.
Με κριτήριο την αύξηση του κόστους των τουριστικών υπηρεσιών λόγω του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού, ειδικά του ηλεκτρικού ρεύματος που είναι σημαντικό για τον κλιματισμό, σε συνδυασμό με τις προπωλήσεις τουριστικών πακέτων σε χαμηλές τιμές, το 2022 αναμένεται να είναι ζημιογόνο – δυστυχώς για πολλές τουριστικές επιχειρήσεις, ελπίζοντας να το λάβει σοβαρά υπ’ όψιν η κυβέρνηση. Ένας άλλος κίνδυνος, για την κοινωνία εν προκειμένω, είναι η κατάργηση των μέτρων για την πανδημία, προφανώς λόγω του τουρισμού – αφού η χώρα μας έχει καταντήσει να εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από το συγκεκριμένο κλάδο.
Κοινοβουλευτική Εργασία
Θα ξεκινήσουμε από το ότι, το αντικείμενο του νομοσχεδίου αφορά μεν το υπουργείο ναυτιλίας, αλλά στην ουσία έχει σχέση με τον τουρισμό – αφού επικεντρώνεται στο θαλάσσιο τουρισμό.
Δεν κατατίθεται δε ξανά, όπως συνηθίζει αυτή η κυβέρνηση, μόνο με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, είτε επειδή αδιαφορεί για τις απόψεις της αντιπολίτευσης, είτε επειδή είναι ανοργάνωτη αλλά, επί πλέον, πολύ αργά – σε σχέση βέβαια με την τουριστική περίοδο.
Τα τουλάχιστον απελπιστικά οικονομικά αποτελέσματα βέβαια της κυβέρνησης, συνηγορούν υπέρ του δευτέρου – της καταστροφικής οργάνωσης των υπουργείων, χωρίς καμία διάθεση υπερβολής ή αντιπολιτευτικής κριτικής.
Το χειρότερο είναι όμως το ότι, έτσι δεν μπορούν να είναι εποικοδομητικές οι συζητήσεις των νομοσχεδίων στις επιτροπές – αλλά προσχηματικές και για τα μάτια του κόσμου.
Συνεχίζοντας, το σχέδιο νόμου φαίνεται πως στηρίζεται σε μελέτη της ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ, σχετικά με την ανάπτυξη των τουριστικών λιμένων – την πρώτη σελίδα της οποίας θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Δίνει επίσης την εντύπωση πως οφείλεται σε πιέσεις του κλάδου για την πλήρη ελαστικοποίηση του πλαισίου – όπως άλλωστε συμβαίνει με πολλούς άλλους κλάδους στην Ελλάδα.
Δύσκολα πάντως θα προλάβει να εφαρμοσθεί στη φετινή τουριστική περίοδο – η οποία φαίνεται πως θα είναι εξαιρετικά θετική, από την πλευρά των αφίξεων και του τζίρου.
Εν τούτοις, με κριτήριο την αύξηση του κόστους των τουριστικών υπηρεσιών λόγω του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού, ειδικά του ηλεκτρικού ρεύματος που είναι σημαντικό για τον κλιματισμό, σε συνδυασμό με τις προπωλήσεις τουριστικών πακέτων σε χαμηλές τιμές, το 2022 αναμένεται να είναι ζημιογόνο – δυστυχώς για πολλές τουριστικές επιχειρήσεις, ελπίζοντας να το λάβει σοβαρά υπ’ όψιν η κυβέρνηση.
Ένας άλλος κίνδυνος, για την κοινωνία εν προκειμένω, είναι η κατάργηση των μέτρων για την πανδημία, προφανώς λόγω του τουρισμού – αφού η χώρα μας έχει καταντήσει να εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από το συγκεκριμένο κλάδο.
Φαίνεται άλλωστε από την άνοδο των κρουσμάτων και των θανάτων, μετά τη σχετικά πρόσφατη κατάργηση των τεστ για τους τουρίστες – ενώ κάτι ανάλογο είχε συμβεί το 2021, με το γνωστό λογισμικό που δήθεν θα μας προστάτευε από τον ιό, καθώς επίσης με τη χαλάρωση των μέτρων περιορισμών εισόδου πριν από τις άλλες χώρες.
