Αναμενόμενες δευτερογενείς αλλαγές στο οικονομικό περιβάλλον
Υποθετικά μιλώντας πάντα, αναμένονται :
- Αχρήστευση των παντοειδών κρατικών παρεμβατικών μηχανισμών ενισχύσεων
Το φορολογικό σύστημα είναι εκ κατασκευής αναπτυξιακό. Αρκετά με τον κρατισμό και τα λαμόγια.
Η ρύθμιση εισαγωγών-εξαγωγών επιδιώκεται με επιχειρηματικές και άλλες πρωτοβουλίες, όχι με μονεταριστικά μαντζούνια.
- Αναπροσανατολισμός του ρόλου του κράτους
Η «καλή αρχή» στην Οικονομία δίνει το έναυσμα για απεγκλωβισμό του κράτους από τις ανούσιες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Μοιραία επαναξετάζονται εξ αρχής και επανασχεδιάζονται εκ βάθρων οι παρεμβάσεις του κράτους σε όλους τους τομείς. Βασικό κριτήριο η ευθυκρισία, και αμέσως μετά η ελαχιστοποίηση των κρατικών παρεμβάσεων.
Το κράτος υπάρχει για τους πολίτες, όχι οι πολίτες για το κράτος. [βλ. και «Τι θα γινόταν αν αλλάζαμε εκ βάθρων αντίληψη για το κράτος ;»]
- Αποκλιμάκωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων
Η ούτως ή άλλως αναγκαία μείωση του – παγκοσμίως πρωτοφανούς – αριθμού υπαλλήλων του ευρύτερου δημόσιου τομέα τίθεται σε άλλες βάσεις. Χωρίς τεχνητά κίνητρα, θα υπάρξει κύμα οικειοθελών αποχωρήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα. Για σαφώς καλύτερο μέλλον.
- Αποκλιμάκωση των φορολογικών αναγκών του κράτους
Προκύπτει εμφανώς μεγάλη ελάττωση των δαπανών του κράτους. Σε συνδυασμό με τις ευκαιρίες αύξησης των μη φορολογικών εσόδων (αποδοτικότερη εκμετάλλευση της δημόσιας περιουσίας και των δημόσιων επενδύσεων) προκύπτει σαφής βελτίωση.
- Στροφή στην ποιότητα
Προκύπτει αβίαστα από την εξυγίανση του ανταγωνισμού, σε συνδυασμό με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου.
- Ανάδειξη και αξιοποίηση των μοναδικών μας πλεονεκτημάτων
Η μοναδικότητα των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών απεγκλωβίζεται από την συμπλεγματική προσαρμογή στα ισοπεδωτικά στερεότυπα των παγκοσμίων αγορών. Στοχευμένο marketing, με κεντρικό μήνυμα “one of a kind”, είναι σε θέση να αναδείξει και να αξιοποιήσει ανεκμετάλλευτες ή υποβαθμισμένες δυνατότητες σε μεγάλο εύρος τομέων (τουρισμός, ιατρική, αγροτικά προϊόντα κ.λ.π.).
- Προώθηση της ελληνικής πρωτοπορίας
Καθίσταται εφικτή η αξιοποίηση πάμπολλων πρωτοποριακών ιδεών Ελλήνων επιστημόνων, που σήμερα «μένουν στα αζήτητα». Γεμάτη η Ελλάδα από εφευρέσεις που γίνονται γνωστές μόνο όταν φθάσουν κάπου στο εξωτερικό.
Ενδεικτική ενός νέου τύπου ολοκληρωμένων εφαρμογών είναι η πρόταση που παρουσιάζω στο άρθρο «Μία διαδικτυακή εφαρμογή που είναι ικανή να αλλάξει την Ελλάδα». Πρόκειται για άλλη αντίληψη για το διαδίκτυο.
Αναβάθμιση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας.
.
Όραμα
Η προοπτική του εγχειρήματος είναι μία ανθούσα Οικονομία και Κοινωνία, υπό «Λιτό και αποτελεσματικό Κράτος, διακριτικό ρυθμιστή της κοινωνικής ευημερίας».
Σε θεωρητικό επίπεδο, ο κανόνας της περιουσίας είναι μία καίρια επέμβαση στο σημερινό οικονομικό σύστημα. Διορθώνει κρίσιμα δομικά προβλήματά του, και οδηγεί σε «Καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο». [βλ. και Καπιταλισμός ή βαρβαρότητα;]
Η αποτελεσματική και δίκαιη κατανομή των πόρων επιτυγχάνεται κατ’ αρχήν με την εξυγίανση της ελεύθερης αγοράς και την αποτελεσματική αυτορρύθμισή της. Στο βάθος, όμως, μπορεί κανείς να διακρίνει την άμβλυνση της απληστίας. Όπως και τη λιτή διαβίωση ως επιλογή ζωής. Ως αξία.
