Ο έλεγχος της εξουσίας
Ξεκινώντας από το τελευταίο πιστεύουμε ότι, εάν ένα πολιτικό κόμμα δεν μας εξασφαλίζει τον αντικειμενικό έλεγχο των πεπραγμένων του (για παράδειγμα, μέσω μίας «ικανής» σε μέγεθος επιτροπής πολιτών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, οι οποίοι θα εκλέγονται τυχαία με κλήρο), δεν είναι σε καμία περίπτωση αξιόπιστο και δεν αξίζει καθόλου την ψήφο μας.
Κατ’ επέκταση, εκείνος ο πολιτικός ηγέτης που δεν νομοθετεί ο ίδιος συστήματα ελέγχου των αποφάσεων και των ενεργειών του από τους πολίτες της χώρας του (επικαλούμενος ίσως τον έλεγχο εκ μέρους των μέσων μαζικής ενημέρωσης, πολλά από τα οποία όμως έχουν ανταλλάξει προ πολλού την αντικειμενικότητα με την ιδιοτέλεια), είναι αδύνατον να πείσει ποτέ για την αξιοπιστία του – την πρόθεση του τουλάχιστον για πλήρη διαφάνεια, εντός ενός απολύτως σαφούς θεσμικού πλαισίου. Είναι άλλωστε σε όλους μας γνωστό (πόσο μάλλον στους πολιτικούς ηγέτες) ότι, τόσο η έλλειψη πλαισίου και κανόνων, όσο και η ασάφεια των νόμων (πολυνομία κλπ), ενισχύουν συνειδητά, εκ μέρους των πολιτικών, τις «διαδικασίες» και ευθύνονται, σχεδόν εξ ίσου με την ανεπάρκεια, για τη διαφθορά.
Για την περίπτωση τώρα που δεν έχουμε στη διάθεση μας σωστές «κυβερνητικές» επιλογές, είναι εντελώς ανεύθυνο να ψηφίζουμε «τυχαία» ή «κατ’ ανάγκη». Εμείς τουλάχιστον προτείνουμε τη λευκή ψήφο, η οποία επικυρώνει τη θέληση μας να ψηφίσουμε, κατοχυρώνοντας ταυτόχρονα τη διαμαρτυρία μας (θεωρούμε δηλαδή «αναξιόπιστη» την αποχή από τις εκλογές, αφού δεν μεταφέρει κανενός είδους «μηνύματα»).
Για «επικύρωση» της άποψης μας, όταν ένας ιερέας ενήργησε κάποια στιγμή ενάντια σε αυτά που δίδασκε, οι πολίτες της ενορίας του πήγαν κανονικά την Κυριακή στην εκκλησία (δεν απείχαν). Όταν όμως η λειτουργία τελείωσε και ο ιερέας ανέβηκε στον άμβωνα για να εκφωνήσει το καθιερωμένο κήρυγμα, όλοι μαζί οι πολίτες εγκατέλειψαν την εκκλησία, σέρνοντας ταυτόχρονα τα βήματα τους στο έδαφος. Με αυτόν τον ευφυή τρόπο υποδήλωσαν όχι μόνο διπλά τη διαμαρτυρία τους, αλλά και το σεβασμό τους στην εκκλησία (μεταφορικά στη χώρα μας, την οποία πρέπει να σεβόμαστε και να υπηρετούμε, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οφείλουμε να ακολουθούμε τυχόν ανεύθυνους ηγέτες – κρίνοντας φυσικά από τις πράξεις τους και όχι από τα λόγια).
Επίσης δεν είναι αξιόπιστο ένα κόμμα που δεν εφαρμόζει επακριβώς, με συνέπεια δηλαδή, το πρόγραμμα διακυβέρνησης που το ίδιο έχει εξαγγείλει και με το οποίο επηρέασε την επιλογή μας (ουσιαστικά θα μας αρκούσε μία σελίδα με τα έσοδα, τα έξοδα αναλυτικά και τους ρεαλιστικούς στόχους καλυτέρευσης – αριστοποίησης τους δηλαδή προς όφελος του συνόλου).