Ελπίζουμε βέβαια να διαψευσθούν και οι δύο φόβοι μας – αφού αυτό που επιθυμούμε όλοι μας είναι το καλό της χώρας.
Στα περιεχόμενα του νομοσχεδίου τώρα, στο πρώτο μέρος δημιουργείται μητρώο για τα πλοία αναψυχής και τα τουριστικά ημερόπλοια, με τον τίτλο e-Μητρώο Πλοίων – όπως e-ΕΦΚΑ κλπ. που συνηθίζει η κυβέρνηση, για να δίνει την εντύπωση της ψηφιακής προόδου.
Το μητρώο αυτό θα διατηρείται από την ΑΑΔΕ – αν και υπάρχει ήδη στην ΑΑΔΕ με τις διατάξεις του άρθρου 2 του Ν4256/2014 ηλεκτρονικό μητρώο τουριστικών πλοίων και μικρών σκαφών, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά. Ποια θα είναι αλήθεια η διαφορά;
Συνεχίζοντας, επανακαθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την εκμετάλλευση επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και ο ελάχιστος αριθμός ημερών ναύλωσης ανά τριετία, οι λόγοι αναστολής και κατάσχεσης – ενώ ρυθμίζονται εκ νέου θέματα σχετικά με τη δραστηριοποίηση, εντός της ελληνικής επικράτειας, πλοίων αναψυχής άλλης χώρας.
Τα παραπάνω, μέσω της έκδοσης της άδειας εκναύλωσης ορισμένης ισχύος – με την εφαρμογή του e-CharterPermission.
Εδώ θεσπίζεται το ειδικό τέλος υπέρ του Δημοσίου, ενώ η μέγιστη διάρκεια της καθορίζεται σε 21 ημέρες, με το άρθρο 8 – αν και υπάρχει επιφύλαξη, με την έκδοση ΚΥΑ των Υπουργών Ναυτιλίας και Οικονομικών, όπως προβλέπεται στο άρθρο 21, παρ. 7, περ. γ.
Όπως φαίνεται υπήρχαν πιέσεις, με σκοπό την πλήρη απελευθέρωση του καμποτάζ για τα τουριστικά σκάφη – αυτό τουλάχιστον συμπεραίνουμε εμείς. Εκτός αυτού καθορίζονται οι όροι, ειδικά για σημαία άλλου κράτους μέλους της ΕΕ ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.
Περαιτέρω, ρυθμίζεται η στελέχωση των επαγγελματικών σκαφών και η υποχρεωτική ασφάλιση στον e-ΕΦΚΑ του πληρώματος – ενώ προβλέπεται η υποχρέωση καταχώρισης των ναυλοσυμφώνων στις ηλεκτρονικές εφαρμογές e-ναυλοσύμφωνο και e-CharterPermission, με την τήρηση της κατάστασης επιβαινόντων και με λοιπά διαδικαστικά.
Επί πλέον, ρυθμίζονται η ιδιοχρησιμοποίηση των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, η εκτέλεση μεμονωμένων κινήσεων χωρίς επιβάτες και οι υποχρεώσεις ασφάλισης.
Περιγράφονται δε οι πληροφοριακές πλατφόρμες για την παρακολούθηση των σκαφών στο Υπουργείο Ναυτιλίας, εκτός από την υφιστάμενη e-ναυλοσύμφωνο, με τον τίτλο e-CharterPermission που διασυνδέεται με το e – Μητρώο Πλοίων της Α.Α.Δ.Ε.
Επομένως, θα παρακολουθούνται με ανάλογο τρόπο, όπως οι ενοικιάσεις δωματίων με το Airbnb.
Τέλος, αναφέρεται η δυνατότητα δημιουργίας Ψηφιακής Πύλης Πληροφόρησης και Εξυπηρέτησης για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής – ενώ καθορίζονται ποινικές και διοικητικές κυρώσεις.
Στο δεύτερο μέρος τώρα, ρυθμίζεται το πλαίσιο που διέπει την ίδρυση και τη λειτουργία των Ναυτιλιακών Εταιρειών Πλοίων Αναψυχής (Ν.Ε.Π.Α.) και των Εταιρειών Ιδιωτικών Πλοίων Αναψυχής (Ε.Ι.Π.Α.) – ως προς την νομική υπόσταση, τους όρους ίδρυσης και του καταστατικού.
