.
Είναι δυνατόν να πιστέψει κανείς, όσο ανόητος και αν είναι, πως μία κυβέρνηση που σπατάλησε 41 δις με δανεικά για καταναλωτικούς κυρίως σκοπούς, που αύξησε τα ελλείματα του προϋπολογισμού πάνω από 30 δις € σε δύο μόνο χρόνια, που εκτόξευσε στα ύψη τα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ξανά, που αύξησε ανάλογα το δημόσιο και το κόκκινο ιδιωτικό χρέος κοκ., μπορεί να πετύχει τέτοια θαύματα; Προφανώς όχι – εκτός εάν επιδοτείται αδρά από την κυβέρνηση, όπως ορισμένα ΜΜΕ, με δανεικά χρήματα που θα πληρώσουμε όλοι εμείς.
.
Κοινοβουλευτική Εργασία
Θα ξεκινήσουμε από το ότι, το πρώτο που αναφέραμε στη συζήτηση για το Ελλάδα 2.0, ήταν πως θα πρέπει να δούμε τα κεφάλαια του Ταμείου Ανασυγκρότησης, σε συνδυασμό με αυτά του επομένου ΕΣΠΑ – κατά δεύτερο λόγο με την ΚΑΠ, αφού και εκεί περιλαμβάνονται επενδυτικές δράσεις.
Προφανώς οφείλουμε να δούμε όλα αυτά τα κεφάλαια μαζί – αφού διαφορετικά δεν θα καταφέρουμε τίποτα. Αντίθετα, θα ξοδέψουμε περισσότερα χρήματα και θα χρεωθούμε ακόμη πιο πολύ – ενώ θα ωφεληθούν μόνο οι γνωστοί επιτήδειοι.
Στη μία και μοναδική τώρα επιτροπή για τις δύο συμβάσεις του Ταμείου Ανασυγκρότησης, αναφέραμε πως η έναρξη ισχύος ορίζεται από την υπογραφή της σύμβασης και μετά την ειδοποίηση της Κομισιόν ότι, έχουν συμπληρωθεί οι νομικές διαδικασίες του κράτους μέλους – οπότε πως αυτός είναι προφανώς ο λόγος της επείγουσας διαδικασίας, πριν το κλείσιμο της Βουλής.
Ενδεχομένως βέβαια, να έχει ήδη υποσχεθεί η κυβέρνηση χρήματα σε κάποιους – όπως στην ΤΕΡΝΑ για τον σκανδαλώδη Ε65.
Θυμίζουμε εδώ πως η σύμβαση για τα 490 εκ. € του βόρειου τμήματος ψηφίσθηκε ήδη από τη Βουλή – ενώ περιλαμβάνεται στα εγκεκριμένα έργα ύψους 1,4 δις € από τα κεφάλαια της προκαταβολής του ταμείου ανάκαμψης, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Φαίνεται λοιπόν πως η ιστορία επαναλαμβάνεται με κριτήριο το ότι, από τα 20,4 δις € του ΕΣΠΑ 2007-2013, οδηγήθηκαν στις κατασκευές τα 12,9 δις € – ενώ από αυτά, τα 9,5 δις € στους 3 μεγάλους εθνικούς εργολάβους.
Εν προκειμένω ο κ. Σκυλακάκης μας επιβεβαίωσε στην ουσία, λέγοντας πως μέσα σε μία εβδομάδα από την αποστολή του σχεδίου την περασμένη Δευτέρα, ανταλλάχθηκαν όλες οι παρατηρήσεις, υπεγράφη από την κυβέρνηση και με μεγάλη προσπάθεια μπόρεσε να πάρει και την υπογραφή των Επιτρόπων.
Προφανώς λοιπόν ο ίδιος δεν είχε καν το χρόνο να διαβάσει τις δύο συμβάσεις, με τα ογκώδη παραρτήματα τους, θυμίζοντας μας τον κ. Χρυσοχοΐδη την εποχή των μνημονίων – όπως άλλωστε διαπιστώσαμε κατά τη συζήτηση, όπου δεν γνώριζε καν την ύπαρξη επιτοκίου υπερημερίας.
Το διαπιστώσαμε επίσης από την απάντηση του στις ερωτήσεις που του θέσαμε – όπου ξεκίνησε λέγοντας πως θα μας δώσει μία διευκρίνηση που θα καλύπτει το σύνολο τους. Η διευκρίνιση του δε ήταν η εξής:
«Αυτές οι συμβάσεις, δεν αφορούν μία χώρα. Αφορούν όλες τις χώρες που έχουν σχέδιο ανάκαμψης – ενώ εδράζονται σε έναν κανονισμό και στις συνήθεις πρακτικές χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Δεν είναι μία σύμβαση που αφορά ειδικά την Ελλάδα.