Συνολικά, η εξυγίανση των κανόνων της Οικονομίας οδηγεί προοδευτικά και εκ του ασφαλούς σε πρωτόγνωρη Κοινωνική Ηθική. Ταυτόχρονα αναδεικνύεται η ελληνική αρχοντιά. Η Κοινωνία βλέπει χωρίς συμπλέγματα την ευημερία του πλουσιότερου, αλλά παράλληλα ενδιαφέρεται εμπράκτως για την ευημερία του φτωχότερου.
Η λύση μείζονων προβλημάτων της ανθρωπότητας μεταφέρεται, από τις κατασταλτικές πρακτικές και τις αποσπασματικές ενέργειες, σε αβίαστη αποδυνάμωση κινήτρων. Ο φθόνος δίνει προοδευτικά την θέση του στην άμιλλα.
Μία τέτοια κοινωνία, βλέπει φυσικά «με άλλο μάτι» μείζονα κοινωνικά θέματα όπως η Παιδεία, ο Πολιτισμός, ο Αθλητισμός. Ή, πάλι, τον Πόλεμο, το Μεταναστευτικό, τον Ρατσισμό. Στις σωστές τους βάσεις. Φυσικές, ανθρώπινες, Ελληνικές.
Η ευστοχία της πρότασης, αφού επιβεβαιωθεί, δικαιώνει και ανασύρει το βασικό ελληνικό δόγμα «Οι νόμοι της ελληνικής σκέψης ταυτίζονται με τους νόμους της πραγματικότητας». Ο νόμος της περιουσίας είναι νόμος της πραγματικότητας. Αυτός είναι ο βασικός ισχυρισμός.
Κάπως έτσι, το «ταξίδι στη φανταστικότητα», καταλήγει εκεί όπου η φαντασία συναντιέται με την πραγματικότητα : «Όμορφος κόσμος, αρκετά ηθικός, ανθρώπινα πλασμένος».
.
Κριτική στο «γνωστό» και το «οικείο»
Ας δούμε συγκριτικά τα κυριότερα προβλήματα των υπό αντικατάσταση θεσμών και πρακτικών.
Το αποκαλούμενο «αντικειμενικό» σύστημα για τα ακίνητα :
- Είναι εκ κατασκευής γραφειοκρατικής λογικής, και επομένως δεκτικό αυθαιρεσιών.
- Χρειάζεται τακτικά αλλαγές, για προσαρμογή στις εμπορικές αξίες.
- Αποτιμά το τυπικά υφιστάμενο κτίσμα, όχι το πραγματικό.
- Δεν είναι σε θέση να αποτιμήσει πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα του ακινήτου (θέα, αρχιτεκτονική, ποιότητα κατασκευής, βιοκλιματικός σχεδιασμός, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου κ.λ.π.).
Το ρεαλιστικό σύστημα προσαρμόζεται εκ κατασκευής στην αγορά, και μάλιστα συνεχώς, αποτιμώντας συνολικά το πράγματι υφιστάμενο ακίνητο.
Ο κανόνας του χρυσού, ως προς το αντίκρισμα ενός εθνικού νομίσματος, είναι ένας κάποιος κανόνας που πράγματι περιορίζει την κερδοσκοπία και δίνει σχετική ασφάλιση του δικαιώματος κατόχου του νομίσματος.
Όμως :
- Βασίζεται στην τιμή του χρυσού, που πλέον χειραγωγείται εμφανώς
- Ο φετιχισμός, που καθορίζει την αξία του αντικρίσματος, καθιστά την ασφάλιση χίμαιρα. Δεν είναι φυσικό αντίκρισμα ο χρυσός.
- Η ετήσια αύξηση της ποσότητας χρυσού κατά 1,5%, λόγω εξόρυξης, επιχειρεί να δώσει έναν αυθαίρετο ρυθμό στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, δημιουργώντας προβλήματα σε περιπτώσεις απόκλισης – θετικής ή αρνητικής.
- Ισχυρά κράτη, που αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας λόγω έλλειψης χρυσού, έχουν ικανοποιητική διέξοδο μόνο τον επιθετικό πόλεμο.
- Τυχόν γενικευμένη αποδοχή του κανόνα του χρυσού θα εκτόξευε την τιμή του χρυσού στις παγκόσμιες χρηματαγορές.
