Η Ευρωζώνη έχει στη διάθεση της δύο μόνο λύσεις: αφενός μεν τη διαγραφή δημοσίων και ιδιωτικών χρεών, αφετέρου την πληθωριστική μείωση τους – το «μονεταρισμό» τους μέσω της ΕΚΤ που, εάν υιοθετηθεί, δεν θα διακινδυνεύσει το ευρώ
(To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες)
*Αρχείο – συλλογή διαχρονικών και εκπαιδευτικών αναλύσεων
.
“Υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι καταπολέμησης της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, με βάση τις νομικές και οικονομικές δυνατότητες, οι οποίες προσφέρονται από την ιδιαίτερη λειτουργία μίας κεντρικής τράπεζας.
Αναλυτικότερα η ΕΚΤ, με κριτήριο την πρόσφατη αγορά ομολόγων του δημοσίου ορισμένων ελλειμματικών οικονομιών της Ευρωζώνης, έχει αναδειχθεί στο μεγαλύτερο πιστωτή τους – ενώ από τη θέση της έχει τη δυνατότητα να καθορίσει αυτή τον τρόπο, με τον οποίο οι συγκεκριμένες χώρες θα εξοφλήσουν τις υποχρεώσεις τους απέναντι της.
Για παράδειγμα, δεν υπάρχει κανένα «νομικό κώλυμα», το οποίο να απαγορεύει στην ΕΚΤ να εγκρίνει στην Ελλάδα έναν βιώσιμο τρόπο αποπληρωμής των χρεών της – των ομολόγων δηλαδή που η χώρα μας έχει εκδώσει στο παρελθόν και τα οποία η ΕΚΤ θα μπορούσε να εξαγοράσει σταδιακά, εγγράφοντας τα στον ισολογισμό της (με την ονομαστική τους αξία ή με οποιαδήποτε άλλη).
Περαιτέρω, η ΕΚΤ δεν έχει κανένα λόγο να διαγράψει χρέη της Ελλάδας, όπως τα ομόλογα που έχει ήδη στην κατοχή της, αφού μπορεί να παγώσει άτοκα την αποπληρωμή τους – μέχρι εκείνη τη στιγμή που η Ελλάδα θα είναι σε θέση να πληρώνει, από τα πλεονάσματα του προϋπολογισμού της.
Εκτός αυτού, ακόμη και αν η πατρίδα μας δεν θα μπορούσε ποτέ να πληρώσει τα χρέη της, η ΕΚΤ δεν θα είχε καμία υποχρέωση να εγγράψει ανάλογες ζημίες στον ισολογισμό της – αφού έχει τη δυνατότητα να κρατήσει αιώνια τα ομόλογα, με οποιαδήποτε αξία αποφασίσει η ίδια.
Το γεγονός αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο – αφού το έχει εφαρμόσει με επιτυχία η βρετανική κεντρική τράπεζα το 1914, καθώς επίσης η ιαπωνική το 1946. Επομένως θα μπορούσε να το εφαρμόσει και η ΕΚΤ – εάν δεν υπήρχε η αντίθετη θέση της Γερμανίας, με στόχο την επίτευξη των δικών της, επεκτατικών σχεδίων.
Η ΕΚΤ θα είχε τη δυνατότητα επίσης, με κάποια αλλαγή του καταστατικού της, να αγοράσει μία προκαθορισμένη ποσότητα των χρεών (ομολόγων) των άλλων κρατών-μελών της Ευρωζώνης – «αποθηκεύοντας» τα στους Ισολογισμούς της και «παγώνοντας» τα.
Σε τελική ανάλυση, θα μπορούσε να μειώσει σταδιακά τα χρέη των χωρών της νομισματικής ένωσης, στα επίπεδα που ορίζει η συμφωνία του Μάαστριχτ – με αποτέλεσμα να υπάρχει ανάγκη χρηματοδότησης των χρεών από τις αγορές, μόνο για τα συγκεκριμένα ποσά που δεν θα υπερέβαιναν το 60% του ΑΕΠ της εκάστοτε χώρας.