Συνεπώς, δεν υπάρχει συζήτηση για το ποιο είναι το επιτόκιο – όλα αυτά προβλέπονται και είναι κοινά για όλους. Είναι μάλλον περιττό να κάνουμε τη συζήτηση, σαν να επρόκειτο για μία σύμβαση, ειδικά για Ελλάδα».
Εύλογα λοιπόν εκφράσαμε την απορία μας, σχετικά με το γιατί κατατέθηκαν προς συζήτηση οι συμβάσεις, εάν πράγματι δεν μπορούμε να αλλάξουμε απολύτως τίποτα – παρά το ότι έχουν αρκετά προβλήματα, πολλά από τα οποία παραθέσαμε και έμειναν αναπάντητα.
Από την άλλη πλευρά, μπορεί αλήθεια να μας διαβεβαιώσει ο υπουργός πως οι συμβάσεις αυτές παρουσιάσθηκαν έτσι ακριβώς στη Γερμανία; Με συνοπτικές διαδικασίες, καθώς επίσης με τις προϋποθέσεις που έθεσε η ΕΕ, ως προς την καταβολή των ποσών και με άγνωστο επιτόκιο;
Ενδιαφέρον είχε πάντως η απάντηση του υπουργού στα ερωτήματα του κ. Καστανίδη, σύμφωνα με τον οποίο το Ελεγκτικό Συνέδριο ανέφερε πως το πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, εντάσσεται στο σύστημα της ενισχυμένης εποπτείας της χώρας μας και των Θεσμών – στο μνημόνιο νούμερο 4 και στην Τρόικα, με τη νέα τους ονομασία.
Κατά τον υπουργό όμως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβεβαίωσε ρητά την κυβέρνηση πως δεν θα υπάρχει καμία ανάμιξη των Θεσμών, στα θέματα του Ταμείου Ανάκαμψης – οπότε το Συμβούλιο κάνει λάθος.
Δύσκολο βέβαια να το πιστέψουμε, εκτός εάν ο υπουργός έχει πράγματι μία έγγραφη δέσμευση της Κομισιόν – η οποία θα επιβεβαιώνει επί πλέον πως δεν θα ζητηθούν καθόλου ανταλλάγματα, όπως είναι τα διάφορα μέτρα που μας επιβάλλονται τα τελευταία 11 χρόνια.
Εκτός αυτού, θα θέλαμε να τον ρωτήσουμε εάν είναι υποχρεωτική η ψήφιση και των δύο συμβάσεων μαζί – της πρώτης των επιδοτήσεων και της δεύτερης των δανείων.
Εάν μπορεί δηλαδή η Ελλάδα να πάρει μόνο τις επιδοτήσεις και όχι τα δάνεια – θυμίζοντας του πως ο ΠΘ στο παρελθόν είχε δηλώσει, εάν δεν κάνουμε λάθος ότι, θα προσπαθήσει να μην κάνει χρήση των δανείων.
Η επόμενη ερώτηση μας αφορά το άρθρο 10 της δανειακής σύμβασης, στο οποίο αναγράφεται πως τα χρέη από την παρούσα, μπορούν να εξασφαλισθούν με κάθε βάρος επί των περιουσιακών στοιχείων ή εσόδων της χώρας μας – δηλαδή πως απαιτούνται εγγυήσεις και δεσμεύσεις.
Ισχύει; Εάν ναι, τότε ποιες εγγυήσεις θα δοθούν και τι δεσμεύσεις θα αναλάβουμε; Δεν πρέπει να το γνωρίζουν οι Έλληνες, εάν ερμηνεύσαμε σωστά το άρθρο 10;
Συνεχίζοντας, το συνολικό ποσόν που θα εισπράξουμε από το Ταμείο Ανασυγκρότησης, αναμένεται πως θα φτάσει στα 30,4 δις € – εκ των οποίων 17,7 δις επιδοτήσεις και 12,7 δις € δάνεια, σύμφωνα με τα τελικά ποσά της παρούσας σύμβασης.
Σε σχέση δε με τη μόχλευση από τον ιδιωτικό τομέα που η κυβέρνηση υπολογίζει στα 27 δις €, έτσι ώστε το τελικό ποσόν να φτάσει στα 57 δις €, αναφέραμε πως έχουμε μεγάλες επιφυλάξεις – οι οποίες έγιναν μεγαλύτερες, όταν ο υπουργός είπε στην επιτροπή πως θα είναι η υψηλότερη μόχλευση επενδυτικών πόρων στην ιστορία της χώρας.