Ειδικά δε όσον αφορά τα διάφορα «οικονομικά μεγέθη» του προγράμματος (προϋπολογισμός, κατώτατες αμοιβές, φορολόγηση κλπ), θεωρούμε ανεύθυνο το οποιοδήποτε κόμμα δεν τα συνδέει με το ΑΕΠ – με το προϊόν δηλαδή που παράγουμε από κοινού, για να αμειβόμαστε ανάλογα όλοι μας. Εάν μία χώρα δεν προσφέρει διαφανή, λογικά και μετρήσιμα κίνητρα στους πολίτες της, είναι αδύνατον να περιμένει ουσιαστική ανάπτυξη και πρόοδο.
Όσον αφορά τα φορολογικά έσοδα, θεωρούμε αυτονόητο το συνεχή στόχο μείωσης τους – φορολογική συνείδηση άλλωστε δεν πρέπει να έχουν μόνο οι πολίτες αλλά, κυρίως, οι «δημόσιοι λειτουργοί», έτσι ώστε να εξισορροπούνται ο απαιτήσεις με τις υποχρεώσεις. Άλλωστε, κανείς δεν προσφέρει ηθελημένα τα χρήματα του, χωρίς να έχει τη δυνατότητα να ελέγχει τη χρήση τους και χωρίς να προσμένει την κατά κάποιον τρόπο επιστροφή τους – έστω μέσω των έργων κοινής ωφελείας που λειτουργούν προς την κατεύθυνση της αναδιανομής εισοδημάτων (δημόσια νοσοκομεία, δωρεάν ιατρική περίθαλψη, σχολεία κλπ).
Τα έσοδα ενός κράτους δεν προέρχονται μόνο από τη φορολογία, αλλά από τις επιχειρήσεις του (ακριβώς γι αυτό δεν πρέπει να τις πουλάει – με εξαίρεση ίσως τις ζημιογόνες που είναι αδύνατον να επανέλθουν στην κερδοφορία), από τις υποδομές του (λιμάνια, δρόμοι κλπ), από την περιουσία του (ενοίκια κλπ), καθώς επίσης από την σωστή διαχείριση των υπολοίπων πόρων του (διαθέσιμα κλπ).
Εάν λοιπόν ο κρατικός μηχανισμός είναι σωστά στελεχωμένος και το κράτος διαθέτει επιτυχημένες δημόσιες επιχειρήσεις (σε έναν πραγματικά κοινωνικό καπιταλισμό, όλες οι υπερμεγέθεις επιχειρήσεις που πρέπει να είναι τέτοιες για να είναι διεθνώς ανταγωνιστικές, οφείλουν να είναι κρατικές), καθώς επίσης σωστές υποδομές, έχει τη δυνατότητα να αυξάνει συνεχώς τα έσοδα του, μειώνοντας την επιβάρυνση (φορολογία) ή μεγεθύνοντας την ευημερία (υψηλότερες κοινωνικές παροχές) των Πολιτών του.
Όταν δεν το κάνει, όταν δηλαδή όχι μόνο δεν συνδέει το ύψος της φορολογίας με το ΑΕΠ, αλλά και δεν επιδιώκει τη μείωση της μέσω την αύξησης των υπολοίπων εσόδων του ή του περιορισμού των δαπανών του, είναι αδύνατον ποτέ να εξασφαλίσει την ευμάρεια των πολιτών του – οι οποίοι μόνο και μόνο για το λόγο αυτό εκλέγουν κάθε φορά την κεντρική διοίκηση τους, περιορίζοντας συνειδητά τις ελευθερίες τους.
Περαιτέρω είμαστε της άποψης ότι, η συγκεκριμένη επιτροπή πολιτών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που αναφέραμε παραπάνω, η οποία θα επιβλέπει και θα ελέγχει τα έργα και τις αποφάσεις της εκτελεστικής εξουσίας (Κυβέρνηση, managers κρατικών εταιριών, διοικητές κοινωφελών οργανισμών κλπ), οφείλει ταυτόχρονα να εκδικάζει και να «τιμωρεί» τη δημόσια διαφθορά, όπου και όταν αυτή παρουσιάζεται.
Για να μην «ποινικοποιηθεί» όμως ο δημόσιος βίος, όπως συνήθως ισχυρίζονται διάφοροι πολιτικοί (ότι και αν εννοούν με αυτό), αρκεί σε όλους εμάς τους υπόλοιπους απλά και μόνο να εξορίζονται οι ένοχοι, στερούμενοι τα πολιτικά τους δικαιώματα – έτσι ώστε να πάψουν να αποτελούν «πρότυπο» για τους νέους ανθρώπους και να μην μας επιβαρύνουν πλέον με την παρουσία τους.
