.
Το αποκορύφωμα του νομοσχεδίου είναι το άρθρο 52 που δρομολογεί μια σκανδαλώδη ρύθμιση χρηματοδότησης του ανθελληνικού κατά πολλούς ΕΛΙΑΜΕΠ από το ελληνικό ίδρυμα έρευνας και καινοτομίας – από το ΕΛΙΔΕΚ, μαζί με την μνημειώδη απάντηση του υπουργού στην ερώτηση μας. Αυτό και μόνο δεν μας επιτρέπει την ψήφιση του νομοσχεδίου – αφού θέλουμε να παραμένουμε συνεπείς στη στάση μας. Δεν το περιμέναμε πάντως από τον υπουργό που ασφαλώς γνωρίζει το ρόλο του ΕΛΙΑΜΕΠ – έχοντας τη γνώμη πως μπορεί μεν να λέει ή να γράφει ο καθένας ότι θέλει, αλλά όχι να τον χρηματοδοτούμε επιλεκτικά, ειδικά υπό τις άθλιες οικονομικές συνθήκες που βιώνουμε.
.
Κοινοβουλευτική Εργασία
Όπως τονίσαμε στην επιτροπή, πρόκειται για ένα ακόμα σχέδιο νόμου- συνονθύλευμα, χωρίς αρχή και τέλος. Θεωρητικά διαπραγματεύεται την ανάπτυξη, όταν το μόνο που αναπτύσσεται στην Ελλάδα είναι η παραγωγή νομοσχεδίων – ενώ τεκμηριώνει πως η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο, καθώς επίσης πως γίνεται προσπάθεια αποπροσανατολισμού των Ελλήνων, με μία επίπλαστη αισιοδοξία που δεν τεκμηριώνεται από κανέναν οικονομικό δείκτη.
Υποθέτουμε πάντως ότι αποκαλείται νομοσχέδιο για το παραεμπόριο, επειδή το συγκεκριμένο θέμα αφορά τα πρώτα 22 από τα 65 άρθρα του. Συμπεριλαμβάνει βέβαια και μία άλλη διάσταση, αναπτυξιακή, όπως ορισμένες ρυθμίσεις υπηρεσιών μίας στάσης στο άρθρο 26 – από τις πολλές που έχουν δρομολογηθεί έως σήμερα, χωρίς όμως να συνοδευθούν από επενδύσεις.
Συνεχίζοντας, υπάρχουν κάποιες διατάξεις περί σχεδιασμού της επιχειρηματικής πολιτικής στη βιομηχανία, στο άρθρο 36, διευκολύνσεις για την καινοτομία και την έρευνα για νεοφυείς εταιρίες, καθώς επίσης επενδυτικοί άγγελοι στα άρθρα 46, 47 και 49.
Οι άγγελοι όμως αυτοί δεν πρόκειται να διώξουν τους κακούς δαίμονες της Ελληνικής οικονομίας – δηλαδή, την έλλειψη χρηματοδότησης, οράματος και σωστού σχεδιασμού ενός νέου οικονομικού μοντέλου που έχει απόλυτη ανάγκη η Ελλάδα.
Από την άλλη πλευρά, τόσο όσον αφορά τα μέρη του νομοσχεδίου με τις διατάξεις περί στρατηγικού σχεδιασμού ή καινοτομίας, όσο και τα υπόλοιπα, συμπεριλαμβάνεται ένας απίστευτος αριθμός ρυθμίσεων και τροπολογιών, χωρίς καμία συνεκτική λογική – γεγονός που σημαίνει πως εξυπηρετούνται συγκεκριμένα αιτήματα ή/και συμφέροντα, χωρίς καν επεξεργασία.
Για παράδειγμα, βλέπουμε ρυθμίσεις για το ΤΕΕ, για το Οικονομικό Επιμελητήριο, για τον ΕΛΟΤ, για υδραυλικούς, για ασανσέρ, για μετατάξεις υπαλλήλων κοκ. – ακόμη και για τα ενοίκια που πληρώνει το Υπουργείο Ανάπτυξης στο τελευταίο άρθρο.
