Όταν έλθει η πρώτη κλήση περιθωρίου, η οποία δεν θα είναι δυνατόν να απαντηθεί θετικά, τα πάντα θα καταρρεύσουν σαν ένας τεράστιος, χάρτινος πύργος – ενώ δεν υπάρχει τίποτα που θα μπορούσε να στηρίξει το παγκόσμιο σύστημα
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
“Ανεξάρτητα από ποιά οπτική γωνία παρατηρεί κανείς αυτά που συμβαίνουν στον πλανήτη, από χρηματοπιστωτική, γεωπολιτική, μακροοικονομική ή μικροοικονομική πλευρά, η πίστωση καθορίζει τα πάντα – αφού χωρίς δανεισμό δεν κατασκευάζεται τίποτα, δεν διεξάγονται πόλεμοι ή επενδύσεις, ενώ δεν παράγεται, δεν εμπορεύεται, δεν μεταφέρεται και δεν καταναλώνεται κανένα προϊόν.
Από την άλλη πλευρά, ο εκάστοτε δανειολήπτης πρέπει να διαθέτει κάποιο είδος εγγύησης, για να μπορεί να δανείζεται. Οι εγγυήσεις αυτές μπορούν να είναι είτε υλικής, είτε χρηματοπιστωτικής φύσης – ενδεχομένως να στηρίζονται απλά και μόνο στην εμπιστοσύνη του δανειοδότη ή στην θετική πιστοληπτική του αξιολόγηση.
Περαιτέρω, αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε ένα σημείο εξέλιξης, το οποίο έχει σημαντικές ομοιότητες με την κατάσταση που επικρατούσε το Φθινόπωρο του 2008 – με κάποιες όμως πολύ βαρύνουσες εξαιρέσεις.
Ειδικότερα, ο πλανήτης ευρίσκεται πριν από μία παγκόσμια κλήση περιθωρίου (margin call) – όπου θα ζητηθούν νέα χρήματα ή εγγυήσεις για τη λήψη καινούργιων δανείων, για να εξυπηρετηθούν τα ληξιπρόθεσμα παλαιότερα. Σήμερα όμως δεν έχει απομείνει κανένας κυρίαρχος οργανισμός ή Θεσμός, ο οποίος να διαθέτει έναν ισοσκελισμένο Ισολογισμό – έτσι ώστε να είναι σε θέση να δανείζεται, παρέχοντας εγγυήσεις.
Δεν διαθέτουν ούτε οι κεντρικές τράπεζες περισσότερα εργαλεία, έτσι ώστε να είναι σε θέση να ασκούν/ελέγχουν τη νομισματική πολιτική. Έχουν ήδη θέσει σε λειτουργία την ηλεκτρονική εκτυπωτική μηχανή, ακολούθησε ο μονεταρισμός των χρεών, ενώ τα βασικά επιτόκια είτε είναι μηδενικά, είτε αρνητικά. Όπως δήλωσε δε ο πρώην πρόεδρος της Fed του Ντάλας (πηγή), έχουν χρησιμοποιηθεί όλα τα πυρομαχικά, χωρίς αποτέλεσμα.
Φυσικά τα επιτόκια μηδενίσθηκαν, για να είναι δυνατή η εξυπηρέτηση των βουνών χρεών που έχουν δημιουργηθεί – κάτι που δυστυχώς δεν έχει επιτευχθεί παρά την πτώση των επιτοκίων, αφού τα χρέη συνεχίζουν να αυξάνονται ανεξέλεγκτα. Από την πλευρά της μακροοικονομίας λοιπόν, η πραγματική αγορά δεν είναι σε θέση να παράγει σε ικανοποιητικό βαθμό μετρητά χρήματα (κέρδη, φορολογικά έσοδα) – έτσι ώστε να είναι δυνατή η εξυπηρέτηση των συσσωρεμένων χρεών.
Επί πλέον, δεν υπάρχουν πια επαρκείς εγγυήσεις, μέσω των οποίων να είναι σε θέση ο πλανήτης να δανείζεται νέα κεφάλαια, για να εξυπηρετεί τα παλαιότερα – κατά το ποσόν που δεν παράγει. Με απλά λόγια, τα ληξιπρόθεσμα τοκοχρεολύσια δεν μπορούν να πληρωθούν εξ ολοκλήρου με τα παραγόμενα έσοδα και με τα δάνεια – ενώ οι εγγυήσεις, είτε είναι μετοχές, είτε ομόλογα, είτε ακίνητα, είτε απλά «εμπιστοσύνη», έχουν «καταναλωθεί» πια.
