Η συνταγή μου ήταν να σκέφτομαι ότι είμαι ικανός και σε θέση να ξεπεράσω όλες τις ήττες – να έχω ελπίδα και να αλλάξω όχι μόνο στη σκέψη, αλλά και στο να εφαρμόζω τις σκέψεις μου στην πράξη
.
“Η τρομακτική κρίση που βιώνει η πατρίδα μας τα τελευταία έξι χρόνια, απειλεί αναμφίβολα την επιβίωση μας – ειδικά δε αυτή των παιδιών μας. Το συγκεκριμένο γεγονός μας οδήγησε κάποια στιγμή στη σκέψη ότι, εάν συνεχίσει να εξελίσσεται, θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμη και μία «φυλετική εκκαθάριση» – χωρίς καμία διάθεση υπερβολής.
Ο φόβος και η αβεβαιότητα για το αύριο, σε συνδυασμό με τις επιθέσεις που δεχόμαστε καθημερινά, κυρίως από τα γερμανικά ΜΜΕ, μας δημιουργεί συχνά την αίσθηση ότι, χάνουμε εντελώς τον έλεγχο της κατάστασης. Αυτό μας οδηγεί αργά αλλά σταθερά σε ψυχολογικά προβλήματα, τα οποία αδυνατούμε να αντιμετωπίσουμε – πόσο μάλλον τα παιδιά μας, από τα οποία θα προκύψει πιθανότατα μία γενιά ενηλίκων με έντονες ψυχικές διαταραχές.
Ευχόμαστε και ελπίζουμε λοιπόν να τελειώσει σύντομα η κρίση, με τον οποιονδήποτε τρόπο – αφού διαφορετικά οι κίνδυνοι για την κοινωνία μας είναι τόσο μεγάλοι, που είναι αδύνατον ποτέ να περιγραφούν με λόγια” (Analyst team).
.
Άρθρο
Πολλές συνθήκες της ζωής συμβάλουν στη δημιουργία, καθώς επίσης στην εξέλιξη της κατάθλιψης. Και οι δικές μας σκέψεις όμως συμβάλουν στο εάν μια κατάθλιψη αναπτύσσεται ή/και στο εάν διατηρείται κατά τη διάρκεια του χρόνου. Μόνο οι συνθήκες της ζωής, από μόνες τους, δεν έχουν κατ’ ανάγκη τη δύναμη να μας προκαλέσουν μια ψυχική διαταραχή.
Μόλις όμως προσθέτονται σε αυτά τα εξωτερικά, αναπόφευκτα ουσιαστικά ερεθίσματα, οι δυσλειτουργικές παραδοχές, καθώς επίσης οι διαστρεβλωμένες σκέψεις, η εμφάνιση μιας ψυχικής διαταραχής είναι πολύ πιο πιθανή.
Περαιτέρω, το καλύτερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε για να προφυλαχθούμε από τον κίνδυνο της κατάθλιψης, είναι να αποκτήσουμε άφθονες πληροφορίες – όπως από την περιγραφή της περίπτωσης του Στέφανου που ακολουθεί.
Ενός ανθρώπου που μας παρέχει μια εικόνα της ζωής του, η οποία συμπεριλαμβάνει τις πιο σημαντικές πληροφορίες για την προστασία μας από τον κίνδυνο της εμφάνισης, καθώς επίσης της «συντήρησης» μιας κατάθλιψης.
.
Στέφανος, 42 ετών, πατέρας με 2 κόρες.
Όλα άρχισαν στην παιδική μου ηλικία. Θα πρέπει να είμαι προσεκτικός, έτσι ώστε να μην κρίνω την ανατροφή που είχα από τους γονείς μου. Συχνά όμως συλλαμβάνω τον εαυτό μου να έχει εμμονές – τις ίδιες σκέψεις δηλαδή, τις οποίες είχα ήδη από παιδί. Ωστόσο, η πολύ νεαρή ηλικία είναι πάντα λίγο «χλωμή», ασαφής στο μυαλό, οπότε προτιμώ να σας πω όσα θυμάμαι από τον επόμενο καιρό, μετά την πολύ μικρή μου ηλικία.