Με απλά λόγια, μας θύμισε e-mail που στέλνονται από την «αγορά» και μετατρέπονται απ’ ευθείας σε νόμους – ενώ, εάν νομίζει το υπουργείο πως αυτή είναι η συνταγή ανάπτυξης μίας χώρας, δυστυχώς κάνει λάθος.
Το αποκορύφωμα είναι βέβαια το άρθρο 52 που δρομολογεί μια σκανδαλώδη ρύθμιση χρηματοδότησης του ΕΛΙΑΜΕΠ από το ελληνικό ίδρυμα έρευνας και καινοτομίας – από το ΕΛΙΔΕΚ, όπως θα καταθέσουμε στα (πρακτικά), μαζί με την μνημειώδη απάντηση του υπουργού στην ερώτηση μας. Αυτό και μόνο δεν μας επιτρέπει την ψήφιση του νομοσχεδίου – αφού θέλουμε να παραμένουμε συνεπείς στη στάση μας.
Δεν το περιμέναμε πάντως από τον υπουργό που ασφαλώς γνωρίζει το ρόλο του ΕΛΙΑΜΕΠ – έχοντας τη γνώμη πως μπορεί μεν να λέει ή να γράφει ο καθένας ότι θέλει, αλλά όχι να τον χρηματοδοτούμε επιλεκτικά, ειδικά υπό τις άθλιες οικονομικές συνθήκες που βιώνουμε.
Όσο και να προσπαθήσαμε τώρα, με καλοπροαίρετη και εποικοδομητική διάθεση, δεν καταλάβαμε το σκοπό του σχεδίου νόμου – που όπως αναφέραμε στο πρώτο μέρος του, με τα άρθρα 1-22, φαίνεται να έχει στόχο την επίλυση του προβλήματος του παραεμπορίου.
Εν προκειμένω, το παραεμπόριο περιλαμβάνει προϊόντα που κινούνται χωρίς τα νόμιμα παραστατικά και χωρίς καταβολή φόρων, ενώ είναι συνήθως αντίγραφα – μία μαύρη αγορά δηλαδή με μέγεθος, κατά τον Πρόεδρο του ΕΒΕΠ, ύψους 15 δις €, όπου μόνο το δημόσιο χάνει πάνω από 4 δις € έσοδα.
Εν τούτοις, υπάρχει νομοθεσία και δεν χρειαζόταν τόσα πολλά επί πλέον, αρκεί να εφαρμοζόταν – κάτι που αποτελεί τη βασική πληγή της χώρας μας. Εάν βέβαια βοηθήσει η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς, η ΔΙ.Μ.Ε.Α. που αναφέρεται ως αντικατάσταση του ΣΥΚΕΑΠ, θα είναι ευχής έργο – αν και δεν το πιστεύουμε.
Αφήνοντας τις ρυθμίσεις του δεύτερου κεφαλαίου του πρώτου μέρους, τα άρθρα 23-28 που θεωρούμε διαδικαστικά, το δεύτερο μέρος αφορά το στρατηγικό σχεδιασμό και την επιχειρηματικότητα – με τα άρθρα 29-45.
Tο σημαντικότερο πιστεύουμε πως είναι το άρθρο 36 – όπου ορίζεται ο στρατηγικός σχεδιασμός για τους επιχειρηματικούς τομείς. Αυτό δηλαδή που αποκαλεί «Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης» (RIS3) και το οποίο θα έχει ειδικό βάρος, όσον αφορά τις επενδύσεις – στα πλαίσια των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων της περιόδου 2021-2027.
Ειδικότερα, όσον αφορά την παραγωγική ανασυγκρότηση, την προώθηση της βιομηχανικής έρευνας και μετάβασης, την ενίσχυση της ανάπτυξης και της επιχειρηματικότητας, τη στήριξη της βιομηχανίας και των ΜμΕ – τα οποία θα δρομολογηθούν από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας, με σχετικές εισηγήσεις στον Υπουργό.