Επομένως, όταν έλθει η πρώτη κλήση περιθωρίου, η οποία δεν θα είναι δυνατόν να απαντηθεί θετικά, τα πάντα θα καταρρεύσουν – σαν ένας τεράστιος, χάρτινος πύργος” (B. Holter).
.
Ανάλυση
Οι αποστολές άνθρακα (λιγνίτη) στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας έχουν μειωθεί, ως αποτέλεσμα του φθηνότερου φυσικού αερίου, καθώς επίσης των αυστηρότερων περιβαλλοντικών κανονισμών. Οι εξαγωγές βιομηχανικών και λοιπών βασικών προϊόντων από τις Η.Π.Α. έχουν περιορισθεί ανησυχητικά, ως αποτέλεσμα του τεχνητά ισχυρού δολαρίου, το οποίο καθιστά τους αμερικανούς παραγωγούς λιγότερο ανταγωνιστικούς στις παγκόσμιες αγορές – μεγεθύνοντας το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας. Την ίδια στιγμή οι αγρότες καθυστερούν τις φορτώσεις αρκετών προϊόντων λόγω των χαμηλών τιμών που επικρατούν, ελπίζοντας να ανακάμψουν στο μέλλον.
Παράλληλα, οι κατασκευαστές, οι χονδρέμποροι και οι λιανέμποροι μειώνουν τις νέες παραγγελίες, λόγω των υπερβολικά υψηλών αποθεμάτων τους – ενώ οι εμπορευματικές μεταφορές που έχουν σχέση με το πετρέλαιο, με το φυσικό αέριο, καθώς επίσης με τις πρώτες ύλες (ορυχεία), έχουν βυθιστεί στο ναδίρ, εξαιτίας της μεγάλης πτώσης των τιμών.
Ως εκ τούτου, για πρώτη φορά στην ιστορία του ο δείκτης ξηρού φορτίου (Baltic Dry), έχει πέσει κάτω από τις 400 μονάδες (γράφημα) – κάτι που δεν μπορούσε ποτέ να φαντασθεί κανείς, όταν στις αρχές Αυγούστου βρισκόταν στις 1.220 μονάδες, έχοντας έκτοτε μία συνεχή καθοδική πορεία.
.
Baltic Dry – η εξέλιξη του δείκτη ξηρού φορτίου από το 1985 έως σήμερα.
.
Συνεχίζοντας, ο συγκεκριμένος δείκτης είχε παρουσιάσει επίσης πτώση κατά τη διάρκεια του κραχ του 2008, το 1987 και στα τέλη της δεκαετίας του 1990 (φούσκα διαδικτύου) – κάτι που όμως δεν είχε διαρκέσει πολύ, ενώ δεν είχε φτάσει στα σημερινά επίπεδα. Αποτελεί δε μία ακόμη ένδειξη της στασιμότητας του παγκοσμίου εμπορίου, της ύφεσης, καθώς επίσης ενός καταστροφικού 2016 – αφού είναι ένας σημαντικός δείκτης, όσον αφορά τις θαλάσσιες μεταφορές βασικών προϊόντων (κυρίως σιτηρών, λιγνίτη και σιδηρομεταλλευμάτων).
Φυσικά ένα μέρος της πτώσης του δείκτη, άρα των τιμών των μεταφορών, οφείλεται στο ότι έχουν «κτισθεί» πολλά πλοία – οπότε ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγαλύτερος. Αυτό τουλάχιστον συμπεραίνεται από τη μείωση των παραγγελιών στα κινεζικά ναυπηγεία, η οποία υπολογίζεται στο -59% για το ενδεκάμηνο του 2015 – γεγονός που φυσικά είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ακόμη περισσότερα οικονομικά προβλήματα στη χώρα (άρθρο).
Εν τούτοις, το μεγαλύτερο μέρος της πτώσης οφείλεται στη μείωση των εξαγωγών σε παγκόσμιο επίπεδο – ειδικά αυτών των Η.Π.Α., της Κίνας και της Ν. Κορέας, καθώς επίσης πολλών άλλων κρατών. Επομένως, η πραγματική οικονομία αντιμετωπίζει πολύ μεγάλα προβλήματα, τα οποία είναι αδύνατον να μην επηρεάσουν καταλυτικά τις χρηματοπιστωτικές αγορές – ειδικά όταν κάποια στιγμή επικρατήσει πανικός, ο οποίος θα οδηγήσει σε μία πιστωτική παγίδα, με αποτέλεσμα να πάψουν ξανά να κυκλοφορούν επαρκώς τα χρήματα στο σύστημα.