Ακόμη περισσότερο, τόνισε πως ποτέ άλλοτε δεν έχει επιτευχθεί μόχλευση ένα προς δύο, σε ένα τέτοιο πρόγραμμα – ποτέ των ποτών δε, συνολική μόχλευση με ευρωπαϊκούς πόρους τέτοιου μεγέθους και σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Αλήθεια, είναι δυνατόν να πιστέψει κανείς, όσο ανόητος και αν είναι, πως μία κυβέρνηση που σπατάλησε 41 δις με δανεικά για καταναλωτικούς κυρίως σκοπούς, που αύξησε τα ελλείματα του προϋπολογισμού πάνω από 30 δις € σε δύο μόνο χρόνια, που εκτόξευσε στα ύψη τα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ξανά, που αύξησε ανάλογα το δημόσιο και το κόκκινο ιδιωτικό χρέος κοκ., μπορεί να πετύχει τέτοια θαύματα;
Προφανώς όχι – εκτός εάν επιδοτείται αδρά από την κυβέρνηση, όπως ορισμένα ΜΜΕ, με δανεικά χρήματα που θα πληρώσουμε όλοι εμείς.
Ο δεύτερος λόγος τώρα της κατεπείγουσας διαδικασίας μας έγινε κατανοητός, όταν διαπιστώσαμε πόσα προβλήματα εμπεριέχουν οι συμβάσεις, ιδιαίτερα η δανειακή – δηλαδή το ότι, κυβέρνηση και Τρόικα προσπαθούν να αποφύγουν τη συζήτηση, όπως συνέβη με τα μνημόνια, επειδή τοποθετούνται απαράδεκτοι όροι.
Από την άλλη πλευρά, ο υπουργός δεν είπε καν πως ένα μέρος των επιδοτήσεων θα επιστραφεί πίσω – αφού πρόκειται για χρήματα που θα δανεισθεί η ΕΕ και θα τα επιστρέψει μετά το 2027, μέσω της αύξησης των εισφορών των κρατών μελών.
Επομένως δεν πρόκειται στην ουσία για 17,7 δις €, αλλά για πολύ λιγότερα σε τελική ανάλυση – ενώ σε μεγάλο βαθμό θα διασπαθιστούν από την εγχώρια Ολιγαρχία.
Εκτός αυτού, ένα σημαντικό μέρος τους θα επιστρέψει στις χώρες του ευρωπαϊκού κέντρου – από τις οποίες θα αυξηθούν οι εισαγωγές πράσινων και ψηφιακών τεχνολογιών που επιβάλλονται από το πρόγραμμα.
Επομένως, η ωφέλεια για τους απλούς Πολίτες από την επιδότηση, θα είναι μηδαμινή έως ανύπαρκτη – οπότε στην ουσία δεν έχει νόημα.
Σε ορισμένα άρθρα τώρα της πρώτης σύμβασης, της επιδότησης, μας έκανε εντύπωση το άρθρο 11 – στο οποίο αναφέρεται πως το 70% παρέχεται με κριτήριο κάποιες παραμέτρους και την εξίσωση του παραρτήματος ΙΙ.
Όσον αφορά δε το 30%, ξανά με μία πολύπλοκη φόρμουλα που αναλύεται στο παράρτημα ΙΙΙ – φόρμουλες που αξίζει να δει κανείς πόσο πολύπλοκες είναι και θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Όπως είπαμε, το γεγονός αυτό και μόνο, είναι αρκετό για να συμπεράνει κανείς πως αποτελεί μία σύμβαση ενός προβληματικού επενδυτικού τραπεζίτη και όχι μία πολιτική απόφαση – ενώ όποιος έχει εργασθεί με αυτό το αντικείμενο, καταλαβαίνει αμέσως όταν βλέπει τέτοιες πολύπλοκες φόρμουλες ότι, κάτι ύποπτο κρύβεται πίσω τους.
Είμαστε σχεδόν σίγουροι πάντως πως η κυβέρνηση δεν κατάλαβε καμία – εάν υποθέσουμε πως τις διάβασε και προσπάθησε.
Στην ερώτηση μας τώρα, εάν μπορούν πράγματι να εισπραχθούν τα 7,9 δις € εφέτος, όπως είχε δηλώσει ο κ. Σκυλακάκης, ο ίδιος απάντησε πως η πρώτη δόση των περίπου 3,9 δις €, μπορεί να έλθει έως το τέλος του χρόνου ή μπορεί και να μην έλθει έως το τέλος του χρόνου – αναιρώντας ουσιαστικά τις δηλώσεις του.
