Στην Ελλάδα όλες οι τράπεζες κατέφυγαν στον ELA, στην Ιταλία οι εκροές κεφαλαίων ανήλθαν στα 67 δις €, ενώ η Ισπανία κινείται αριστερά – οπότε, εάν δεν αλλάξει άμεσα την πολιτική της η Ευρωζώνη, η καταστροφή είναι προδιαγεγραμμένη.
.
Ακολουθώντας τη συνταγή της ελληνικής κυβέρνησης ο υπουργός οικονομικών της Ισπανίας προειδοποιεί, απειλεί δηλαδή τους Πολίτες της χώρας του, δηλώνοντας πως η οικονομική πολιτική του κόμματος διαμαρτυρίας «Podemos» οδηγεί τη χώρα εκτός Ευρωζώνης.
Με δεδομένο δε το ότι, η αριστερή αυτή παράταξη προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 28,2% έναντι 19,2% της κυβέρνησης, παρά το ότι ιδρύθηκε μόλις το 2014, με βασικό της σύνθημα τη διαγραφή χρέους, συνειδητοποιεί κανείς πόσο μεγάλη απήχηση μπορεί να έχει κάτι τέτοιο στους λαούς – οι οποίοι φυσικά δεν αναρωτιούνται ποιός και πως θα επιβαρυνθεί από αυτού του είδους τις ενέργειες.
Παρά το ότι λοιπόν ο Ισπανός αναφέρει ότι, η χώρα του θα χρειαστεί νέα δάνεια ύψους 240 δις € το 2015, τα οποία ενδεχομένως δεν θα καταφέρει να βρει με βιώσιμα επιτόκια, εάν η αντιπολίτευση συνεχίσει να απαιτεί τη διαγραφή χρεών, οι Πολίτες αδιαφορούν – κρίνοντας τουλάχιστον από αυτούς που υποστηρίζουν το «κόμμα της διαμαρτυρίας».
Εάν τώρα παρατηρήσει κανείς ότι, το ΑΕΠ της Ισπανίας μειώθηκε μόλις κατά -5%, έναντι -25% της Ελλάδας (γράφημα), θα κατανοήσει πως το κοινό πρόβλημα των δύο χωρών, το οποίο έχει γιγαντώσει τις αριστερές παρατάξεις, δεν είναι ούτε η ύφεση, ούτε η Τρόικα – αλλά η ανεργία, σε συνδυασμό με τους νέους φόρους, καθώς επίσης με την πολιτική λιτότητας.
.
.
Περαιτέρω, σύμφωνα με το Spiegel, το κακό σενάριο για το ευρώ δεν είναι μόνο η πιθανή απόφαση της ΕΚΤ την επόμενη Πέμπτη για αύξηση της ρευστότητας κατά 2,3 τρις € (άρθρο), λόγω της οποίας αποχώρησε η Ελβετία από το κοινό νόμισμα, αλλά, επίσης, η ενδεχόμενη νίκη της αριστεράς στην Ελλάδα – η οποία θα κατήγγειλε τις συμφωνίες της χώρας με τους δανειστές της, με αποτέλεσμα να σταματήσουν αυτοί την παροχή ρευστότητας, οπότε να οδηγηθεί η χώρα στην ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, στο χάος και στη δραχμή.
Οι άλλες υπερχρεωμένες χώρες, από την Ιταλία μέχρι την Πορτογαλία, θα βυθιζόντουσαν στη δίνη των γεγονότων, με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα επιτόκια δανεισμού τους (spreads) – οπότε να υποχρεωθεί η ΕΚΤ να τυπώσει ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες ευρώ, για να αγοράζει τα ομόλογα τους, αφενός μεν για να διατηρήσει χαμηλά τα επιτόκια, αφετέρου επειδή δεν θα υπάρχουν πρόθυμοι επενδυτές.
Με δεδομένο δε το ότι, στην Ελλάδα έχουν ήδη ξεκινήσει οι τραπεζικές επιθέσεις, οδηγώντας όλες τις τράπεζες στο μηχανισμό παροχής έκτακτης ρευστότητας της ΕΚΤ (ELA), στην Ιταλία σημειώθηκαν εκροές κεφαλαίων ύψους 67 δις € μέσα σε δύο μήνες (πηγή), ενώ στην Ισπανία συμβαίνει κάτι ανάλογο, φαίνεται πως η καταστροφή είναι προδιαγεγραμμένη – εάν φυσικά δεν αλλάξει αμέσως την πολιτική της η Ευρωζώνη.