Το σημαντικό εδώ θεωρείται το ποιοι ακριβώς θα είναι αυτοί οι τομείς. Σύμφωνα με όσα ισχύουν έως τώρα, με βάση την Εθνική Στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση 2014-2020 και το ΦΕΚ 1862Β από τις 27.8.15 που θα καταθέσουμε τις 4 πρώτες σελίδες του στα (πρακτικά), οι κατευθύνσεις για έρευνα στα πλαίσια της RIS3 είναι οι εξής:
- Αγροτοδιατροφή
- Υγεία
- Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών
- Ενέργεια
- Περιβάλλον και Βιώσιμη Ανάπτυξη
- Μεταφορές και Εφοδιαστική Αλυσίδα
- Υλικά Κατασκευών, νανοτεχνολογία
- Πολιτισμός Τουρισμός-Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες!!
Το επαναλαμβάνουμε εδώ για να μην αναφερόμαστε απλά σε διαδικασίες, αλλά στο ποιο είναι το ζητούμενο αυτών των διαδικασιών. Καλύπτουν αλήθεια αυτοί οι τομείς τις ανάγκες της Ελλάδας; Η δρομολόγηση τους πρόκειται να αλλάξει κάτι και αν ναι σε τι;
Αυτές πάντως ήταν περίπου οι κατευθύνσεις της μελέτης της McKinsey – όπως επίσης της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής 2021 του ΣΥΡΙΖΑ και του Μεσοπρόθεσμου, στον τομέα της Ανάπτυξης. Με απλά λόγια τουρισμός, μεταφορές, ενέργεια και κάποιας μορφής πρωτογενής τομέας – όπου όμως, διαπιστώνοντας τη σχετική αδιαφορία διαχρονικά, θεωρούμε πως πρόκειται για κάτι προσχηματικό.
Εμείς υποστηρίζουμε τη μεταποίηση γενικά – τόσο όσον αφορά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) όσο και τη βιομηχανία. Κυρίως τον πρωτογενή τομέα, τη φαρμακοβιομηχανία, την αμυντική βιομηχανία και τα ναυπηγεία – τα οποία είναι απαράδεκτο να ευρίσκονται σε αδράνεια.
Τα άρθρα 46-50 τώρα περιλαμβάνουν κάποιες διατάξεις που θεωρείται πως προωθούν την έρευνα και τις νεοφυείς επιχειρήσεις – ενώ τα υπόλοιπα αυτού του μέρους είναι σχετικά αδιάφορα, εκτός βέβαια από το 52 για το ΕΛΙΑΜΕΠ που προαναφέραμε.
Παρέχεται η δυνατότητα έκπτωσης των δαπανών για έρευνα στις επιχειρήσεις, όπως επίσης εκπτώσεις για τους επενδυτές-αγγέλους. Οφείλουμε να διευκρινίσουμε εδώ ότι, άγγελοι κατά τους αμερικανούς, τους πρώτους διδάξαντες στο χώρο των νεοφυών επιχειρήσεων, είναι αυτοί που επενδύουν σε μία νεοφυή εταιρία στα πρώτα στάδια – όταν πρόκειται, για παράδειγμα, για έναν νέο μηχανικό με μια νεωτεριστική ιδέα.
Εν προκειμένω, το θέμα δεν είναι εάν θα τους παρασχεθούν φορολογικά κίνητρα, αλλά εάν θα υπάρχουν κανονικοί επενδυτές – επειδή, σύμφωνα με το αμερικανικό μοντέλο, οι άγγελοι μεταπωλούν το ποσοστό τους, όταν η νεοφυής εταιρία έχει μεγαλώσει αρκετά, σε μια εταιρία ή σε ένα επιχειρηματικό κεφάλαιο. Δηλαδή, σε ένα «Venture Capital» – σημειώνοντας πως τα «Venture Capital» διακρίνονται σε αυτά που επενδύουν σε μικρές ή σε μεγάλες νεοφυείς εταιρίες.
