Αμοιβαία κεφάλαια (Investment Funds).
Είναι προφανές ότι, η απόδοση τους εξαρτάται από το είδος των επενδύσεων τους – αφού, για παράδειγμα, εάν έχουν τοποθετηθεί σε μετοχές επιχειρήσεων χωρών που έχουν βυθιστεί σε αποπληθωρισμό, η απόδοση τους θα είναι αρνητική.
Το πλεονέκτημα τους είναι το ότι, αποτελούν ένα «ειδικό περιουσιακό στοιχείο» – με αποτέλεσμα, όταν χρεοκοπεί η τράπεζα ή η εταιρεία που τα εκδίδει, να μην κατάσχονται από τους πιστωτές τους.
.
Διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETF)
Πρόκειται για επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια – συνδεδεμένα συνήθως στους δείκτες των χρηματιστηρίων ή σε άλλα επενδυτικά προϊόντα. Σε γενικές γραμμές είναι πιο συμφέροντα για τους ιδιώτες επενδυτές, από τα «παραδοσιακά» επενδυτικά κεφάλαια – ενώ, επειδή αγοράζονται με αυτά πολλά διαφορετικά προϊόντα, χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη διασπορά κινδύνων, οπότε είναι ασφαλέστερα.
Σε περιόδους αποπληθωρισμού βέβαια, δεν αποτελούν τη σωστή επενδυτική επιλογή – ενώ είναι καλύτερα να αποφεύγονται αυτά που τοποθετούνται σε παράγωγα προϊόντα (derivates) ή σε πτωτικές τιμές (short), αφενός μεν επειδή δεν θεωρούνται κατάλληλα για μακροπρόθεσμες επενδύσεις, αφετέρου λόγω του ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνα.
.
Δομημένα προϊόντα και πιστοποιητικά (certificates)
Ορισμένα από αυτά τα «προϊόντα» έχουν το πλεονέκτημα ότι, μπορούν να προσφέρουν προστασία σε περιόδους αποπληθωρισμού – επειδή έχουν τη δυνατότητα να τοποθετούνται τόσο σε αυξήσεις, όσο και σε μειώσεις τιμών (μετοχών κλπ.). Το ίδιο ισχύει και για τα «πιστοποιητικά», τα οποία είναι πολύ πιο ευέλικτα από τα άλλα χρηματοπιστωτικά προϊόντα.
Οι επενδυτές όμως οφείλουν να προσέχουν ιδιαίτερα, όσον αφορά την επιλογή αυτών των προϊόντων, επειδή εκδίδονται συνήθως από τράπεζες – οπότε έχουν ρίσκο, σε περίπτωση χρεοκοπίας τους (γεγονός που αποδείχθηκε μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brothers). Επειδή σε περιόδους αποπληθωρισμού οι χρεοκοπίες των τραπεζών είναι συχνότερες, είναι λοιπόν καλύτερα να αποφεύγονται.
Ορισμένες τράπεζες στο παρελθόν εξέδωσαν «δομημένα προϊόντα», με τα οποία σκόπευαν να αποφευχθεί το ρίσκο του εκδότη. Τέτοιου είδους προϊόντα πρέπει να είναι ασφαλισμένα απέναντι σε κατασχέσεις – όπου όμως κοστίζουν περισσότερο.
Επειδή βέβαια οι επενδυτές οφείλουν να τηρούν πιστά τον κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο δεν πρέπει να αγοράζουν ποτέ προϊόντα που δεν καταλαβαίνουν, είναι πολλές φορές καλύτερο να αποφεύγουν τις τοποθετήσεις σε τέτοια επενδυτικά «εργαλεία» – τα οποία απαιτούν συνήθως επιστημονικές γνώσεις για την κατανόηση τους.
Σε κάθε περίπτωση ισχύει το ότι, «όσο πιο διαφανές και ευκολονόητο είναι ένα επενδυτικό προϊόν, τόσο πιο ακριβό πωλείται» – ενώ τα δομημένα προϊόντα είναι συνήθως πιο αδιαφανή, συγκριτικά με άλλα.
.
Ασφάλειες ζωής
Σε περιόδους αποπληθωρισμού οι ασφάλειες ζωής επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό – κυρίως λόγων των χρεοκοπιών κρατών, επειδή οι ασφαλιστικές εταιρείες τοποθετούνται ως επί το πλείστον σε «σίγουρα» ομόλογα δημοσίου.
Εκτός αυτού, οι ασφάλειες ζωής είναι ακριβές, λόγω του ότι πληρώνουν μεγάλες προμήθειες στους ασφαλιστές – ενώ τα χαμηλά επιτόκια κάνουν τα προϊόντα τους μη ελκυστικά. Συνήθως δε τα συμβόλαια τους είναι αδιαφανή, με την έξοδο των αποταμιευτών από κάποιο συμβόλαιο να είναι πολύ ακριβή.
