Περίληψη: Μετά από ορισμένες, σχετικά ανησυχητικές αναφορές των διεθνών ΜΜΕ, αναλύεται η απόφαση των κεντρικών τραπεζών σε σχέση με την αύξηση της ρευστότητας στο σύστημα, η βόμβα της Ανατολικής Ευρώπης, ειδικά για τις τράπεζες στην Αυστρία, τα τεράστια προβλήματα των Η.Π.Α., οι επιθέσεις της Κίνας, οι οποίες θα μπορούσαν να καταλήξουν σε παγκόσμια πολεμική σύρραξη, οι αντιπαραθέσεις της πολιτικής με το χρηματοπιστωτικό κτήνος, καθώς επίσης η μάχη των μαχών: οι φτωχοί εναντίον των πλούσιων. Η ελπίδα μας είναι να μην ξεκινήσει από την Ελλάδα, αν και δυστυχώς ενέργειες όπως η χθεσινή (διακοπή ταξιδιού του πρωθυπουργού) «δηλώνουν» το αντίθετο – αφού δημιουργούν συνθήκες πανικού στους πολίτες, πολύ επικίνδυνες για τις τράπεζες (Bank run), την κοινωνική γαλήνη, την ειρήνη και τη Δημοκρατία.
“Οι μεγάλες πολιτικές αδυναμίες της Ευρώπης, όπως η ανικανότητα λήψης άμεσων αποφάσεων για την αποφυγή κινδύνων, πόσο μάλλον η εφαρμογή τους στην πράξη, συνιστούν μεγάλη απειλή για τη διεθνή ανάπτυξη, καθώς επίσης για την οικονομική σταθερότητα. Η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με την επιταχυνόμενη διάλυση της, με τον προστατευτισμό, όπως επίσης με μία επιδείνωση της κρίσης στον τραπεζικό τομέα” (E.Nielsen-ΜΜ).
“Η Ολλανδία, σε συνεργασία με την Αυστρία, προετοιμάζονται μυστικά για το ενδεχόμενο μίας Ελληνικής χρεοκοπίας, αφού θεωρούν ότι δεν είναι δυνατόν να αποφευχθεί, εάν δεν διαγραφούν χρέη ύψους 50%” (die Presse.com). “Ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης ανησυχεί, λέγοντας ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν λαϊκές εξεγέρσεις στην πόλη του, ανάλογες με αυτές που απειλούν την Ευρώπη, καθώς επίσης τη Βόρεια Αφρική και την εγγύς Ανατολή, εάν δεν καταπολεμηθεί άμεσα η αυξανόμενη ανεργία” (CNNmoney).
“Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους κλιμακώνεται συνεχώς, μεγάλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, απειλούνται επίσης με χρεοκοπία, οι τράπεζες είναι αντιμέτωπες με πιέσεις λόγω της μείωσης της αξίας των ομολόγων, ενώ ο διατραπεζικός δανεισμός έχει σταματήσει εντελώς. Όλο και περισσότερες τράπεζες υποτιμούνται από τις εταιρείες αξιολόγησης, η εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών στην Ευρωζώνη περιορίζεται συνεχώς, η Ελλάδα δεν έχει πλέον ελπίδες να αποφύγει τη στάση πληρωμών, το ευρώ χάνει διαρκώς, τα δημόσια χρέη αυξάνονται αντί να μειώνονται και τα χρηματιστήρια «κλυδωνίζονται».
Η ΕΚΤ αγοράζει όλο και περισσότερα επικίνδυνα ομόλογα, τα πακέτα στήριξης αυξάνονται διαρκώς, ο πληθωρισμός επίσης, η απαισιοδοξία των ευρωπαϊκών λαών επιδεινώνεται, οι κοινωνικές αναταραχές πολλαπλασιάζονται, οι λαοί φτωχαίνουν, ενώ η πρόσφατη συνάντηση των υπουργών οικονομικών της Ευρωζώνης, με τον Αμερικανό συνάδελφο τους, κατέληξε σε πλήρη αποτυχία” (Tagesschau.de).
