.
Οι φιλελεύθεροι έχουν γίνει μειοψηφία στο Ισραήλ. Τα τελευταία χρόνια, τα ακροδεξιά κόμματα και το κοινοβούλιο, οδήγησαν το Ισραήλ σε μία εντελώς λανθασμένη κατεύθυνση. Σήμερα δεν πρόκειται πλέον για ένα ισραηλινό κράτος, αλλά για ένα εβραϊκό κράτος. Μαίνεται μια ανοιχτή μάχη, μεταξύ θρησκευτικού και κοσμικού Ισραήλ εδώ και χρόνια – όπου εμείς, οι κοσμικοί, χάνουμε. Χρειαζόμαστε ένα κράτος για τους Εβραίους, αλλά μπορούμε να το μοιραστούμε με τους Άραβες και να τους αναγνωρίσουμε ως ίσους. Η δεξιά με τη σειρά της προπαγανδίζει την ανωτερότητα των Εβραίων. Μοιράζομαι ένα σπίτι με αυτούς τους ανθρώπους, αλλά οι αξίες μας διαφέρουν θεμελιωδώς. Έχουν καταστρέψει τη χώρα μας σιγά σιγά. Το Κοινοβούλιο δεν είναι πλέον με το μέρος μας, ούτε καν ο στρατός, ενώ όλα τα θεσμικά όργανα είναι διεφθαρμένα. Τίποτα δεν λειτουργεί πια.
.
Συνέντευξη
Η συνέντευξη δόθηκε στη γερμανική FAZ (πηγή), από την Lizzie Doron – από την Ισραηλινή συγγραφέα που ζει στο Τελ Αβίβ. Η μητέρα της είναι μία από τις γυναίκες που επιβίωσαν στη Γερμανία από το Holocaust – ενώ η ίδια γεννήθηκε στο Ισραήλ και υπηρέτησε στις ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις.
Ένα από τα παιδιά της μένει σήμερα στη Γερμανία, ενώ η ίδια έζησε σε ένα Κιμπούτς – δηλαδή, σε μία σκόπιμα παραδοσιακή κοινότητα. Παρουσιάζει αυτά που συμβαίνουν σήμερα στο Ισραήλ, μετά την αιματηρή επίθεση της Χαμάς και τις θηριωδίες που τη συνόδευσαν, από μία άλλη οπτική γωνία – την οποία οφείλουμε να γνωρίζουμε, εάν θέλουμε να έχουμε μία αντικειμενική εικόνα των γεγονότων.
Παρεμπιπτόντως, τα γεγονότα ωφελούν τη Ρωσία και είναι εις βάρος της Ουκρανίας – επειδή ο πόλεμος εκεί δεν απασχολεί πλέον τα δυτικά ΜΜΕ. Με δεδομένο δε το ότι, η χρηματοδότηση της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ στην ουσία σταμάτησε, ενώ πολλές χώρες της ΕΕ τοποθετούνται σταδιακά αρνητικά, όπως η Πολωνία, οι προβλέψεις για την Ουκρανία επιδεινώνονται – με τον κίνδυνο μίας μαζικής επίθεσης της Ρωσίας να κλιμακώνεται.
Πολλοί Αμερικανοί αντιδρούν, επειδή θεωρούν πως οι ΗΠΑ είναι αδύνατον να ανταπεξέλθουν με δύο τέτοιους πολέμους μαζί – ενώ υπάρχουν ακόμη τα γεγονότα στο Σαχέλ και άλλες εστίες πυρκαγιάς παγκοσμίως. Η αμερικανική κοινή γνώμη δε είναι διχασμένη, σε κάποιους που υποστηρίζουν την Παλαιστίνη, όπως ακόμη και φοιτητές του Harvard, καθώς επίσης σε περισσότερους άλλους που τάσσονται υπέρ του Ισραήλ Η συνέντευξη σε ελεύθερη μετάφραση από το analyst team έχει ως εξής:
Κυρία Doron, ζείτε στο Τελ Αβίβ. Πού σας βρίσκουμε τώρα;
Τώρα είμαι στο σπίτι μου. Έχει ένα καταφύγιο, στο οποίο καταφεύγουμε όταν χτυπήσει ο συναγερμός. Οι σειρήνες είναι σιωπηλές τώρα, αλλά μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή.