Επίσης θέματα για το κεφάλαιο των εταιριών, το ΔΣ και τη Γενική Συνέλευση, τα λογιστικά βιβλία που διατηρούν, τη λύση και την εκκαθάριση – ενώ συμπεριλαμβάνονται ρυθμίσεις για τους όρους τήρησης των Μητρώων ΝΕΠΑ και ΕΙΠΑ, φορολογικά θέματα και κυρώσεις.
Στο τρίτο μέρος έχουμε διατάξεις σχετικές με το θαλάσσιο τουρισμό – όπως τη θέση σε κατάσταση ακινησίας και αργίας σκάφους, της άρσης της και τα σχετικά πρόστιμα για παραβάσεις.
Επί πλέον, προβλέπεται η ασφάλιση άλλων σκαφών, όπως μηχανοκίνητων λέμβων και ταχύπλοων – καθώς επίσης η επιμήκυνση χρόνου εποχιακής τοποθέτησης πλωτής εξέδρας στους 9 μήνες στο άρθρο 75.
Στην ουσία βέβαια σημαίνει μόνιμη – αφού πρακτικά δεν θα απαιτείται η απομάκρυνση της για 3 μήνες.
Το τέταρτο μέρος περιλαμβάνει τα οργανωτικά του Λιμενικού Σώματος/Ελληνική Ακτοφυλακή (Λ.Σ./ΕΛ.ΑΚΤ.) – όπως μεταθέσεις και άδειες.
Συνεχίζοντας με το πέμπτο μέρος, καθορίζονται θέματα εκπαίδευσης ναυτικών – όπως το επίδομα στους σπουδαστές των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού για την πρακτική άσκηση επί πλοίου.
Επίσης η πρόβλεψη να συγχρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ 2014/2020 έως την 31.12.2023 – ενώ έως την 31.12.2027 από το ΕΣΠΑ 2021/2027, με το άρθρο 79.
Τέλος, η δυνατότητα μετατροπής θέσεων Ειδικού Τεχνικού Προσωπικού των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού, σε ειδικού διδακτικού προσωπικού.
Στο έκτο μέρος ρυθμίζονται θέματα λιμένων και λιμενικών υπηρεσιών – όπως η παραλαβή και η διαχείριση αποβλήτων πλοίων και καταλοίπων φορτίου, η εγκατάσταση κατασκευών/κτιρίων σε λιμένες, καθώς επίσης το επίδομα επικινδυνότητας για το προσωπικό της πλοηγικής υπηρεσίας.
Στο έβδομο μέρος καθορίζονται θέματα πλοίων και ακτοπλοΐας, η δυνατότητα διαγραφής πλοίου από τα νηολόγια και η χορήγηση της έκπτωσης για τη μετακίνηση από πλοία οχημάτων ΑΜΕΑ.
Το όγδοο μέρος είναι διαδικαστικό με τις καταργούμενες διατάξεις – ενώ το ένατο μέρος συμπεριλαμβάνει διάφορες τροπολογίες του υπουργείου τουρισμού.
Επιγραμματικά, το πλαίσιο δημιουργίας και λειτουργίας τουριστικών λιμένων, η χρήση και η εκμετάλλευση τους, θέματα χωροθέτησης των μαρίνων και νομιμοποίηση σχετικών παραβάσεων, οριοθέτηση αιγιαλού, αρχαιολογικά θέματα και εξυπηρέτηση τους από ΥΚΩ.
Όσον αφορά τη λειτουργία, θεσπίζεται ο ειδικός κανονισμός λειτουργίας του τουριστικού λιμένα, ορίζονται οι περιπτώσεις παραχώρησης της διαχείρισης σε τρίτους και προσδιορίζεται το οικονομικό αντάλλαγμα παραχώρησης – καθώς επίσης ο τρόπος επίλυσης διαφορών.
