ΤΟ ΜΠΟΥΜΕΡΑΝΓΚ
Αυτή τη στιγμή τα περισσότερα βλέμματα έχουν στραφεί στην κατάρρευση των νομισματικών ισοτιμιών, καθώς επίσης των λοιπών αξιών στις αναπτυσσόμενες οικονομίες – ενώ το μεγάλο ξεπούλημα ξεκινάει ήδη στις Η.Π.Α. Ειδικότερα, οι κεντρικές τράπεζες ολόκληρου του πλανήτη δρομολογούν την πώληση ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου, τα οποία έχουν στην κατοχή τους.
Από τα πρόσφατα στοιχεία της Fed συμπεραίνει κανείς ότι, οι κεντρικές τράπεζες εκτός Η.Π.Α., μείωσαν την προηγούμενη εβδομάδα τα ομόλογα που διαθέτουν, με το μεγαλύτερο ρυθμό των τελευταίων επτά μηνών – για 6η συνεχή εβδομάδα.
Η αιτία είναι φυσικά το ότι, οι κυβερνήσεις των χωρών της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Ταϊλάνδης, της Μαλαισίας, της Νοτίου Αφρικής κοκ., χρειάζονται δολάρια, για να στηρίξουν τα νομίσματα τους – γεγονός που τις αναγκάζει να πουλούν ομόλογα, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επιτόκια δανεισμού των Η.Π.Α.
Με τον τρόπο αυτό μεταφέρεται η κρίση των αναπτυσσομένων οικονομιών στη Δύση, λειτουργώντας όπως το μπούμερανγκ – ενώ ο δεύτερος τρόπος μεταφοράς της κρίσης, ο οποίος είναι ίσως ακόμη πιο επικίνδυνος, είναι η αδυναμία πολλών επιχειρήσεων της Τουρκίας, της Αργεντινής, της Βραζιλίας κοκ. να εξυπηρετήσουν τα δάνεια τους σε συνάλλαγμα.
Για παράδειγμα, οι τουρκικές επιχειρήσεις χρωστούν 210 δις $ – σχεδόν το 35% του ΑΕΠ της χώρας. Η βασική αιτία είναι το ότι οι περισσότερες, όπως επίσης και τα νοικοκυριά, δανείζονταν σε συνάλλαγμα – λόγω των χαμηλών επιτοκίων, σε σύγκριση με αυτό της χώρας τους.
Σαν αποτέλεσμα της πτώσης της ισοτιμίας της λίρας όμως κατά περίπου 30% τους τελευταίους μήνες, τα χρέη αυτά έχουν αυξηθεί κατά 63 δις $ σε όρους λίρας – γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολη, εάν όχι αδύνατη την αποπληρωμή τους. Την ίδια στιγμή ένα κιλό πατάτες, για παράδειγμα, κοστίζει τα διπλάσια σε λίρες, από ότι μερικές εβδομάδες πριν – δημιουργώντας μεγάλα προβλήματα στα ήδη υπερχρεωμένα νοικοκυριά της χώρας.
Εάν λοιπόν η συναλλαγματική κρίση στις αναπτυσσόμενες οικονομίες ακολουθήσει το φυσιολογικό της δρόμο (πτώση της ισοτιμίας του νομίσματος, αύξηση των χρεών του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα σε συνάλλαγμα, ύφεση, ανεργία, χρεοκοπίες, πιστωτική στενότητα, αδυναμία πληρωμών, πτώχευση ή πρόγραμμα ΔΝΤ), τότε τα επακόλουθα για τη Δύση θα είναι εξαιρετικά επώδυνα – αφού αυτή είναι ο κυριότερος πιστωτής τους.
Στα πλαίσια αυτά, η νέα διοικητής της κεντρικής τράπεζας των Η.Π.Α. θα σκεφθεί πολύ σοβαρά, εάν θα συνεχίσει τη μείωση του πακέτου ρευστότητας (QE), όπως την προηγούμενη εβδομάδα – αφού κάτι τέτοιο θα επιδεινώσει την κρίση των αναπτυσσομένων οικονομιών, ενώ θα την μεταφέρει πολύ πιο γρήγορα στη Δύση.
.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η κατάσταση στην Νότια Αφρική είναι δραματική – ενώ το νόμισμα της (Rand) έχει υποτιμηθεί κατά 24% τους τελευταίους δώδεκα μήνες, αναγκάζοντας την κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια. Στο ίδιο χρονικό διάστημα, η ινδική ρουπία υποτιμήθηκε κατά 18% σε σχέση με το δολάριο – με την ινδική κεντρική τράπεζα να αυξάνει επίσης τα επιτόκια.
Η Ρωσία, θέλοντας να αντιμετωπίσει τη ραγδαία πτώση του νομίσματος της, ανακοίνωσε ότι θα το στηρίξει με όλα τα μέσα που διαθέτει – εννοώντας τις επεμβάσεις της στις αγορές, με τα μεγάλα συναλλαγματικά αποθέματα που κατέχει.
Εν τούτοις, όλα αυτά τα αγωνιώδη, απελπισμένα μέτρα, ίσως λαμβάνονται πολύ αργά – αφού οι εκροές συναλλάγματος από τις αναπτυσσόμενες χώρες έχουν ενταθεί, θυμίζοντας τις κρίσεις του παρελθόντος (Ασιατική το 1997, Ρωσική το 1998 κοκ.).
Η ιστορία πάντως τεκμηριώνει το ότι, οι συναλλαγματικές κρίσεις, όπου και όταν εμφανίζονται, είναι καταστροφικές – όχι μόνο για τις χώρες που «τις υποδέχονται», αλλά για ολόκληρο τον πλανήτη (ειδικά σήμερα, με την παγκοσμιοποίηση, καθώς επίσης με τη δικτύωση του χρηματοπιστωτικού τομέα στο ζενίθ).
Στα πλαίσια αυτά η Ελλάδα, οι Πολίτες, η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση, οφείλουν να είναι πάρα πολύ προσεκτικοί – ενώ οι ανοησίες περί επιστροφής σε εθνικό νόμισμα, εντός του σημερινού συστήματος, θα ήταν καλύτερα να σταματήσουν. Ελπίζουμε δε ότι σήμερα, παρατηρώντας αυτά που συμβαίνουν στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, έχουν συνειδητοποιηθεί απόλυτα οι κίνδυνοι – οι οποίοι δεν είναι καθόλου αμελητέοι.
