τομέα, όπως και αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ), ανεξαρτήτως του φορέα στον οποίο ανήκει η οργανική τους θέση. Εκτός αυτού, προσλαμβάνεται μόνιμο προσωπικό 270 θέσεων συνολικά, διαφόρων κατηγοριών του κλάδου Τελωνειακών, για τις οποίες δεν απαιτείται η εγκριτική απόφαση της Τριμελούς Επιτροπής της παρ. 1 του άρθρου 2 της Π.Υ.Σ. 33/2006».
Δεν αντιλαμβανόμαστε και δεν επεξηγείται ποια είναι η σχέση της διάταξης για την ΑΑΔΕ, με τις ρυθμίσεις για το BREXIT. Γιατί χρειάζεται να κάνει περισσότερους ελέγχους; Ποιους θα ελέγχει και πως; Εκτός αυτού, δεν αναφέρεται κάτι για κινήσεις προϊόντων. Επίσης οι παράγραφοι 2 και 3 για πρόσληψη μόνιμου προσωπικού, εκτός μετατάξεων δηλαδή, τίθενται σε ισχύ εάν γίνει έξοδος χωρίς συμφωνία; Γιατί; Έχει προεξοφληθεί ότι η συμφωνία αποχώρησης θα περιλαμβάνει ελεύθερο εμπόριο; Εάν ναι, τότε γιατί γίνονται μετατάξεις;
Σε τελική ανάλυση, εμείς δεν υποστηρίζουμε μία ξένη υπηρεσία (ανάλυση) που δεν ελέγχεται από το κράτος μας, όπως είναι η ΑΑΔΕ – πόσο μάλλον όταν αφορά επιχορηγήσεις των εξόδων λειτουργίας της, με προσλήψεις και μετατάξεις.
