Η αιτία των μειωμένων επενδύσεων
Την απάντηση τώρα στο ερώτημα, σχετικά με το που κατευθύνεται ο μεγαλύτερος δανεισμός των επιχειρήσεων, αφού δεν επενδύουν, μας δίνει η γκρίζα, διακεκομμένη καμπύλη – σύμφωνα με την οποία τα μερίσματα, τα κέρδη δηλαδή που διανέμονται στους μετόχους, καθώς επίσης η επαναγορά των ιδίων μετοχών των επιχειρήσεων, αυξήθηκε επίσης μετά το 2009 (φτάνοντας και αυτή σε επίπεδα ρεκόρ).
Αντί λοιπόν οι επιχειρήσεις να επενδύουν στην πραγματική οικονομία, επιλέγουν αφενός μεν να επιστρέψουν χρήματα στους μετόχους τους, αφετέρου να αγοράσουν τις δικές τους μετοχές, συμμετέχοντας στο πάρτι – αυξάνοντας τη χρηματιστηριακή αξία τους, μέσω της επαναγοράς των δικών τους μετοχών.
Η αιτία είναι κυρίως ο τρόπος αμοιβής των ανώτατων διοικητικών στελεχών – ο οποίος είναι συνδεδεμένος με την κερδοφορία των επιχειρήσεων που διευθύνουν. Το επόμενο γράφημα δε που αφορά την Ευρώπη, μαζί με την Ελβετία και την Αγγλία, είναι σχετικά ανάλογο με αυτό των Η.Π.Α. – αν και η τάση στην Ευρώπη είναι λιγότερο έντονη.
.
Ευρώπη, επιχειρήσεις – τα ταμειακά διαθέσιμα, ο μακρο-πρόθεσμος δανεισμός, τα μερίσματα και οι επαναγορά ιδίων μετοχών και οι κεφαλαιακές επενδύσεις (ως ποσοστό επί του τζίρου των επιχειρήσεων).
.
Ολοκληρώνοντας, για να κατανοήσει κανείς την αιτία της παραπάνω συμπεριφοράς των επιχειρήσεων, η οποία τεκμηριώνει, μεταξύ άλλων, πως η μονεταριστική ασυδοσία δεν ωφελεί καθόλου τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων, χρειάζεται το εξής παράδειγμα:
Ας υποθέσουμε πως ο διευθυντής ενός επιχειρηματικού ομίλου έχει την επιλογή να επενδύσει σε ένα νέο εργοστάσιο, αξίας 100 εκ. €, ή να ανακοινώσει την επαναγορά των μετοχών της εταιρείας του, διαθέτοντας επίσης 100 εκ. €. Το νέο εργοστάσιο είναι συνδεδεμένο με ρίσκο ενώ, ακόμη και αν επιτύχει, τα αποτελέσματα του θα φανούν μετά από αρκετά χρόνια (συνήθως οκτώ).
Η επαναγορά όμως των μετοχών της εταιρείας του θα δημιουργήσει ευφορία στα χρηματιστήρια, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η τιμή της μετοχής κατά τουλάχιστον 10% – οπότε η τιμή των μετοχών που συνήθως αποτελούν μέρος της αμοιβής του (μισθός συν δωρεάν μετοχές), θα αυξηθεί ανάλογα, κερδίζοντας αμέσως χρήματα εάν τις πουλήσει. Είναι εύλογο λοιπόν πως θα αποφασίσει το δεύτερο – αν και μακροπρόθεσμα θα τον ωφελούσε ίσως περισσότερο το πρώτο, υπό την προϋπόθεση όμως πως η επένδυση θα ήταν επιτυχής.
.
Επιμύθιο
Η «μονεταριστική ασυδοσία» ωφελεί μόνο τις ανώτατες εισοδηματικές τάξεις – στις οποίες μεταφέρεται ο αρχικός πλούτος που δημιουργείται στα χρηματιστήρια. Σχεδόν το 99% όμως του πληθυσμού ζημιώνεται σε μεσοπρόθεσμη βάση – το αργότερο όταν δημιουργηθεί νομοτελειακά (υπερ)πληθωρισμός, λόγω της αύξησης της ποσότητας χρήματος, σε δυσαρμονία με το ρυθμό ανάπτυξης.
Στην περίπτωση δε του πληθωρισμού ωφελείται ξανά η ανώτερη εισοδηματική τάξη – έχοντας επενδύσει σε πάγια, πριν ακόμη οι τιμές τους εκτοξευθούν στα ύψη. Επομένως, η απαίτηση των πολλών για αύξηση της «ρευστότητας», όταν το πρόβλημα της ανάπτυξης δεν είναι η έλλειψη χρημάτων, αλλά η άπνοια επενδύσεων, δεν εξυπηρετεί καθόλου τα συμφέροντα τους – ενώ είναι μία έξυπνα στημένη παγίδα της ελίτ, στην οποία δυστυχώς πέφτουν μέσα.