Στο κεφάλαιο Β εντάσσονται κάποιες δραστηριότητες των τουριστικών λιμένων στο πλαίσιο αδειοδοτήσεων με γνωστοποίηση του Ν4442/2016, το παράβολο της αδειοδότησης, οι έλεγχοι και οι κυρώσεις.
Το κεφάλαιο Γ είναι εμβόλιμο και αφορά την επί πλέον προσθήκη των χιονοδρομικών κέντρων στο πλαίσιο της απλής αδειοδότησης – με τη γνωστοποίηση του Ν4442/2016.
Πρόκειται δηλαδή για μία απορρύθμιση που θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.
Γενικότερα πάντως, έχουμε πολλές ενστάσεις στο νομοσχέδιο – ειδικά στα τρία τελευταία μέρη του.
Διαπιστώσαμε για πολλοστή φορά την πάγια τακτική της κυβέρνησης να νομοθετεί με ευρύτατες, γενικές και αόριστες εξουσιοδοτικές διατάξεις – παρέχοντας απεριόριστη και ανέλεγκτη ελευθερία στους Υπουργούς, να καθορίζουν μία σειρά από ουσιώδη ζητήματα.
Εν προκειμένω, για την αδειοδότηση και τη λειτουργία των τουριστικών λιμένων και των χιονοδρομικών κέντρων – όπως όροι, προϋποθέσεις, δικαιολογητικά, οικονομικά ανταλλάγματα, διοικητικές κυρώσεις κοκ.
Για ζητήματα δηλαδή που προφανώς θα έπρεπε να καθορίζονται από διατάξεις τυπικού νόμου, για λόγους διαφάνειας και δημοκρατικότητας – ενώ βρήκαμε επί πλέον περίεργες διατάξεις για σιωπηρή αποδοχή και έγκριση των αιτήσεων λήψης άδειας λειτουργίας των τουριστικών λιμένων και των χιονοδρομικών κέντρων, εάν τα αρμόδια όργανα δεν απαντήσουν εντός 60 ημερών από την υποβολή των αιτήσεων.
Εάν λοιπόν η διοίκηση καθυστερεί να απαντήσει, σκόπιμα ή μη, αποκτούν αυτόματα άδεια λειτουργίας οι αιτούντες – κάτι που είναι πολύ πιθανόν να χρησιμοποιηθεί ως όχημα συγκάλυψης παρατυπιών.
Η επιτάχυνση των διαδικασιών που λογικά θα προβληθεί ως δικαιολογία, για τη θέσπιση των συγκεκριμένων διατάξεων, δεν μπορεί να γίνει ανεκτή – ενώ η απλούστερη λύση είναι να κάνουν τη δουλειά τους οι υπηρεσίες, εντός των προθεσμιών του νόμου.
Εάν όχι, να τιμωρούνται με αυστηρές πειθαρχικές κυρώσεις – από στέρηση μισθού έως και την τοποθέτηση τους σε αργία, όσον αφορά τους υπότροπους.
Εκτός αυτού, υπάρχουν απαράδεκτες φωτογραφικές ρυθμίσεις – με τις οποίες επιτρέπεται η νομιμοποίηση των καθ’ υπέρβαση της χωροθέτησης ή χωρίς άδεια έργων και εγκαταστάσεων εντός της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης τουριστικών λιμένων, με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού.
Εν προκειμένω, σε όλους τους χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες που λειτουργούν από την 1.1.2022 – αρκεί να τακτοποιηθούν με τις διαδικασίες νομιμοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών.
Αντίστοιχα φωτογραφικές είναι οι διατάξεις που επιτρέπουν τη νομιμοποίηση των υφιστάμενων καθ’ υπέρβαση ή χωρίς άδεια κατασκευασθέντων έργων και εγκαταστάσεων, εντός της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης, σε χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες αρμοδιότητας του ΤΑΙΠΕΔ – επίσης με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού, προφανώς κατόπιν υπόδειξης του ΤΑΙΠΕΔ, της θυγατρικής του Υπερταμείου των ξένων και προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων του.
Υπάρχουν δε επιπλέον φωτογραφικές διατάξεις για το ΤΑΙΠΕΔ. Ειδικότερα προβλέπεται ότι, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των φορέων διαχείρισης τουριστικών λιμένων που παραχωρούνται ή υποπαραχωρούνται από το ΤΑΙΠΕΔ, διέπονται από τους όρους της οικείας σύμβασης παραχώρησης.
