Μία αναδρομή στις Η.Π.Α., στην Κίνα, στην Ινδία, στη Βραζιλία, στη Ρωσία και στην Ευρώπη, τεκμηριώνει πως η παλαιά τάξη πραγμάτων, η Pax Americana, οδεύει προς το τέλος της, χωρίς όμως να φαίνεται καθαρά από τι θα αντικατασταθεί.
(To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες)
.
Η γεωπολιτική, η παγκόσμια οικονομία, καθώς επίσης οι διεθνείς χρηματαγορές, συνδέονται στενά μεταξύ τους – αν και οι συσχετισμοί δεν είναι καθόλου απλοί στη διαπίστωση τους. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική, η οποία επιβλήθηκε στις περισσότερες χώρες του πλανήτη, με την έννοια του υποχρεωτικού ανοίγματος των «οικονομικών τους συνόρων» στο διεθνές κεφάλαιο, από τους αμερικανικούς «οργανισμούς» (ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου κλπ.), συνεχίζει να μονοπωλεί την υφήλιο – με τη βοήθεια της παγκοσμιοποίησης.
Εν τούτοις, αυτό που θα καθορίσει το μέλλον θα είναι η εξισορρόπηση των ενδιαφερόντων των Η.Π.Α. και της Κίνας – με τον υπόλοιπο πλανήτη να θεωρείται ουσιαστικά «περιφέρεια». Σε κάθε περίπτωση, η υπερδύναμη δεν διαθέτει πλέον ούτε την ισχύ, ούτε τη θέληση, ούτε τη δυναμικότητα να επιβάλλει διακριτικά στον πλανήτη την «Pax Americana», όπως συνέβαινε τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως λόγω των οικονομικών προβλημάτων της – αν και παραμένει τόσο στρατιωτικά, όσο και γεωπολιτικά, το αδιαμφισβήτητο νούμερο ένα.
Ειδικότερα, τα εξοπλιστικά προγράμματα των Η.Π.Α. υπερβαίνουν κατά πολύ τα αντίστοιχα των υπολοίπων χωρών, συνεχίζουν την βρετανική παράδοση της μοναδικής δύναμης με παρουσία σε όλες τις θάλασσες του πλανήτη, ενώ διαθέτουν ένα ασυναγώνιστο «δίχτυ» πολεμικών βάσεων διεθνώς. Εκτός αυτού «περιστοιχίζονται» από πάρα πολλούς συμμάχους, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στον Ειρηνικό – με μία έμμεση και άμεση ισχύ, την οποία δεν μπορεί καμία άλλη χώρα στον κόσμο να οικοδομήσει, ούτε κατ’ ελάχιστο.
Από την άλλη πλευρά όμως, εντός των επομένων ετών, οι Η.Π.Α. θα χάσουν την πρώτη θέση, όσον αφορά το ΑΕΠ τους, από την Κίνα – ενώ το δολάριο, ως το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, θα κινδυνεύσει να χάσει την ηγεμονική του παρουσία, ειδικά εάν τα προγράμματα της Fed τελικά αποτύχουν.
Την ίδια στιγμή, οι συνεχώς αυξανόμενες εισοδηματικές ανισορροπίες στο εσωτερικό της υπερδύναμης, απειλούν να προκαλέσουν έντονες κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις – οι οποίες θα αδυνατίσουν ακόμη περισσότερο την αμερικανική οικονομία, πόσο μάλλον όταν δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να καταπολεμήσει τα τεράστια δίδυμα ελλείμματα, καθώς επίσης το αστρονομικό δημόσιο χρέος της.
Με δεδομένη δε τη χρήση του πετρελαίου ως όπλου εναντίον της Ρωσίας (θεωρείται πλέον ενοχλητική από τις Η.Π.Α., επειδή δεν συμβάλλει στην εξισορρόπηση της Κίνας στη Βόρεια Ασία), το οποίο αφενός μεν δημιουργεί προβλήματα στην αμερικανική βιομηχανία ενέργειας από σχιστόλιθο, αφετέρου υποχρεώνει την υπερδύναμη να διατηρεί υψηλή την ισοτιμία του δολαρίου εις βάρος του εμπορικού της ισοζυγίου, τα οικονομικά της προβλήματα επιδεινώνονται – ενώ δεν τη βοηθούν να ανεξαρτητοποιηθεί από τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως είχε σχεδιάσει.
Ειδικά όσον αφορά το πετρέλαιο, εάν η τιμή του περιορισθεί πράγματι στο «κόστος εξόρυξης σε μετρητά» (cash cost – ερμηνεία), όπως υπολογίζουν αρκετοί λόγω της άρνησης της Σαουδικής Αραβίας να μειώσει τις ποσότητες παραγωγής, τότε θα εξασθενίσει ακόμη περισσότερο η αμερικανική οικονομία – κυρίως επειδή θα οδηγηθεί μία σειρά βιομηχανιών παραγωγής πετρελαίου στη χρεοκοπία, με δυσμενή αποτελέσματα για τον τραπεζικό κλάδο.
Αν και το συγκεκριμένο κόστος είναι βέβαια δύσκολο να συγκεκριμενοποιηθεί, είναι σε κάθε περίπτωση μεγαλύτερο από αυτό της Σαουδικής Αραβίας, του Ιράκ, του Μεξικού κλπ. – όπως φαίνεται από το γράφημα που ακολουθεί, με την πράσινη καμπύλη να αφορά αυτό το κόστος λειτουργίας, μαζί με τα δικαιώματα (η γαλάζια χωρίς).
.
Κόσμος, πετρέλαιο – το κόστος εξόρυξης σε μετρητά για κάθε χώρα, μαζί με τα δικαιώματα (πράσινο) και χωρίς (γαλάζιο).
.
Διαπιστώνεται βέβαια από το γράφημα πως η Νιγηρία, η Μ. Βρετανία, η Ρωσία, η Βενεζουέλα και ο Καναδάς θα έχουν πολύ μεγαλύτερες απώλειες, εάν συνεχιστεί ο πόλεμος εκ μέρους των Η.Π.Α. – με αποτελέσματα που δεν μπορεί κανείς να προβλέψει.
.
Η ισορροπία στην περιοχή του Ειρηνικού
Αυτό που θεωρείται πολύ σημαντικό για τη διατήρηση της σταθερότητας στον πλανήτη, της σημερινής «τάξης πραγμάτων» δηλαδή, είναι η ισορροπία στην περιοχή του Ειρηνικού – όπου η Κίνα αναπτύσσεται μαζικά, πιέζοντας σημαντικά τις γειτονικές της χώρες.
Ως εκ τούτου, η Ιαπωνία, η Ταιβάν, οι Φιλιππίνες και το Βιετνάμ εξοπλίζονται συνεχώς, αναζητώντας τη βοήθεια των Η.Π.Α. – ενώ θα μπορούσε να προκληθεί μία μεγάλη αναταραχή στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, όπου υπάρχουν συγκρούσεις συμφερόντων. Στην περιοχή αυτή δοκιμάζεται ουσιαστικά η Κίνα, όπου θα φανεί μέχρι ποιό σημείο είναι πρόθυμη να επιβάλλει την παρουσία της, τι ρίσκα δηλαδή θα πάρει, καθώς επίσης οι Η.Π.Α. – όσον αφορά την προθυμία τους να αντιδράσουν, σε τυχόν επεκτατικές κινήσεις της Κίνας.
