Οι συνέπειες για τις άλλες χώρες
Ξεκινώντας από την Ελβετία, ο Ισολογισμός της κεντρικής τράπεζας της (SNB) είναι ήδη υπερβολικά διογκωμένος, εν πρώτοις λόγω της διάσωσης των τραπεζών της – δύο από τις οποίες, η UBS και η Credit Suisse, ανήκουν στις 30 σημαντικότερες για το χρηματοπιστωτικό σύστημα τράπεζες (too big to fail), σε παγκόσμιο επίπεδο (γράφημα).
.
.
Σύμφωνα με την διεθνή αρχή σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος (FSB), μόνο οι 30 αυτές τράπεζες έχουν συνολικό Ισολογισμό της τάξης των 59,8 τρις $ ή του 77% του παγκοσμίου ΑΕΠ – ενώ μόλις πέντε χώρες (Κίνα, Βρετανία, Γαλλία, Ιαπωνία και Η.Π.Α.) κατέχουν τις 23 από τις 30, με συνολικό ισολογισμό ίσο με το 65% του παγκοσμίου ΑΕΠ!
Η μεγαλύτερη τώρα από αυτές τις 30 τράπεζες, σε σχέση με το ΑΕΠ της εκάστοτε χώρας, είναι η ελβετική Credit Suisse (189% του ΑΕΠ) – ακολουθούμενη από την ολλανδική ING (160% του ΑΕΠ), καθώς επίσης από μία ακόμη ελβετική, την UBS (141% του ΑΕΠ). Ως εκ τούτου, η Ελβετία αποτελεί σαν χώρα έναν πολύ μεγάλο κίνδυνο για το σύστημα – γεγονός που σημαίνει ότι, η κεντρική της τράπεζα είναι πολύ επιβαρυμένη.
Ο δεύτερος λόγος του υπερδιογκωμένου Ισολογισμού της ήταν η σύνδεση του νομίσματος της με το ευρώ, έτσι ώστε να μην ανατιμηθεί – αφού το 54% σχεδόν της οικονομίας της Ελβετίας στηρίζεται στις εξαγωγές.
Η κεντρική τράπεζα της χώρας όμως αποφάσισε τον Ιανουάριο να αποδεσμεύσει το νόμισμα της από το ευρώ, αδυνατώντας να συνεχίσει να το στηρίζει, λόγω της ανακοίνωσης του πακέτου των 1,14 τρις € εκ μέρους της ΕΚΤ – εγγράφοντας τεράστιες ζημίες στον ισολογισμό της (της τάξης του 10-15% του ΑΕΠ της Ελβετίας), καθώς επίσης δημιουργώντας μεγάλα προβλήματα στην οικονομία της (τουρισμός, εξαγωγές κα.), λόγω της ραγδαίας ανατίμησης του φράγκου.
Εάν τώρα η ΕΚΤ συνεχίσει να τυπώνει χρήματα, το φράγκο θα ανατιμηθεί ξανά, οπότε η κεντρική τράπεζα θα υποχρεωθεί να το στηρίξει σε κάποιο βαθμό – ενώ από την πιθανή υποτίμηση του ευρώ θα χάσει ακόμη περισσότερα χρήματα, έχοντας τοποθετήσει σε αυτό το 42% των συναλλαγματικών της αποθεμάτων (γράφημα).
.
.
Περαιτέρω, ανάλογα προβλήματα θα αντιμετωπίσουν όλες οι άλλες χώρες της Ευρώπης, οι οποίες έχουν τα δικά τους νομίσματα – κυρίως όμως οι Σκανδιναβικές, όπως η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία.
Με δεδομένο δε το ότι, βιώνουν μία μεγάλη φούσκα ακινήτων, η οποία διογκώνεται λόγω των χαμηλών επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών τους για να αποφύγουν την ανατίμηση του νομίσματος, η διεύρυνση των αρνητικών επιτοκίων που έχουν ήδη υιοθετήσει, θα τις οδηγήσει σε πολύ δύσβατα μονοπάτια.
Πόσο μάλλον όταν η Σουηδία, για παράδειγμα, έχει έναν υπερβολικά υπερχρεωμένο ιδιωτικό τομέα, λόγω του οποίου θα μπορούσε να προκληθεί το σπάσιμο της φούσκας των ακινήτων – οπότε μία τεράστια τραπεζική κρίση. Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του ιδιωτικού χρέους σε ορισμένες χώρες, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ – με τη Σουηδία να κατέχει τη δεύτερη θέση, μετά την Ιρλανδία.
.
.
Εάν τώρα στα προβλήματα της Σουηδίας προσθέσει κανείς το μεταναστευτικό, το οποίο είναι κυριολεκτικά τεράστιο (άρθρο), θα κατανοήσει πως αργά ή γρήγορα θα βυθιστεί στην κρίση – με πολύ δυσάρεστες συνέπειες για ολόκληρη την περιοχή της.
.
Επίλογος
Είναι προφανές πως ο τρίτος τρόπος για να μειωθεί το παγκόσμιο χρέος, το οποίο αυξάνεται αλματωδώς ιδιαίτερα μετά το 2008 (άρθρο), είναι ο πληθωρισμός – ενώ οι δύο άλλοι είναι αφενός μεν ο πόλεμος, αφετέρου η διαγραφή χρεών, την οποία εμείς θα προτιμούσαμε (άρθρο).
Η Δύση πάντως έχει επιλέξει τον πληθωρισμό, ο οποίος όμως μέχρι στιγμής δεν επιτυγχάνεται, για λόγους που έχουμε ήδη αναφέρει (ανάλυση) – ενώ μάλλον θα συνεχίσει να βυθίζεται στον αποπληθωρισμό, με αποτέλεσμα να κλιμακώνονται οι κίνδυνοι πολεμικών συρράξεων.
Με δεδομένο δε το ότι, οι τιμές της ενέργειας θα παραμείνουν χαμηλές, οδηγώντας στα όρια της χρεοκοπίας πολλές χώρες παραγωγής, όπως η Ρωσία, η Βραζιλία, η Σαουδική Αραβία κλπ., ο μοναδικός τρόπος είναι το μοίρασμα χρημάτων με το ελικόπτερο του Friedman – κάτι που δεν θεωρείται βέβαια πιθανόν.
Επομένως, το πιθανότερο σενάριο είναι το πλέον ανεπιθύμητο – το σενάριο των πολεμικών συρράξεων, οι οποίες ενισχύονται από πολλές άλλες αιτίες, στις ισχυρότερες χώρες του πλανήτη (Η.Π.Α., Ρωσία, Κίνα). Στα πλαίσια αυτά, η ήπειρος που κινδυνεύει περισσότερο είναι αναμφίβολα η Ευρώπη – η οποία θα πρέπει να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες, προτού βυθιστεί στο χάος και στην καταστροφή.