Κατά τη σύμβαση πάντως, τα 2.310.092.538 € της επιδότησης, δηλαδή το 13% του συνόλου, δίνεται ως προκαταβολή – μπορεί όμως, κατά το άρθρο 5, να χρειαστεί να επιστραφεί κάποιο μέρος τους, μετά την επικαιροποίηση των ποσών του άρθρου 11 παράγραφος 2 του Κανονισμού του Μηχανισμού Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.
Άρα τίποτα δεν είναι σίγουρο – ενώ δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη για τις ταμειακές συνέπειες σε αυτήν την περίπτωση, από το ΓΛΚ.
Όσον αφορά δε το άρθρο 6, συμπεραίνεται με απλά λόγια το ότι, εάν δεν κάνουμε αυτά που θα μας επιβάλουν ή εάν δεν επενδύσουμε εκεί που θέλουν, για να εισάγουμε από αυτούς, δεν δίνονται χρήματα.
Στο άρθρο 13, αναφέρεται πως μπορούν να επιβληθούν κυρώσεις – όπου όμως, ο υπουργός δεν μας απάντησε τι μπορεί να περιλαμβάνουν αυτές οι κυρώσεις.
Στο άρθρο 17 δε, σημειώνεται πως η σύμβαση διέπεται από το Δίκαιο του Λουξεμβούργου και υπάγεται στην δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της ΕΕ – κάτι που μας κάνει πάρα πολύ επιφυλακτικούς.
Στη δανειακή σύμβαση τώρα, η οποία καλύπτει τα δάνεια που συνοδεύουν το πακέτο ανάκαμψης, στο προοίμιο αναφέρεται πως είναι μεγίστου ύψους 12.727.538.920 €.
Η προκαταβολή εδώ είναι ύψους 1.654.580.060 € – οπότε η Ελλάδα μπορεί να εισπράξει μαζί με τη μη επιστρεπτέα χορήγηση των 2.310.092.538 €, συνολικά 3.964.672.598 ευρώ.
Περαιτέρω, το άρθρο 11 αποτελεί τη σημαντική διαφορά της με την πρώτη σύμβαση – αφορά δε το επιτόκιο υπερημερίας, για το ακριβές ύψος του οποίου ρωτήσαμε τον υπουργό.
Δυστυχώς δεν μας απάντησε, όπως προαναφέραμε, αφού δεν γνώριζε καν την ύπαρξη του. Εν τούτοις, στο άρθρο 20 της πρώτης σύμβασης, αναφέρεται επιτόκιο υπερημερίας για ανακτήσεις ποσών το 3,50% – οπότε ρωτήσαμε εάν είναι διαφορετικό με αυτό της υπερημερίας στα δάνεια.
Ούτε εδώ πήραμε απάντηση – αλλά μόνο στο ότι, τα δάνεια θα παρέχονται με το επιτόκιο που θα δανείζεται η Κομισιόν από τις αγορές.
Εν προκειμένω, παρακαλούμε τον υπουργό να μας υποδείξει πού ακριβώς αναφέρεται στη συμφωνία και δεν το προσέξαμε – αφού πιστεύουμε μόνο όσα διαβάζουμε και όχι αυτά που λέγονται.
Τέλος, στο άρθρο 15 περιγράφονται οι περιπτώσεις αθέτησης, όταν το κράτος μέλος δεν πληροί τις προϋποθέσεις – ή δεν καταβάλλει τις πληρωμές. Σε αυτήν την περίπτωση, υπόκειται και σε τόκους υπερημερίας – σε πανωτόκια κατά κάποιον τρόπο. Αν είναι δυνατόν!
Κλείνοντας, όσον αφορά την πρώτη σύμβαση, δεν θέλουμε να είμαστε εντελώς αρνητικοί, παρά το ότι διαφωνούμε απόλυτα με τη χρήση των κεφαλαίων και δεν βλέπουμε καμία ωφέλεια για την Ελλάδα – η οποία ασφαλώς δεν πρόκειται να διασωθεί με μόλις 17,7 δις € υπό συγκεκριμένες, αυστηρές προϋποθέσεις, με δόσεις και που τελικά θα είναι πολύ λιγότερα.
Το «μόλις», δεν σημαίνει πως υποτιμούμε το ποσόν – αλλά το ότι, σε σύγκριση με τα 41 δις € που σπατάλησε η κυβέρνηση με δανεικά, βυθίζοντας ταυτόχρονα την Ελλάδα σε ύφεση, είναι πολύ χαμηλότερο.
Όσον αφορά όμως τη δανειακή σύμβαση, είμαστε κάθετα εναντίον – ελπίζοντας να καταλαβαίνουν οι Έλληνες πως δεν έχει καμία διαφορά από τα γνωστά τους αποικιοκρατικά μνημόνια, ενώ σε τελική ανάλυση θα αυξήσει το δημόσιο χρέος.
