Ο αγωνιστικός χώρος και τα λάφυρα
Πρόκειται για ένα ψηφιακό περιβάλλον, όπου κυρίως η Ελλάδα έχει προσπαθήσει και επιτύχει μία πολύ καλή διαδικτυακή εμφάνιση. Στη σελίδα του ΤΑΙΠΕΔ οι δυνητικοί αγοραστές βρίσκουν όλα τα προς πώληση περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας, με όμορφες φωτογραφίες, καθώς επίσης με τα σημαντικότερα αριθμητικά μεγέθη τους.
Μία από τις πρώτες ιδιωτικοποιήσεις ήταν ο ΟΠΑΠ – ο οποίος πουλήθηκε στο ένα τρίτο περίπου των μικτών ετησίων κερδών του. Με δεδομένα δε τα πλουσιοπάροχα κέρδη του (505 εκ. μετά τους φόρους το 2011), τα 652 εκ. € που εισέπραξε το δημόσιο για το 33% των μετοχών του (6,13 € ανά μετοχή), ήταν μία μεγάλη επιτυχία για τους αγοραστές – πόσο μάλλον όταν η μετοχή ξεπέρασε τα 12 €, έχοντας επιστρέψει στα 10 € περίπου σήμερα (πάνω από 60% κέρδος).
Το ότι υπήρχε όμως ένας μόνο ενδιαφερόμενος (Emma Delta), δεν είναι ότι καλύτερο για τις διαδικασίες που ακολουθούνται – αν και δεν έχει διαπιστωθεί τίποτα το μεμπτό (κατά τους FT ελέγχτηκε η πώληση από την Εισαγγελία το Φεβρουάριο του 2014 χωρίς να βρεθεί κάτι αρνητικό).
Μία επόμενη μεγάλη ιδιωτικοποίηση ήταν το Ελληνικό – η τιμή του οποίου είχε αρχικά καθοριστεί στα 1,239 δις € (το 2011). Τελικά πουλήθηκε στον ένα και μοναδικό ενδιαφερόμενο (Lamda Developments, σε συνεργασία με την κινεζική Fosun που αγοράζει ακίνητα και στην Πορτογαλία), ο οποίος αγόρασε το 30% της συνολικής έκτασης, (2 εκ. τετραγωνικά μέτρα), με την παραχώρηση του υπολοίπου 70% για 99 χρόνια, έναντι 915 εκ. € – τα οποία όμως, επειδή θα εξοφληθούν με δόσεις εντός δέκα ετών, ανέρχονται σε σημερινές τιμές μόλις σε 577 εκ. € (στο ήμισυ περίπου της αρχικής τιμής).
Έκτοτε έχουν αυξηθεί τόσο οι τιμές των μετοχών της ελληνικής εταιρείας, στην οποία εισήλθε ο αμερικανικός κολοσσός Blackstone, όσο και της κινεζικής – τεκμηριώνοντας ότι επρόκειτο για μία πολύ συμφέρουσα αγορά, όσον αφορά βέβαια τους επενδυτές.
Το αντίθετο ακριβώς σημαίνει για το κράτος, αν και δυστυχώς οι Έλληνες δεν κατανοούν πως αφενός μεν η δημόσια περιουσία ανήκει στους ίδιους, αφού αυτοί είναι το κράτος, αφετέρου πως οι ίδιοι επιβαρύνονται με τη διαφορά της τιμής (-662 εκ. €), μέσω της πληρωμής φόρων.
.
Οι ιδιωτικοποιήσεις των κοινωφελών επιχειρήσεων
Επόμενος στόχος η εταιρεία ύδρευσης της Θεσσαλονίκης, η ΕΥΑΘ – όπου όμως οι κάτοικοι αντιδρούν, έχοντας δημιουργήσει μία κίνηση (136) που αναφέρει πως θέλει να αγοράσει η ίδια την επιχείρηση. Το δημόσιο κατέχει το 71% των μετοχών, σχεδιάζοντας να πουλήσει το 51% – με ενδιαφερόμενη τη γαλλική GDF Suez, η οποία έχει ήδη το 5% των μετοχών.
Εδώ οφείλουμε ίσως να αναφέρουμε πως το νερό έχει τη χαμηλότερη τιμή στην Ελλάδα, σε σύγκριση με όλες τις ευρωπαϊκές χώρες (γράφημα που ακολουθεί) – γεγονός στο οποίο οφείλεται ίσως η αδιαφορία των Ελλήνων, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη υπάρχουν έντονες αντιδράσεις (άρθρο). Η πώληση της ΕΥΔΑΠ στην Αθήνα έχει επίσης δρομολογηθεί, χωρίς κανένας να διαμαρτύρεται – αν και ευτυχώς το ανώτατο δικαστήριο της χώρας αποφάσισε πως δεν ήταν νόμιμη η παραχώρηση της εταιρείας στο ΤΑΙΠΕΔ, επειδή η ιδιωτικοποίηση της απειλεί τη δημόσια υγεία, με αποτέλεσμα να επιστραφούν οι μετοχές της στο κράτος.
.
Κόσμος, νερό – η τιμή του νερού σε επιλεγμένες πόλεις (σε δολάρια Αμερικής ανά κυβικό μέτρο).