Εδώ έχουμε μία ρύθμιση που φαίνεται σαν παρέκκλιση από την τήρηση των υποχρεώσεων της νομοθεσίας – σαν να έχουν οι όροι των συμβάσεων ανώτερη τυπική ισχύ, από τους τυπικούς νόμους.
Επίσης κατά παρέκκλιση, το οικονομικό αντάλλαγμα, ο τρόπος υπολογισμού και είσπραξης και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα για τους τουριστικούς λιμένες που παραχωρούνται ή υποπαραχωρούνται από το ΤΑΙΠΕΔ, ρυθμίζονται από τους όρους της οικείας σύμβασης παραχώρησης – από το ίδιο δηλαδή και όχι σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Του επιτρέπουμε λοιπόν να αποφασίζει κατά το δοκούν, για το οικονομικό αντάλλαγμα που θα ζητάει για την παραχώρηση των λιμένων αρμοδιότητάς του – κάτι που είναι εντελώς απαράδεκτο.
Όλα αυτά βέβαια και πολλά άλλα θα τα αναλύσουμε στη συζήτηση επί των άρθρων – αν και ο αριθμός των επιτροπών δεν επιτρέπει τη σωστή ανάλυση ενός τόσο μεγάλου και προβληματικού σχεδίου νόμου.
Κλείνοντας, υπάρχουν ενημερωτικά 170.000 σκάφη αναψυχής στη χώρα μας, με στοιχεία του 2019 – εκ των οποίων τα 6.109 είναι επαγγελματικά.
Από το σύνολο των σκαφών όμως, το 74% είναι πλαστικά, με εξωλέμβια μηχανή – ενώ με στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ από το 2017 τα μεγάλα, άνω των 45 μέτρων, ήταν μόνο 205, καταθέτοντας ανάλογους πίνακες στα πρακτικά.
Με νεότερα στοιχεία όμως του 2018 της ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ, η Ελλάδα έχει πολύ μεγάλη παρουσία στην κατηγορία Mega Yacht, άνω των 24 μέτρων – με 350, από συνολικά 8.530 παγκοσμίως.
Στα άνω των 40 μέτρων η Ελλάδα διαθέτει 107, κατέχοντας την τρίτη θέση παγκοσμίως – πίσω από τη δεύτερη που είναι η Ρωσία με 168 και την πρώτη, τις ΗΠΑ, με 407.
Το 2016 είχαμε περίπου 1 εκ. επισκέπτες yachting με στοιχεία ΙΝΣΕΤΕ – ενώ η ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ υπολογίζει τζίρο 433 εκ. € από τα σκάφη αναψυχής το 2018.
Η κατά κεφαλή δαπάνη από τουρισμό yachting κυμαίνεται από 495 € έως 2.026 € στη χώρα μας – με υψηλότερη μέση δαπάνη από τουρίστες των ΗΠΑ στα 1.793 €, σύμφωνα με την μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ. Πρόκειται για πολύ καλά έσοδα σε σχέση με την μέση δαπάνη του τουρισμού μας που ήταν 587 € το 2020.
Το πλέον σημαντικό όμως για τη χώρα μας είναι το ότι, υπάρχουν σήμερα 83 εταιρίες κατασκευής σκαφών αναψυχής και αθλητισμού από 45 το 2008.
Σημαντικό ειδικά για εμάς που ως κόμμα υποστηρίζουμε τη Ναυπηγοεπισκευή και την ανάδειξη του ναυτιλιακού cluster. Υπολογίζεται πως ο κλάδος πωλήσεων σκαφών και εξαρτημάτων yachting, έχει τζίρο 89,1 εκ. € – εκ των οποίων τα 17,2 εκ. € εγχώρια με βάση μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Αν συνυπολογιστούν δε οι δαπάνες συντήρησης των σκαφών, ο ΙΝΣΕΤΕ αυξάνει το οικονομικό αποτύπωμα του κλάδου στα 800 εκ. € το 2017. Τα υπόλοιπα στη συζήτηση επί των άρθρων.