.
Το καλό σενάριο
Συνεχίζοντας, σε πολλές χώρες της Ευρώπης τα συνολικά χρέη, δημόσια και ιδιωτικά (κράτη, τράπεζες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά), είναι υψηλότερα σε σχέση με το 2008 – ενώ, εάν συνεχιστεί η «παραληρηματική παροχολογία» των πολιτικών κομμάτων, προφανώς θα εκτοξευθούν στα ύψη.
Από την άλλη πλευρά βέβαια, η πολιτική λιτότητας έχει απογοητευτικά αποτελέσματα, αφού τα χρέη, σε σχέση με τα εισοδήματα, έχουν κλιμακωθεί περαιτέρω – ειδικά σε εκείνες τις χώρες που εφαρμόσθηκε πολύ αυστηρά: στην Ελλάδα και στην Ιρλανδία. Μοναδική εξαίρεση είναι ίσως η Ισπανία, στην οποία μειώθηκε το ιδιωτικό χρέος – με επίπονο όμως τρόπο και με πολύ αργό ρυθμό.
Τα υψηλά χρέη τώρα δεν επιτρέπουν τις επενδύσεις, κρίνοντας από το ότι οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων στην Ιταλία και στην Ισπανία έχουν φτάσει στο εννεαπλάσιο των κερδών τους, ενώ στην Πορτογαλία στο 12καπλάσιο – με αποτέλεσμα να αποτυγχάνει η πολιτική παροχής ρευστότητας της ΕΚΤ, η οποία υιοθετήθηκε για να ενισχύσει τη δανειοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Έτσι δεν υπάρχει ανάπτυξη, η ανεργία διατηρείται σε υψηλά επίπεδα και αυξάνεται ο κίνδυνος να βυθιστεί η Ευρώπη στον αποπληθωρισμό.
Στα πλαίσια αυτά, δεν είναι λάθος το ότι απαιτείται διαγραφή χρεών για να μπορέσει να ξεφύγει η Ευρώπη από την παγίδα – γεγονός που όμως σημαίνει ότι, πολλές επιχειρήσεις, ιδιώτες και κράτη, κυρίως η Ελλάδα και η Ιταλία, θα έπρεπε να οδηγηθούν σε ελεγχόμενη χρεοκοπία. Σε μία τέτοια περίπτωση οι δανειστές τους (επενδυτές, τράπεζες, συνταξιοδοτικά ταμεία, ασφάλειες), θα έπρεπε να «αποσβέσουν» τεράστια ποσά – τα οποία όμως δεν διαθέτουν, χωρίς να διακινδυνεύσουν και οι ίδιοι με χρεοκοπία.
Θα έπρεπε λοιπόν να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός στην Ευρώπη, ο οποίος θα συγκέντρωνε όλα αυτά τα ποσά – οπότε το κακό σενάριο θα μετατρεπόταν σε καλό, επιτρέποντας την επανεκκίνηση της Ευρωζώνης. Αυτό απαιτεί όμως χρόνο, τον οποίο δεν φαίνεται να έχει στη διάθεση της η νομισματική ένωση – εκτός εάν μεσολαβήσει η ΕΚΤ, αυξάνοντας την ποσότητα χρήματος με το πάγωμα των χρεών (ανάλυση), επιτρέποντας και στις εμπορικές τράπεζες κάτι ανάλογο, παρά το ότι δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η τραπεζική ενοποίηση.
Πρόκειται βέβαια για ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα, το οποίο απαιτεί ωριμότητα από όλα τα κράτη, καθώς επίσης από τους Πολίτες τους, η οποία μάλλον δεν είναι δεδομένη ακόμη – αν και τίποτα δεν μπορεί να αποκλεισθεί, αφού δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα καμία άλλη ειρηνική λύση, ενώ διαφορετικά η Ευρωζώνη θα διαλυθεί.