Ουσιαστικά λοιπόν, από τα δημόσια χρέη των χωρών της Ευρωζώνης, οι αγορές θα αφαιρούσαν «νοητικά» τα ομόλογα τους, τα οποία θα κατείχε η ΕΚΤ – αφού δεν θα υπήρχε υποχρέωση άμεσης πληρωμής τους, ενώ δεν θα επιβαρύνονταν με τόκους ” (άρθρο).
.
Ανάλυση
Η οικονομική επιστήμη προσφέρει πάντοτε λύσεις, όσον αφορά την επίλυση των διαφόρων προβλημάτων που εμφανίζονται, ως αποτέλεσμα δυσμενών εξελίξεων – όπως στο πρόσφατο της υπερχρέωσης της Δύσης. Οι δυσκολίες δεν προέρχονται ουσιαστικά από την έλλειψη μεθόδων επίλυσης, αλλά από τη σύγκρουση συμφερόντων – με την έννοια πως πάντα υπάρχουν κερδισμένες και χαμένες κοινωνικές ομάδες ή χώρες, με τις τελευταίες να αντιδρούν όταν απειλούνται τα δικά τους συμφέροντα.
Αναλυτικότερα, η λύση του προβλήματος της υπερχρέωσης της Δύσης, τόσο της Ευρωζώνης, όσο και της Ιαπωνίας, καθώς επίσης των Η.Π.Α., δεν είναι άλλη από το «μονεταρισμό» του χρέους – τον οποίο πρότεινε πρόσφατα ακόμη και ο πρώην επικεφαλής της βρετανικής εποπτείας του τραπεζικού συστήματος της χώρας του (A. Turner), όπως έχουμε κάνει και εμείς στο παρελθόν, το 2012, με την ανάλυση μας «ΕΚΤ, η λύση των λύσεων».
Απέναντι στη συγκεκριμένη λύση όμως, η οποία εφαρμόζεται εν μέρει από τις Η.Π.Α., κυρίως όμως από την Ιαπωνία, αντιτίθεται κυρίως η Γερμανία. Δεν μπορεί βέβαια κανείς να την κατηγορήσει, επειδή η δομή της οικονομίας της είναι τέτοια που θα κατατασσόταν στους χαμένους της εφαρμογής της συγκεκριμένης μεθόδου – οι οποίοι δεν θα ήταν άλλοι από τους ιδιώτες και τα κράτη που διατηρούν το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων τους σε μετρητά (εισοδηματίες κλπ.), όπως συμβαίνει με τη Γερμανία.
Εν τούτοις αποτελεί την απόλυτη μειοψηφία – οπότε θα έπρεπε να συμβιβαστεί, αφού τυχόν κατάρρευση του συστήματος θα ήταν καταστροφική όχι μόνο για τα περισσότερα από τα υπόλοιπα κράτη, αλλά και για την ίδια.
Πόσο μάλλον όταν έχουμε φτάσει σε μία εποχή, κατά την οποία τα χρήματα δεν παράγουν πλέον πλούτο (ανάπτυξη), λόγω του ότι τα χρέη έχουν ξεπεράσει τα όρια (γράφημα). Υπενθυμίζουμε εδώ πως πριν από την κρίση, με εξαίρεση ορισμένες χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, το πρόβλημα ήταν η υπερβολική αύξηση των ιδιωτικών χρεών και ειδικά των τραπεζών – οι οποίες στη συνέχεια διασώθηκαν από τα κράτη, αυξάνοντας όμως τα δικά τους χρέη.
.
ΗΠΑ – η μειωμένη «απόδοση» της χρήσης χρέους με σκοπό την ανάπτυξη. Στο διάγραμμα φαίνεται πως για κάθε δολάριο επιπλέον χρέους, ο αντίκτυπος στον δείκτη ανάπτυξης συνεχώς μειώνεται.
.