Εξακολουθεί η συνήθης καθημερινή ζωή στο Τελ Αβίβ;
Όχι, καθόλου – ενώ αυτό ακριβώς μου ραγίζει την καρδιά. Είμαστε εγκλωβισμένοι, φοβόμαστε, δεν είμαστε πια ασφαλείς. Ήρθαν φίλοι το πρωί και κλαίγαμε μαζί. Έχω επικρίνει το Ισραήλ από πάρα πολλές πλευρές – αλλά ήμουν πάντα σίγουρη ότι, παρ’ όλα αυτά, μπορεί να είναι ένα ασφαλές «σπίτι» για εμάς τους Εβραίους. Με δεδομένα όμως αυτά που συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες, φοβάμαι ότι έκανα λάθος. Σκέφτομαι τη διασπορά. Χάνω την ελπίδα ότι το Ισραήλ μπορεί να είναι το σπίτι μου. Χάνουμε τη χώρα μας.
Τι σας οδήγησε σε αυτήν την άποψη, πέρα από τον τρόμο;
Οι φιλελεύθεροι έχουν γίνει μειοψηφία στο Ισραήλ. Τα τελευταία χρόνια, τα ακροδεξιά κόμματα και το κοινοβούλιο, οδήγησαν το Ισραήλ σε μία εντελώς λανθασμένη κατεύθυνση. Σήμερα δεν πρόκειται πλέον για ένα ισραηλινό κράτος, αλλά για ένα εβραϊκό κράτος.
Μαίνεται μια ανοιχτή μάχη, μεταξύ θρησκευτικού και κοσμικού Ισραήλ εδώ και χρόνια – όπου εμείς, οι κοσμικοί, χάνουμε. Χρειαζόμαστε ένα κράτος για τους Εβραίους, αλλά μπορούμε να το μοιραστούμε με τους Άραβες και να τους αναγνωρίσουμε ως ίσους. Η δεξιά με τη σειρά της προπαγανδίζει την ανωτερότητα των Εβραίων.
Μοιράζομαι ένα σπίτι με αυτούς τους ανθρώπους, αλλά οι αξίες μας διαφέρουν θεμελιωδώς. Έχουν καταστρέψει τη χώρα μας σιγά σιγά. Το Κοινοβούλιο δεν είναι πλέον με το μέρος μας, ούτε καν ο στρατός, ενώ όλα τα θεσμικά όργανα είναι διεφθαρμένα. Τίποτα δεν λειτουργεί πια. Είναι μόνο η κοινωνία των Πολιτών που οργανώνει τον πόλεμο, συγκεντρώνει κεφάλαια και παραδίδει τρόφιμα στους στρατιώτες.
Ποια σημασία είχε, κατά την άποψή σας, η χρονική στιγμή της επίθεσης του Σαββατοκύριακου;
Μου θύμισε το τραύμα μου από το 1973. Τότε, πριν από 50 χρόνια, ήμουν στρατιώτης και έχασα πολλούς φίλους – καθώς αγωνιζόμουν για να διασφαλίσω αυτό που πάντα μου έλεγαν ότι δεν έπρεπε να ξανασυμβεί και δεν θα ξανασυμβεί ποτέ. Απλά δεν μπορώ να πιστέψω πως αυτό το λάθος έγινε πριν από 50 χρόνια και τώρα επαναλαμβάνεται ξανά.
Πώς θα μπορούσε να συμβεί αυτό;
Η ισραηλινή «ταυτότητα» είναι διχασμένη. Από τη μια πλευρά βλέπουμε τους εαυτούς μας ως εκλεκτούς του Θεού και από την άλλη ως θύματα. Αλλά τόσο οι άνθρωποι που αισθάνονται ανώτεροι, όσο και οι άνθρωποι που αισθάνονται θύματα, είναι επικίνδυνοι. Θεωρούν πως έχουν το δικαίωμα να πολεμούν, να είναι βίαιοι και να ξεχνούν τους απέναντι τους.