(*Πατήστε στην εικόνα για μεγέθυνση)
Σημείωση γραφήματος: Στην Ελλάδα σήμερα (17.01.2013) ισχύουν πέντε κλίμακες χρέωσης ανάλογα με την κατανάλωση, (σε παρένθεση η τιμή χρέωσης ανά κλίμακα), οι οποίες έχουν ως εξής: (α) 0-5 κυβικά (0,46 ευρώ/κυβικό), (β) 5-20 κυβικά (1,8 ευρώ/κυβικό), (γ) 20-27 κυβικά (1,8 ευρώ/κυβικό), (δ) 27-35 κυβικά (2,4 ευρώ/κυβικό) και (ε) 35 και άνω κυβικά (3,2 ευρώ/κυβικό).
.
Συνεχίζοντας, παρά το ότι οι ιδιωτικοποιήσεις των δύο εταιρειών ύδρευσης έχουν παγώσει, είναι ίσως σκόπιμο να γνωρίζει κανείς τι θα μπορούσε να συμβεί, εάν πραγματοποιηθούν – από το παράδειγμα της Πορτογαλίας. Το σύστημα στη συγκεκριμένη χώρα είναι βέβαια διαφορετικό από αυτό της Ελλάδας, επειδή σε δημοτικό επίπεδο οι κοινότητες μπορούν ήδη να υπογράψουν συμβόλαια με ιδιωτικές επιχειρήσεις, όσον αφορά τη διανομή του νερού.
Παρά το ότι λοιπόν η «παραγωγή» είναι ακόμη στα χέρια του κράτους, ενώ η διανομή έχει παραχωρηθεί σε ιδιώτες (κάτι ανάλογο με αυτά που συμβαίνουν με τη ΔΕΗ στην Ελλάδα), η δημόσια επιχείρηση δεν είναι μεν στον κατάλογο των αποκρατικοποιήσεων της Τρόικας, αλλά πρέπει να «αναδιαρθρωθεί» – έτσι ώστε, μεταξύ άλλων, να μπορεί να συνάπτει συμβόλαια παροχής αδειών στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Με απλά λόγια, η επιχείρηση θα παραμείνει κρατική, αλλά τα εργοστάσια και η διανομή του νερού θα είναι ιδιωτικά – ένα τέλειο τέχνασμα για την παραπλάνηση των Πολιτών.
Στο παράδειγμα μίας μικρής κοινότητας της Πορτογαλίας (Barcelos), οι Πολίτες της οποίας κατανάλωναν κατά μέσον όρο 68 λίτρα νερού την ημέρα, τα συμβόλαια με την ιδιωτική εταιρεία ανέφεραν 165 λίτρα – με αποτέλεσμα να οφείλει σήμερα η κοινότητα 165 εκ. € στους ιδιώτες. Σε μία άλλη (Pacos de Ferreira), οι τιμές του νερού αυξήθηκαν κατά 400% – με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να δαπανούν το 20% των εισοδημάτων τους για την πληρωμή των λογαριασμών νερού.
Από τα παραπάνω παραδείγματα κατανοεί κανείς πως το κόστος των ιδιωτικοποιήσεων για τους Πολίτες δεν είναι μόνο η απώλεια της δημόσιας περιουσίας που ουσιαστικά τους ανήκει, σε εξευτελιστικές τιμές. Οι «επενδυτές» δεν στοχεύουν σε καμία περίπτωση μόνο στην αγορά των κρατικών εταιρειών, ιδιαίτερα δε των κοινωφελών, έναντι χαμηλών τιμών – αλλά, κυρίως, στα κέρδη που στη συνέχεια θα αποκομίζουν, από τη στυγνή εκμετάλλευση των μονοπωλιακών αυτών επιχειρήσεων.
Ήδη στην Ελλάδα η Τρόικα έχει ξεκινήσει τις αλλαγές, θέλοντας να δημιουργήσει εν πρώτοις μία ρυθμιστική Αρχή, όπου μία ιδιωτική διοίκηση θα επιβλέπει τα συστήματα ύδρευσης της χώρας – προετοιμάζοντας το πεδίο για την επέλαση των εντολέων της.
Στο επόμενο μέρος του άρθρου θα αναφερθούμε στα υπόλοιπα λάφυρα, ξεκινώντας από τις εταιρείες ηλεκτροδότησης – τον κλάδο, για τον οποίο ενδιαφέρονται μανιωδώς όλες οι πολυεθνικές, γνωρίζοντας τα τεράστια κέρδη που μπορεί να τους αποφέρει.
Ας μην ξεχνάμε πως ακόμη και η πάμπλουτη Καλιφόρνια χρεοκόπησε, όταν ιδιωτικοποίησε τη ΔΕΗ της (το σκάνδαλο της Enron) – δυστυχώς με την ακούσια βοήθεια των συνδικαλιστών, οι οποίοι αδυνατούν να κατανοήσουν πως τις περισσότερες φορές παίζουν το παιχνίδι των κερδοσκόπων που διαφθείρουν τις ηγεσίες τους, για να παρασύρουν τους εργαζομένους σε λανθασμένες κινήσεις.
Βασίλης Βιλιάρδος, για το Analyst.gr
.
- Διαβάστε το τέταρτο μέρος της ανάλυσης: «Το ευρωπαϊκό monopoly (IV)«
- Διαβάστε το πρώτο μέρος της ανάλυσης: «Το ευρωπαϊκό monopoly (Ι)«
- Διαβάστε το δεύτερο μέρος της ανάλυσης: «Το ευρωπαϊκό monopoly (ΙΙ)«
.
