Η υποχώρηση της παραγωγικότητας, η υπερχρέωση του ιδιωτικού τομέα και οι επόμενες εκλογές, φαίνεται να αποτελούν τα σημαντικότερα προβλήματα της χώρας – η οποία μείωσε παραδόξως τα βασικά επιτόκια, αυξάνοντας την ποσότητα χρήματος
.
Η κεντρική τράπεζα της Σουηδίας μείωσε παραδόξως το βασικό της επιτόκιο στο -0,1%, ανακοινώνοντας ταυτόχρονα την αγορά κρατικών ομολόγων, ύψους 10 εκ. κορόνων (περί το 1 δις €) – ένα πακέτο ποσοτικής διευκόλυνσης δηλαδή, όπως πολλές άλλες κεντρικές τράπεζες, με στόχο την «αναθέρμανση» του πληθωρισμού.
Φαίνεται λοιπόν πως η χώρα φοβάται την πτώση των τιμών, τον κίνδυνο δηλαδή να βυθιστεί στον αποπληθωρισμό – στον καθοδικό σπειροειδή κύκλο του περιορισμού της κατανάλωσης, της πτώσης των μισθών, καθώς επίσης της μείωσης των επενδύσεων, έτσι όπως όλα τα παραπάνω βιώνονται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.
Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ πως η πιθανότερη κατάληξη της Ελλάδας θα είναι η εσωτερική χρεοκοπία – στην οποία θα καταδικαστεί δυστυχώς από τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, με τους οποίους δεσμεύθηκε η νέα της κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την αδυναμία της να δανεισθεί από τις αγορές, παράλληλα με την απροθυμία των εταίρων της να της παρέχουν νέα βοήθεια.
Συνεχίζοντας στη Σουηδία, η ανησυχία της για την ύφεση φαίνεται πως είναι μία δικαιολογία, η οποία δεν πείθει – αφού τα προβλήματα της οικονομίας της δεν είναι οι χαμηλές τιμές, αλλά κάποια άλλα. Ειδικότερα, η μη παραγωγικότητα της σε πολλούς τομείς, όπως για παράδειγμα στην αυτοκινητοβιομηχανία – η οποία ευρίσκεται σε κρίση, από αρκετά χρόνια.
Η Volvo υποχρεώθηκε να διασωθεί από την Κίνα, η Saab έκλεισε εντελώς, ενώ μία σειρά επιχειρήσεων της δεν κατάφερε να υιοθετήσει τις νέες μεθόδους αύξησης της παραγωγικότητας, καταλήγοντας να μην είναι ανταγωνίσιμη σε διεθνές επίπεδο – με αποτέλεσμα το εμπορικό της ισοζύγιο να μην εξελίσσεται πλέον τόσο θετικά, όσο στο παρελθόν (γράφημα).
.
.
Επί πλέον, πριν από μερικές εβδομάδες τα κόμματα της κυβέρνησης αποφάσισαν να μην συνεχίσουν τη συνεργασία τους, μετά τις επόμενες εκλογές – κάτι που σημαίνει ότι τόσο οι συντηρητικοί, όσο και οι σοσιαλδημοκράτες, καθώς επίσης οι πράσινοι, θα προσπαθήσουν να προσφέρουν στους εκάστοτε εκλογείς τους διάφορα «δώρα», τα οποία θα χρηματοδοτηθούν προφανώς είτε από τους φόρους, είτε από ελλείμματα.
Το τρίτο πρόβλημα είναι το μεγάλο ιδιωτικό χρέος της Σουηδίας, το οποίο έχει ανησυχήσει και το ΔΝΤ – όπου όμως η μείωση των επιτοκίων μάλλον θα το επιβαρύνει, ειδικά επειδή ελλοχεύει μία μεγάλη φούσκα ακινήτων που οφείλεται ακριβώς στα χαμηλά επιτόκια. Τα υψηλά χρέη των νοικοκυριών συνιστούν αναμφίβολα μία απειλή για την οικονομική σταθερότητα της χώρας – παρά το ότι το δημόσιο χρέος της είναι μόλις στο 40,6% του ΑΕΠ.
Στα τέλη του 2013 το χρέος των νοικοκυριών είχε εκτοξευθεί στο επίπεδο ρεκόρ του 174% των ετησίων εισοδημάτων – έχοντας διπλασιαστεί σε σχέση με το 1997. Εκτός αυτού, με βάση μία σχετικά πρόσφατη μελέτη, το ποσοστό του χρέους των νοικοκυριών με ενυπόθηκα δάνεια έφτασε στο 370% του ΑΕΠ, ενώ των υπολοίπων χωρίς ακίνητα στο 300% – γεγονός που έχει ανησυχήσει την κεντρική τράπεζα της χώρας, παρά το μεγάλο ύψος των αποταμιεύσεων, καθώς επίσης των περιουσιακών στοιχείων των Σουηδών, τα οποία όμως είναι τοποθετημένα σε μη ρευστοποιήσιμα πάγια.
Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του ιδιωτικού χρέους σε ορισμένες χώρες, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ – με τη Σουηδία να κατέχει τη δεύτερη θέση, μετά την Ιρλανδία. Ευτυχώς η Ελλάδα, όσον αφορά το συγκεκριμένο δείκτη, είναι σε πολύ καλύτερη θέση – στα επίπεδα περίπου της Γερμανίας.
.
.
Περαιτέρω η Σουηδία, μετά από τη μείωση των επιτοκίων κάτω από το μηδέν, ακολουθεί το παράδειγμα της Δανίας, καθώς επίσης της Ελβετίας – θέλοντας να «αδυνατίσει» το νόμισμα της, απέναντι στο ευρώ. Ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας της πάντως προβλέπεται στο 2,7%, όταν ο αντίστοιχος της Ευρωζώνης στο 1% – οπότε δεν δικαιολογείται από αυτόν η μείωση των επιτοκίων.
Πόσο μάλλον με το ρίσκο που ενέχει η πτώση των επιτοκίων για τα ήδη υπερχρεωμένα νοικοκυριά, τα οποία θα χρηματοδοτήσουν την κατανάλωση τους με δανεικά – αυξάνοντας ακόμη περισσότερο τα χρέη τους. Όσον αφορά την ποσοτική διευκόλυνση, τα επί πλέον χρήματα θα κατευθυνθούν πιθανότατα στις χρηματαγορές, καθώς επίσης στα ακίνητα – διογκώνοντας τις ήδη υφιστάμενες φούσκες.
Επομένως, ο σκοπός της ενέργειας της κεντρικής τράπεζας δεν είναι λογικός – εκτός εάν θέλει να εμποδίσει τις εισροές κεφαλαίων, όπως η Δανία και η Ελβετία, από εκείνους τους επενδυτές που θεωρούν την κορώνα επίσης ασφαλές λιμάνι.
.
Υστερόγραφο
Με κριτήριο τα παραπάνω, όπως και όλα όσα συμβαίνουν σε άλλες χώρες, κυρίως όμως με βάση το συνολικό χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό, δεν θα κουραστούμε να επαναλαμβάνουμε πως η Ελλάδα έχει τα μικρότερα οικονομικά προβλήματα διεθνώς, ενώ είναι μία από τις πλουσιότερες χώρες στην υφήλιο (με όρους κατά κεφαλήν συνολικής περιουσίας).
Έχει όμως δυστυχώς ταυτόχρονα τα μεγαλύτερα πολιτικά και πολιτισμικά προβλήματα της Ευρώπης, κυρίως δε ανεπαρκείς κυβερνήσεις, οι οποίες αναζητούν λύσεις εκεί που δεν υπάρχουν – επιλέγοντας, μεταξύ άλλων, τη διεθνή επαιτεία, αντί να επικεντρωθούν σε όλους εκείνους τους παράγοντες που εμποδίζουν την δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης και ευημερίας στο εσωτερικό της χώρας μας.
Αδυνατούμε ειλικρινά να κατανοήσουμε γιατί δεν διορθώνεται το επιχειρηματικό και φορολογικό της πλαίσιο, έτσι ώστε να διευκολύνει αντί να εμποδίζει την πρόοδο των Πολιτών της – γιατί καμία κυβέρνηση δεν καταρτίζει έναν ισολογισμό του κράτους, έτσι ώστε να αξιολογηθούν σωστά οι δυνατότητες της χώρας από τους επενδυτές, καθώς επίσης γιατί δεν υιοθετείται το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα από το δημόσιο.
Σε κάθε περίπτωση, όσο περιμένουμε τη βοήθεια των ξένων για να λύσουμε τα προβλήματα μας, τόσο πιο πολύ θα βυθιζόμαστε στη φτώχεια και στη μιζέρια – ενώ, εάν δεν αντιμετωπίσουμε μεθοδικά και αποτελεσματικά το πρόβλημα του δημοσίου χρέους, δεν πρόκειται ποτέ να απελευθερωθούμε, ανακτώντας την εθνική μας κυριαρχία.
Είναι κάτι περισσότερο από λυπηρό αυτό που συμβαίνει στην πατρίδα μας – με αποτέλεσμα να μας θεωρούν εύλογα ανόητους και ανίκανους, όλοι αυτοί που παρακαλούμε κάθε φορά να μας σώσουν. Θεωρούμε δε πως από θαύμα δεν έχουμε ακόμη χρεοκοπήσει, χάνοντας όλα τα δημόσια και περιουσιακά μας στοιχεία – κάτι που θα είχε συμβεί προ πολλού, εάν δεν είμαστε μέλος της Ευρωζώνης.