Άλλωστε, το όποιο ποσόν χρημάτων έχουν αποσπάσει, τιμολογώντας τη διαφθορά τους και εξαργυρώνοντας τις συνειδήσεις τους, είναι ουσιαστικά αμελητέο για τα δημόσια οικονομικά μίας χώρας – αφού αυτό που στην πραγματικότητα κοστίζει δυσανάλογα, είναι το «αντικίνητρο» που δημιουργεί η παραμονή τους στην εξουσία (ή στους ασφαλείς «κόλπους» της), σε όλους σχεδόν τους έντιμους πολίτες της χώρας τους.
Πιθανολογούμε ότι ένα σημαντικό μέρος της ματαιοδοξίας (αυτοπροβολή κλπ), την οποία θεωρούμε σαν ένα από τα μεγαλύτερα ίσως ελαττώματα της εποχής μας, οφείλεται ακριβώς σε εκείνους τους ανθρώπους οι οποίοι, αντί να μετανιώνουν για τις άδικες, ιδιοτελείς πράξεις τους, υπερηφανεύονται για τις δημόσιες θέσεις και τα άνομα ή μη αποκτήματα τους – διαβρώνοντας, διαφθείροντας και καταστρέφοντας δυστυχώς την όποια κοινωνική συνοχή.
.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, εμείς πιστεύουμε ότι η παρούσα παγκόσμια οικονομική κρίση, η οποία ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και θα διαρκέσει πολύ περισσότερο από όσο φανταζόμαστε, αποτελεί μία πολύ μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα μας. Με τις μεγάλες «δυτικές» οικονομίες του πλανήτη να ευρίσκονται σε ελεύθερη πτώση, έχουμε μία μοναδική δυνατότητα να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο τον πλούτο της φύσης μας, τις εξαιρετικές ικανότητες του λαού μας και τα διδάγματα της ιστορίας μας, τα οποία πρέπει γρήγορα να ανασύρουμε από τους λάκκους της σκλαβιάς αιώνων.
Όσο οι δυτικές «οικονομίες» κάνουν βήματα προς τα πίσω, ενώ οι Ασιατικές και λοιπές «αναπτυσσόμενες» χώρες προσπαθούν να βρουν το βηματισμό τους, έχουμε τη δυνατότητα και το χρόνο να γυρίσουμε νοερά πίσω στην Ιστορία μας, θέτοντας εκ νέου τα θεμέλια της εξέλιξης μας. Εκ των πραγμάτων δηλαδή, μας προσφέρεται δωρεάν ο χρόνος να βιώσουμε με γρήγορους ρυθμούς τη δική μας Αναγέννηση και το δικό μας Διαφωτισμό – σβήνοντας το Μεσαίωνα που για τη χώρα μας διήρκεσε πολύ περισσότερους αιώνες, καθώς επίσης όλα όσα μας στέρησε η σύγχρονη ιστορία μας.
Ίσως, εάν τελικά καταφέρουμε να ζήσουμε τις περιόδους εξέλιξης των δυτικών χωρών όχι μόνο σαν Έλληνες, αλλά σαν Ευρωπαίοι και Παγκόσμιοι Πολίτες, το αποτέλεσμα να είναι κατά πολύ ανώτερο από αυτό που πέτυχαν όλα τα υπόλοιπα ανεπτυγμένα κράτη – προς όφελος δικό μας και δικό τους.
Από την άλλη πλευρά, γνωρίζοντας ότι αυτό που διαφοροποιεί τον άνθρωπο από ολόκληρη την υπόλοιπη φύση είναι η αθροιστική συνέχεια (ο κάθε επόμενος είναι το «τυχαίο» σύνολο των προηγουμένων, συν ο εαυτός του), η κληρονομική εξέλιξη δηλαδή (αφού αυτή είναι η διαφορά του, αυτός θα είναι και ο προορισμός του), πιθανότατα αρκεί να φύγουμε από τα καθιερωμένα, για να μπορέσουμε να βαδίσουμε «εξελισσόμενοι» με σιγουριά στο μέλλον.
Βασίλης Βιλιάρδος, για το Analyst.gr
.