Αλλά όταν κοιτάζουμε τους Παλαιστινίους, τους βλέπουμε στον ίδιο ρόλο. Αισθάνονται επίσης ταπεινωμένοι από εμάς τους Ισραηλινούς και ταυτόχρονα νιώθουν πως εκτελούν μία θεϊκή αποστολή. Μαζί δημιουργήσαμε αυτό το χάος. Σε αυτήν τη μικρή χώρα, ζουν δύο έθνη που δεν μπορούν να συμβιβαστούν με την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους. Επιπλέον, οι ηγέτες και των δύο πλευρών είναι εγκληματίες. Πάνω απ’ όλα, θέλουν να εξασφαλίσουν τη δική τους εξουσία – δεν νοιάζονται καθόλου για τους ανθρώπους.
Η επίθεση στο Ισραήλ ξεκίνησε με τη σφαγή σε ένα φεστιβάλ κοντά στα σύνορα της Γάζας, όπου σφαγιάσθηκαν 260 Πολίτες που διασκέδαζαν.
Όταν οι άνθρωποι έρχονται για να σκοτώσουν, δεν τους νοιάζει ποιος στέκεται εμπόδιο στο δρόμο τους. Τότε μετρούν μόνο το μίσος, η βία και τα παράλογα συναισθήματα. Δεν καταλαβαίνω τι συμβαίνει με αυτούς τους ανθρώπους που μπορούν να κάνουν τέτοια πράγματα μεταξύ τους.
Δεν ξέρω εάν σχεδίαζαν να σκοτώσουν ανθρώπους σε ένα φεστιβάλ. Ίσως ήταν απλώς εκεί. Τίποτα δεν είναι λογικό, όσον αφορά το συγκεκριμένο γεγονός. Αλλά ακόμη και γνωρίζοντας τι συνέβη εκεί, μακάρι να μπορούσαμε να βρούμε μια λύση και να σταματήσουν οι δολοφονίες. Είμαι κουρασμένη. Είμαι λυπημένη και η καρδιά μου είναι ραγισμένη.
Επί πλέον, φοβάμαι για τα παιδιά μου. Δεν είμαι το εβραϊκό κράτος, δεν είμαι στρατιωτικός, δεν είμαι καν συγγραφέας αυτή τη στιγμή. Είμαι μητέρα, γιαγιά και σύζυγος – ενώ δεν μπορώ πια να αναπνεύσω. Λυπάμαι πολύ που έφερα τα παιδιά μου εδώ, νομίζοντας ότι θα ήταν ένα ασφαλές, γαλήνιο σπίτι για αυτά.
Στο Βερολίνο ο κόσμος βγαίνει στους δρόμους. Διαδηλώνει, εν μέρει για να εκφράσει την αλληλεγγύη του στο Ισραήλ, αλλά και εν μέρει για να επευφημήσει τη Χαμάς.
Συμμετείχα προσωπικά σε μια διαδήλωση κατά της ισραηλινής κυβέρνησης, όταν ο Νετανιάχου βρισκόταν στο Βερολίνο. Ήμουν στο δρόμο και διαμαρτυρήθηκα δυνατά εναντίον του. Την Κυριακή, όταν οι άνθρωποι στο Βερολίνο τραγούδησαν το HaTikwa, τον ύμνο μας, έκλαψα. Η άποψή μου είναι διαφορετική σήμερα, από ό,τι ήταν τότε.
Τι ελπίζεις από τη Γερμανία;
Ελπίζω να στηριχτούμε. Όχι η χώρα, αλλά οι άνθρωποι που χάνουν τα σπίτια τους και πρέπει να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Μακροπρόθεσμα, ελπίζω ότι ο κόσμος θα συνειδητοποιήσει πως η σημερινή κυβέρνησή μας δεν είναι νόμιμη. Επιθυμώ να υψώσουν οι Γερμανοί τη φωνή τους. Όχι εναντίον του Ισραήλ ως κράτος, αλλά εναντίον των πολιτικών του: εναντίον του Νετανιάχου, εναντίον του Smotrich και του Ben-Gvir. Υποστηρίζω τη χώρα μου, αλλά είμαι εναντίον της κυβέρνησης της.
Το Ιράν επαινεί τις ενέργειες της Χαμάς, ο Ερντογάν θέλει να υπερασπιστεί τους Παλαιστινίους πάση θυσία, ενώ οι ΗΠΑ αναπτύσσουν περισσότερες μονάδες στην ανατολική Μεσόγειο. Φοβάστε μια κλιμάκωση;
Θα ήθελα να σας πω ένα σύντομο ανέκδοτο. Όταν ήμουν 15 ετών, γύρισα σπίτι από το σχολείο. Η μητέρα μου, μια επιζούσα του Ολοκαυτώματος, στεκόταν στην κουζίνα. Με κοίταξε και είπε: «Ξέρεις κάτι Lizzie; Το Άουσβιτς ήταν γεμάτο αισιόδοξους Εβραίους. Ήταν ένα στρατόπεδο αισιόδοξων».