Στην περίπτωση βέβαια που η ασφάλεια ζωής είναι συνδεδεμένη με ένα θανατηφόρο ατύχημα ή με αναπηρία, μπορεί να έχει κάποιο νόημα – επίσης εάν παρέχει φορολογικές ελαφρύνσεις.
.
Συνταξιοδοτικά ταμεία και συνταξιοδοτικά κεφάλαια
Ο αποπληθωρισμός αποτελεί και για αυτά έναν εφιάλτη – επειδή τα χαμηλά επιτόκια δεν επιτρέπουν εκείνες τις αποδόσεις που εξασφαλίζουν τις συντάξεις. Το αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση ελλειμμάτων, τα οποία απαιτούν την εξυγίανση των ταμείων.
Στην περίπτωση αυτή, είναι υποχρεωμένοι ουσιαστικά να συμμετέχουν και οι εργαζόμενοι – με την αύξηση των κρατήσεων τους ή με διάφορους άλλους τρόπους. Συνήθως δε μειώνονται οι συντάξεις τους, αφού διαφορετικά είναι αδύνατη η διάσωση των ταμείων.
.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ουσιαστικά οι επενδύσεις και η εξέλιξη των αξιών των περιουσιακών στοιχείων είναι οι ακριβώς αντίθετες, σε περίπτωση (υπέρ)πληθωρισμού, από αυτές που αναφέραμε παραπάνω, για περιόδους αποπληθωρισμού – με ορισμένες ιδιαιτερότητες και εξαιρέσεις.
Ολοκληρώνοντας, φαίνεται πως η πολιτική σε πολλές χώρες είναι ανίκανη, ανεπαρκής ή δεν θέλει να συζητήσει ανοιχτά τα τεράστια οικονομικά προβλήματα που επιδεινώνονται και διευρύνονται συνεχώς σε άλλες «πτυχές» της κοινωνικής ζωής – με σκοπό να βρει επιτέλους μία πραγματική λύση. Δυστυχώς, η πλήρης ανικανότητα διαλόγου είναι το κυριότερο χαρακτηριστικό της εποχής μας – με τις θέσεις ισχύος να είναι σημαντικότερες, από την τεκμηρίωση των τοποθετήσεων που ο καθένας θεωρεί ορθολογικότερες.
Στα πλαίσια αυτά, οι παραλληλισμοί με το 1914 (ανάλυση) στην Ευρώπη (με το 1929 στις Η.Π.Α.), είναι πλέον «ορατοί δια γυμνού οφθαλμού». Οι δήθεν εθνικές λύσεις δε «απωθούν», διώχνουν σταδιακά καλύτερα την αναγκαιότητα μίας παγκόσμιας συνεργασίας. Το ίδιο ισχύει και εντός της Ευρώπης, ειδικά όσον αφορά τα δύο μεγάλα παράσιτα: τη Γερμανία και την Ελλάδα.
Επειδή όμως δεν υπάρχουν εθνικές λύσεις σε μία παγκοσμιοποιημένη ή «ενδοευρωπαϊκή» οικονομία, αφού δεν μπορούν να γίνουν όλοι ανταγωνιστικότεροι όλων, η προσπάθεια να αντικατασταθεί ο ισότιμος διάλογος με το «Δίκαιο του ισχυρότερου» είναι καταδικασμένη να αποτύχει – με αποτέλεσμα να ενισχύονται εύλογα οι ακραίες, καθώς επίσης οι εθνικιστικές παρατάξεις, η βία και η επιθετικότητα.
Το που θα μπορούσε να καταλήξει μία τέτοια «ασύμμετρη κατάσταση», είτε με τη βοήθεια του αποπληθωρισμού, είτε του υπερπληθωρισμού, δεν είναι καθόλου δύσκολο να προβλεφθεί – αφού το συναντάει κανείς πολλές φορές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Υπάρχει φυσικά λύση, με την οποία όμως δεν συμφωνεί η οικονομική εξουσία, καθώς επίσης οι «διεφθαρμένοι» υπηρέτες της: οι πολιτικοί.
Η λύση αυτή είναι η «υποταγή» της οικονομίας στην πολιτική (ξανά, όπως μετά το 1945), κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη συμμετοχή των πολιτών στην ψήφιση των βασικών νόμων και στον έλεγχο της εφαρμογής τους – στην περίπτωση ενός κράτους, η επιλογή ενός προέδρου που θα διορίζει και θα ελέγχει τον εκάστοτε πρωθυπουργό (η κυβέρνηση του οποίου δεν θα αποτελείται από τα μέλη του κοινοβουλίου), απ’ ευθείας από τους Πολίτες (αντίστοιχα στην Ενωμένη Ευρώπη).
Η άμεση δημοκρατία λοιπόν, η οποία θα πρέπει να διαδεχθεί την «ψυχορραγούσα» πλέον κοινοβουλευτική, καθώς επίσης η αναζήτηση «υπερεθνικών» λύσεων – εάν επιμένουμε στη διατήρηση της παγκοσμιοποίησης και στις ενώσεις πολλών κρατών μεταξύ τους, κατά το παράδειγμα της Ευρωζώνης.