Αυτήν την εποχή τη θυμάμαι αρκετά καλά. Εκτιμώ φυσικά το ότι, η μητέρα μου με μεγάλωσε μόνη της. Η ανατροφή ενός παιδιού είναι πολύ δύσκολη, χωρίς ένα δεύτερο άτομο στο πλάι, για μπορέσει να εξελιχθεί ένα παιδί σε έναν ενήλικο άνθρωπο. Δεν ξέρω εάν όλα όσα βίωσα θα ήταν διαφορετικά, αν είχα έναν πατέρα.
Ίσως θα ήταν πιο εύκολο. Ακόμα δεν ξέρω ποιος είναι ο πατέρας μου και οι μόνες πληροφορίες που έχω είναι το ότι, ήμουν το αποτέλεσμα μιας σύμπτωσης. Από την ημέρα που γεννήθηκα ήμουν ένα βάρος για τη μητέρα μου. Έτσι ένιωθα. Μου έλεγε πάντα η μητέρα μου ότι, ήταν ευτυχής που με είχε. Αλλά όταν έβλεπα πόσο επιβαρυμένη ήταν, δεν πίστευα πλέον στα λόγια της.
Όταν γύριζα στο σπίτι από το σχολείο και ήθελε να της περιγράψω την ημέρα μου, ήταν πάντα πολύ έντονα απασχολημένη με το να μαγειρεύει. Οι εμπειρίες μου από το σχολείο και όλα τα λόγια μου, ήταν σαν να περνούσαν «ξεθωριασμένα» από δίπλα της. Αφού τελειώναμε δε με το φαγητό, με άφηνε και πάλι μόνο μου το σπίτι, για να ξεκινήσει την επόμενη βάρδια στη δουλειά της.
Δεν ένιωθα πως ήμουν σε θέση να τη βοηθήσω και αισθανόμουν ένοχος για το ότι έπρεπε να πηγαίνει στη δουλειά της – να εργάζεται τόσες πολλές ώρες για εμένα. Επέστρεφε στο σπίτι το βράδυ. Συχνά την άκουγα να γυρίζει σπίτι στις τρεις το πρωί. Και από τις έξι ήταν και πάλι ξύπνια, για να μου ετοιμάσει το πρωινό μου για το σχολείο.
Της έλεγα πολλές φορές να πάει να ξαπλώσει στο κρεβάτι της, πως θα μπορούσα να ετοιμάσω το πρωινό μου μόνος μου. Αλλά η μητέρα μου άπλα κουνούσε το κεφάλι της και συνέχιζε την καθημερινή της ρουτίνα. Δηλαδή το ψήσιμο του ψωμιού, το τύλιγμα, το να το βάλει στο σακίδιο μου, το να με φιλήσει στο μάγουλο και το να με σπρώξει την πόρτα.
Μια ημέρα, οι καθηγητές στο σχολείο μου της μίλησαν για τη σχολική μου επίδοση. Ο προβιβασμός μου στην επόμενη τάξη κινδύνευε. Η μητέρα μου, όταν γύρισε στο σπίτι, μου ανέφερε όσα της είπαν οι καθηγητές μου. Η απογοήτευση που έβλεπα στα μάτια της δεν περιγράφεται με λόγια. Είχα αποτύχει ξανά.
Κάπου-κάπου έβρισκα μεγάλο κίνητρο μέσα μου για να καθίσω να διαβάσω πάρα πολύ, έτσι ώστε να γίνω δικηγόρος και να βοηθήσω τη μητέρα μου. Τουλάχιστο ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τις θυσίες που είχε κάνει στη ζωή της για εμένα. Αλλά ήταν μόνο θέμα χρόνου, μέχρι να χάσω αυτό το κίνητρο.
Όταν της περιέγραφα τα όνειρά μου, με κοιτούσε και χαμογελούσε. Δεν αντιμετώπιζε σοβαρά όλα όσα της έλεγα, συνεχίζοντας απλά την καθημερινή της ρουτίνα. Η ρουτίνα αυτή με έκανε να θυμώνω, η αποδοχή αυτής της ρουτίνας με έκανε να εξοργίζομαι. Η συγκεκριμένη «στενοκεφαλιά», το να μην εξελίσσεται δηλαδή κάποιος στη ζωή, βαδίζοντας στο θάνατο και θυσιαζόμενος για το παιδί του, τροφοδοτούσε το θυμό μέσα μου.