Τότε σκέφτηκα μόνο μέσα μου: «Α, όχι πάλι, η γυναίκα είναι τρελή!». Πήγα λοιπόν στο δωμάτιό μου και η μητέρα μου με ακολούθησε. Μου είπε δε τα εξής: «Όλοι οι απαισιόδοξοι έφυγαν από τη Γερμανία αρκετά γρήγορα. Θα πρέπει να είσαι απαισιόδοξη σε όλη σου τη ζωή».
Το είχα ξεχάσει τελείως μέχρι πριν λίγες μέρες. Ξαφνικά μου ήρθε ξανά στο μυαλό το εξής: «Θα έπρεπε να είμαι απαισιόδοξη. Επειδή όταν έρθει η ημέρα να ετοιμάσω τις βαλίτσες μου και να φύγω από αυτή τη χώρα, δεν θέλω καθυστερήσω»
Το Ισραήλ κινείται σε λάθος κατεύθυνση. Όχι μόνο για μια εβδομάδα, αλλά για 20 χρόνια. Έχω γράψει βιβλία για αυτό, για το 1973 και για την ανάγκη να συνάψουμε ειρήνη με τους Παλαιστίνιους. Αλλά δεν ακούστηκα και τα βιβλία μου δεν τυπώνονται πλέον στο Ισραήλ. Αν με ρωτήσετε λοιπόν: «Θα κλιμακωθεί η κατάσταση;». Τότε θα σας απαντήσω: «Αυτό συνέβη εδώ και πολύ καιρό».
Ποια θα είναι η αντίδραση από το Ισραήλ στην επίθεση που θα δούμε τις επόμενες ημέρες;
Τώρα είναι η ώρα της εκδίκησης. Δεν νομίζω πως υπάρχει βαθύτερη στρατηγική. Νομίζω ότι το Κοινοβούλιο δεν μπορεί να σκεφτεί καθαρά αυτή τη στιγμή. Θα είναι ξεκάθαρος θυμός, οργή: η αντίδραση κάποιου που δέχεται επίθεση και αμύνεται με όλη του τη δύναμη.
Οι άνθρωποι εδώ τώρα θέλουν να δουν ότι είμαστε δυνατοί. Ένα θύμα δε που θέλει να αισθάνεται δυνατό, θα προσπαθήσει να σκοτώσει αυτόν που του επιτέθηκε. Ούτε εγώ θα ήξερα κάτι καλύτερο. Αλλά ακόμη και τώρα δεν μπορώ να πω ότι αυτοί είναι οι κακοί και εμείς οι καλοί. Αυτό που έκανε η Χαμάς δεν συγχωρείται, είναι σκληρό και πρέπει να έχει συνέπειες. Παρ’ όλα αυτά, εύχομαι να υπάρξει συμβιβασμός και να σταματήσει η αιματοχυσία.
Θα υπάρξει ποτέ ειρήνη στο Ισραήλ;
Το ερώτημα θα πρέπει να είναι το εξής: «Θα επιβιώσει το Ισραήλ από αυτόν τον πόλεμο;». Το σίγουρο είναι πως το Ισραήλ δεν θα είναι πλέον η ίδια χώρα που ήταν πριν τον πόλεμο. Προτού υπάρξει ειρήνη, εμείς, οι άνθρωποι που ζούμε εδώ, πρέπει να δώσουμε μια εσωτερική μάχη για την ταυτότητά μας.
Πρέπει να καταλάβουμε ποιοι θέλουμε να είμαστε. Θα είναι μια σκληρή μάχη μεταξύ των φιλελεύθερων Εβραίων και των υπερορθοδόξων. Αλλά αυτό πρέπει να είναι το επόμενο βήμα. Μόνο τότε μπορούμε να μιλήσουμε για ειρήνη με τους Άραβες. Δεν μπορώ όμως να δω τόσο μακριά αυτή τη στιγμή.