Ο κανόνας Fiat money, ως προς την ελεύθερη έκδοση χρήματος, επιβαλλόμενου de facto στις συναλλαγές, έχει θεωρητικά βάση : εξυπηρετεί τις συναλλαγές. Στην σημερινή περίπτωση του δολαρίου, όμως, αυτό καταλήγει σε χαρτοπόλεμο. Και επιβάλλεται με ανεξέλεγκτη χειραγώγηση των αγορών και επικοινωνιακή πλύση εγκεφάλου – αν όχι και με την απειλή των όπλων.
Η προτεινόμενη συσχέτιση της ποσότητας χρήματος με την Κ.Ε.Π. είναι συγκερασμός των δύο παραπάνω κανόνων : Fiat money :με αντίκρισμα. Με μία απλή λεπτομέρεια : φυσικό αντίκρισμα,. αξιόπιστα αποτιμημένο. Λεπτομέρεια που κάνει μεγάλη διαφορά, όμως. Όχι ;
Η φορολογία εισοδήματος έχει πρόβλημα στην βασική αντίληψή της : βλέπει το κράτος σαν συνεταίρο, και μάλιστα μόνο στα κέρδη. Ταυτόχρονα, επιχειρεί να «συλλάβει» έναν αενάως κινούμενο στόχο : το κέρδος, το χρήμα. Χίμαιρα, και μάλιστα πανάκριβη, σε χρόνο και χρήμα. Όσο περισσότερο γίνεται άτομο ο άνθρωπος, τόσο πιο δυναμικά αντιστέκεται σε αυτή την βαθιά αδικία. Η φοροδιαφυγή είναι εγγενές πρόβλημα του σημερινού συστήματος. [βλ. και Τί θα γινόταν αν αλλάζαμε εκ βάθρων αντίληψη για την άμεση φορολογία ; ]
Και, βέβαια, στις μέρες μας ζούμε στην χώρα μας την απόλυτη παράνοια της πενταπλής φορολόγησης : φορολογείται το εισόδημα, φορολογείται η αγορά κατοικίας με το φορολογημένο εισόδημα, φορολογείται η κατοχή της κατοικίας (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), φορολογείται το ενοίκιο, και φορολογούνται με Φ.Π.Α. [23% !] οι αγορές με τα έσοδα από το ενοίκιο.
Η φορολόγηση της κατανάλωσης, συλλήβδην και σημαντικού ύψους, επιβαρύνει ανεπίτρεπτα την διαφορά τιμών παραγωγού – καταναλωτή. Μπροστά σε αυτό, τα άλλα προβλήματα που προκαλούνται (γραφειοκρατία, έξοδα, φοροδιαφυγή κ.λ.π.) είναι δευτερεύοντα.
Αξίζει να αξιολογήσουμε τις σημερινές φορολογικές αντιλήψεις με βάση το βραβευμένο με το Νόμπελ Οικονομίας ’91 θεώρημα του Ronald Coase : «όσο μικρότερο το κόστος συναλλαγής τόσο καλύτερη είναι η κατανομή των πόρων και βέλτιστη η απόδοση τους, άρα αυξάνεται και η συνολική ευημερία της οικονομίας».
Πρόκειται για απλό και φυσικό νόμο.
Υπό ευρεία έννοια, «κόστος συναλλαγής» είναι η διαφορά τιμών παραγωγού-καταναλωτή, άρα συμπεριλαμβάνεται και η φορολογική επιβάρυνση της συναλλαγής. Υπό αυτό το πρίσμα :
- Η φορολογία της κατανάλωσης (Φ.Π.Α. κ.λ.π.) αντιστρατεύεται ευθέως την κοινωνική ευημερία.
- Η φορολογία εισοδήματος φορολογεί κέρδη που είναι σαφώς συνυφασμένα με τη συναλλαγή. Και το δέλεαρ της φοροδιαφυγής κατά τη συναλλαγή την μολύνει.
- Αντίθετα, η φορολογία των παραγωγών βάσει της αξίας της επιχείρησής τους :
- μεταφέρει την φορολογική επιβάρυνση στην τιμή παραγωγού.
- εξαλείφει εκ κατασκευής το δέλεαρ της φοροδιαφυγής : δεν υπάρχουν νόμιμα τιμολόγια, ώστε να μπορούν να υπάρχουν παράνομα, εικονικά και παράληψη έκδοσης.
- παρεμπιπτόντως, όλο το σύστημα λειτουργεί χωρίς φορογραφειοκρατία και με χαμηλούς φόρους.
Εμφανώς : Το σημερινό φορολογικό σύστημα οδηγεί, εκ κατασκευής και ασφαλώς, στην υπονόμευση της κοινωνικής ευημερίας. Και το προτεινόμενο την προάγει.
Η σύγκριση υποδεικνύει σοβαρά και κρίσιμα προβλήματα στα θεμέλια του σημερινού συστήματος.
Πρόκειται προφανώς για απώλεια προσανατολισμού και στόχων.