Όμως, δεν υπήρχε κάτι που θα μπορούσα να κάνω για να αλλάξω την κατάσταση. Απλά βυθιζόμουν ξανά και εγώ στη δική μου ρουτίνα. Είχα βάλει όλο το θυμό μου στο διάβασμα, όσο πλησίαζε η αποφοίτησή μου, καταφέρνοντας τελικά να μπω σε ένα πανεπιστήμιο.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, με επισκεπτόταν συχνά η μητέρα μου, παρατηρώντας τον τρόπο ζωής μου. Συγκατοικούσα με τρεις άλλους φοιτητές σε ένα διαμέρισμα. Από τη στιγμή που μπήκε στο διαμέρισμα η μητέρα μου, άρχισε να καθαρίζει. Όταν τη ρώτησα γιατί το έκανε, εκείνη μου απάντησε: «Ποτέ δεν έχεις καταφέρει να κρατήσεις μια τάξη». Εγώ κοκκίνισα, επειδή οι συγκάτοικοι μου μας παρακολουθούσαν από την κουζίνα και τους άκουγα να γελούν.
Αυτές και πολλές άλλες στιγμές της ζωής μου με έκαναν να πιστεύω ότι είμαι ελαττωματικός, ανίκανος και ανάξιος. Πίστευα επίσης ότι το μέλλον μου είναι αδύνατον να αλλάξει, πως δεν υπήρχε καμία ελπίδα. Αν και μπορεί να ακούστηκε διαφορετικά στην περιγραφή μου, δεν θεωρώ πως είναι κανένας άλλος υπεύθυνος, αλλά αποκλειστικά και μόνο ο εαυτός μου.
Ακούμε πολλά και μας λένε πολλά. Εν τούτοις, εμείς είμαστε υπεύθυνοι για την ερμηνεία τους, έτσι ώστε να μπορούμε να εξάγουμε τα καλύτερα συμπεράσματα από όλα όσα ακούμε. Θα μπορούσα να είχα ερμηνεύσει τη φροντίδα ως φροντίδα, όχι ως το ότι χρειαζόμουν βοήθεια, επειδή ήμουν αποτυχημένος.
Σήμερα έχω δύο κόρες. Είναι δέκα και δώδεκα ετών – οι θησαυροί της ζωής μου. Και όπως τα φέρνει η ζωή, έχω μείνει και εγώ μόνος μου. Ο στόχος μου ήταν να αλλάξω τα πάντα. Και έχω πετύχει το στόχο μου. Η πρώην σύζυγος μου έκανε τη ζωή με τα παιδιά μου πολύ εύκολη, από την ήμερα που μας αποχαιρέτησε.
Στη συνέχεια άρχισα να μαθαίνω τα πάντα για τα ενδιαφέροντα των δυο κοριτσιών. Τώρα έχω τόση μεγάλη γνώση για τα ζώα που θα μπορούσα να θεωρηθώ ακόμη και βιολόγος. Ξέρω που είναι ο κάθε ζωολογικός κήπος και το κάθε καταφύγιο. Και για τα δύο κορίτσια μου, είμαι «ο αφέντης των ζώων».
Η συνταγή μου ήταν να σκέφτομαι ότι είμαι ικανός και σε θέση να ξεπεράσω όλες τις ήττες – να έχω ελπίδα και να αλλάξω όχι μόνο στη σκέψη, αλλά και στο να εφαρμόζω τις σκέψεις μου στην πράξη.”
.
.
Βιβλιογραφία:
– Α Τ Beck et al:. Η γνωστική θεραπεία της κατάθλιψης. Urban & Schwarzenberg.
– Hautzinger Μ. Κ.ά. (1989): Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία για την κατάθλιψη. Μπελτζ.
– Margraf J, η Schneider S, Ehlers Α: DIPS: Διαγνωστική συνέντευξη για ψυχιατρικές διαταραχές. Βερολίνο: Springer, 1991