“Η φαρμακοβιομηχανία Roche σταμάτησε την τροφοδοσία των νοσοκομείων της Ελλάδας με φάρμακα – λόγω προβλημάτων πληρωμής εκ μέρους τους, συνολικού ύψους 1,9 δις €. Το γεγονός αυτό θα οδηγήσει στην έλλειψη σημαντικών φαρμάκων, με καταστροφικά επακόλουθα για πολλούς ασθενείς. Αντίστοιχες ενέργειες απειλούν και την Ισπανία – ενώ πολλά κρατικά νοσοκομεία της Πορτογαλίας και της Ιταλίας δεν πληρώνουν επίσης τους λογαριασμούς τους” (Spiegel).
.
Ανάλυση
Όπως έχουμε περιγράψει στην ανάλυση μας «υποθετικό σενάριο χρεοκοπίας», μετά την ανακοίνωση της στάσης πληρωμών από την Ελλάδα, επικρατεί το χάος στις χρηματαγορές, ενώ: “μάταια προσπαθεί η ΕΚΤ να ελέγξει την κατάσταση, από κοινού με τη Fed, με την Τράπεζα της Αγγλίας, με την Τράπεζα της Ιαπωνίας, με την Τράπεζα των Τραπεζών κλπ. – αφού η ευαίσθητη δομή του χρηματοπιστωτικού συστήματος καταστρέφεται, όταν παύει να υπάρχει εμπιστοσύνη.
Παράλληλα η Γερμανία κάνει ότι μπορεί για να βοηθήσει – υποσχόμενη ποσά που ξεπερνούν κατά δεκάδες φορές το δάνειο που κάποτε αρνήθηκε στην Ελλάδα, πριν ακόμη εισβάλλει το ΔΝΤ στην Ευρωζώνη. Δυστυχώς χωρίς αποτέλεσμα, αφού στις αγορές η ποσότητα των χρημάτων που απαιτούνται για την εξυγίανση ενός κράτους (ή μίας επιχείρησης), είναι ανάλογη με την επιλογή της σωστής χρονικής στιγμής (timing) – η οποία έχει περάσει ανεπιστρεπτί”.
Ευτυχώς για όλους μας, δεν χρειάσθηκε να φτάσουμε σε αυτό το «κρίσιμο» σημείο, για να καταλάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι την τεράστια καταστροφή που θα προκαλούσε μία τέτοια εξέλιξη. Έτσι λοιπόν, αφενός μεν η Γερμανία αναγκάσθηκε να συναινέσει στη μη χρεοκοπία της Ελλάδας, από κοινού φυσικά με τη Γαλλία, αφετέρου όλες μαζί οι σημαντικές κεντρικές τράπεζες της Δύσης αποφάσισαν, μετά από την απαιτητική «προτροπή» των Η.Π.Α., να επέμβουν στις αγορές –αυξάνοντας τη ρευστότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Ο J.C. Trichet, από τις πρωτοβουλίες του οποίου συμπεραίνουμε την, μη δημοκρατική φυσικά, «Αρχή ενός ανδρός» στην Ευρωζώνη (αγορά ομολόγων Ιταλίας, Ισπανίας χωρίς την ανάγκη καμίας έγκρισης των Ευρωπαίων πολιτικών, γραπτές «εντολές» προς τους πρωθυπουργούς των χωρών του Νότου κλπ.), ήταν από τους βασικούς συντελεστές της απόφασης – η οποία προφανώς λήφθηκε κατά τη διάρκεια της σύσκεψης των κεντρικών τραπεζιτών στη Βασιλεία (Global Economy Meeting), στην έδρα δηλαδή της τράπεζας των τραπεζών, η οποία διενεργείται ανά δύο μήνες με απόλυτη μυστικότητα, αφού δεν μαθαίνει κανείς ποτέ τι ακριβώς συζητήθηκε.
Στην προκειμένη περίπτωση λοιπόν φαίνεται ότι οι τραπεζίτες πήραν και εδώ τα ηνία από την πολιτική, αφού επιλέχθηκε από τις κεντρικές τράπεζες ο πληθωρισμός για την επίλυση του προβλήματος της υπερχρέωσης, αντί της λιτότητας που είχε «προκρίνει» η πολιτική – με κύριο «εισηγητή» τη Γερμανία (άρθρο μας).
Η ανάπτυξη, ο βασιλικός δρόμος δηλαδή σε σχέση με την επίλυση της υπερχρέωσης, θεωρήθηκε σαν ένα επόμενο στάδιο, το οποίο προϋποθέτει την αύξηση της ρευστότητας στην αγορά – εφόσον όμως οι τράπεζες «μεταφέρουν» τα νέα χρήματα στην πραγματική οικονομία, δανείζοντας τις επιχειρήσεις. Είναι όμως εφικτό να γίνει κάτι τέτοιο ή, μήπως, πρόκειται για μία ακόμη «ένεση κορτιζόνης»; Στο άρθρο μας «το ελιξίριο του καπιταλισμού» είχαμε αναφέρει τα εξής:
“Όταν χορηγείς σε κάποιον αυξημένες ενέσεις κορτιζόνης, ο πόνος εξαφανίζεται «ως δια μαγείας» και δεν αισθάνεται πλέον καμία ενόχληση. Επίσης, όταν ένας αθλητής παίρνει «διεγερτικά», η απόδοση του πολλαπλασιάζεται και μπορεί να επιτύχει απίστευτες επιδόσεις. Αντίστοιχα, όταν σε μια υπερχρεωμένη επιχείρηση, στην Οικονομία ευρύτερα, «προσθέσεις» αφειδώς ρευστότητα, δημιουργείς μία απατηλή εικόνα ευφορίας, η οποία εξαφανίζει αμέσως όλα τα συμπτώματα της αρρώστιας.
Το κοινό σημείο και στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις είναι το ότι η μαγική «θεραπεία», αφενός μεν διαρκεί όσο και η «επίδραση» των φαρμάκων, αφετέρου δε επιδεινώνει την «ασθένεια», η οποία ενίοτε γίνεται θανατηφόρα. Έτσι λοιπόν, ο «ασθενής» θεραπεύεται βραχυπρόθεσμα, ενώ ουσιαστικά τοποθετείται στον «ορό» – αφού δεν μπορεί πια να «λειτουργήσει», χωρίς τη συνεχώς αυξανόμενη ποσότητα των χορηγουμένων φαρμάκων. Στο τέλος, δεν πεθαίνει από την αρρώστια, αλλά από τα ίδια τα φάρμακα που υποχρεώθηκε να καταναλώσει”.
Σε επόμενο κείμενο μας δε (Ο μεταλλαγμένος ιός σε πορεία αυτονόμησης), είχαμε τονίσει, σε σχέση με την τότε διοχέτευση επί πλέον ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες, μέσω των εμπορικών, τα παρακάτω:
“Δεν υπάρχει καμία εγγύηση για την επιτυχία του σχεδίου αύξησης της ρευστότητας (τύπωμα νέων χρημάτων), πολύ περισσότερο αφού οι προηγηθείσες προσπάθειες της Ιαπωνίας δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας, μεταξύ των ετών 2001 και 2006, επένδυσε 25 τρις γεν σε κρατικά ομόλογα, χωρίς να καταφέρει να ξεφύγει από την ύφεση. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο της Nomura, όταν η κεντρική τράπεζα μίας χώρας, η οποία έχει ήδη μηδενίσει τα επιτόκια της, καταφεύγει σε τέτοιες μεθόδους, «μοιάζει με έναν μανάβη, ο οποίος δεν μπόρεσε να πουλήσει τα 100 μήλα που είχε στο κατάστημα του και τα έκανε 1.000 για να τα καταφέρει».
Οι εμπορικές τράπεζες δηλαδή δεν έχουν κανέναν εμφανή λόγο να πάρουν την επί πλέον ρευστότητα που τους προσφέρεται από τις κεντρικές τράπεζες, αφού δεν πήραν ούτε την προηγούμενη. Για παράδειγμα, ένα κατάστημα που δεν μπόρεσε να πουλήσει τα προϊόντα του (η κεντρική τράπεζα εν προκειμένω), δεν πρόκειται να τα πουλήσει αυξάνοντας τα, αφού δεν υπάρχει κανένας λόγος να αλλάξουν συμπεριφορά οι πελάτες του (οι εμπορικές τράπεζες εδώ), βλέποντας ότι διαθέτει μεγαλύτερες ποσότητες”.