Σε κάθε περίπτωση, το τελικό ζητούμενο τους είναι να πουλήσουν σε μικροεπενδυτές, εάν η νεοφυής εταιρία εισαχθεί στο χρηματιστήριο, ή σε κάποια άλλη εταιρία. Όταν όμως στην Ελλάδα δεν υπάρχει ουσιαστικά χρηματιστήριο, ούτε ιδιωτικά κεφάλαια, ούτε επιχειρήσεις για να αξιοποιήσουν αυτές τις νεοφυείς εταιρίες, ακόμη χειρότερα όταν δεν υπάρχουν αναπτυξιακές προοπτικές στο τέλμα που έχουμε οδηγηθεί, τότε δεν μπορούν να υπάρξουν άγγελοι – πόσο μάλλον να έλθουν από το εξωτερικό.
Προηγούνται λοιπόν άλλα προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν, προτού συμβούν αυτά που θέλει να δρομολογήσει το νομοσχέδιο στο συγκεκριμένο τομέα.
Για να τεκμηριώσουμε τη θέση μας, σύμφωνα με στοιχεία της Marathon Venture Capital που ερεύνησε τις χρηματοδοτήσεις σε ελληνικές νεοφυείς εταιρίες, δηλαδή σε κάθε τεχνολογική εταιρεία με Έλληνα ιδρυτή, μεταξύ των ετών 2010 και 2018 επενδύθηκαν μόλις 540 εκατομμύρια $ σε 167 νεοφυείς εταιρίες με προσωπικό στην Ελλάδα, όπως θα καταθέσουμε στα (πρακτικά).
Πρόκειται για πολύ μικρά μεγέθη, ενώ ορισμένες από αυτές τις εταιρίες χρηματοδοτήθηκαν από κοινοτικά προγράμματα – όπως από το Jeremie των 150 εκ € και από το Equifund που το διαδέχτηκε, με 410 εκ. €. Επομένως δεν μπορεί να είναι η απάντηση που αναζητείται, στα προβλήματα της οικονομίας και της ανεργίας των νέων – όπου, εάν θεωρήσουμε πως σε κάθε νεοφυή εταιρία ειδικά στα πρώτα χρόνια, απασχολούνται 3-4 άτομα και αυτά όχι με σταθερή αμοιβή, πρόκειται για μερικές εκατοντάδες απασχολούμενους που δεν μειώνουν την ανεργία, ούτε στηρίζουν την οικονομία.
Στο Ισραήλ, σε μια οικονομία σχεδόν διπλασίου μεγέθους από τη δική μας, με 375 δις $ ΑΕΠ σε σχέση με τα 200 δις $ της Ελλάδας, όταν το 2000 είχαμε το ίδιο ΑΕΠ, μόνο το 2018 επενδύθηκαν 6,47 δις $ σε νεοφυείς εταιρίες – όπως θα καταθέσουμε στα (πρακτικά).
Πολλές δε από αυτές εισάγονται σε Αμερικανικά χρηματιστήρια ή πωλούνται εκεί – σημειώνοντας πως στο Ισραήλ υπάρχουν 6.000 νεοφυείς εταιρίες, κάτι που αποτελεί το υψηλότερο ποσοστό διεθνώς (πρακτικά).
Από την άλλη πλευρά, το ποσόν με το οποίο στηρίζεται η έρευνα στην Ελλάδα, ανέρχεται στο 1,2% του ΑΕΠ ή στα 2,1 δις € με στοιχεία της EUROSTAT – πολύ χαμηλότερο του 2,2% που είναι ο μέσος όρος στην ΕΕ.
Υπολείπεται δε σημαντικά από το αντίστοιχο σε προοδευμένες τεχνολογικά χώρες – όπως η Γερμανία με 3,1%, η Ιαπωνία με 3,5% ή το Ισραήλ με 4,2%. Επομένως η Ελλάδα δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις – παρά το ότι οι Έλληνες έχουν μεγάλες δυνατότητες.
Ένα ακόμη μειονέκτημα μας είναι το ότι, οι ελληνικές εταιρίες είναι μικρότερου μεγέθους και γενικά χαμηλότερης προστιθέμενης αξίας. Η Ελληνική μεταποίηση εμφανίζει μεγάλο αριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων που απασχολούν το μεγαλύτερο αριθμό των εργαζομένων – το 86% του συνόλου, έναντι 67% στην ΕΕ.
Με στοιχεία δε του ΙΟΒΕ, το 69,5% των μεταποιητικών επιχειρήσεων έχει τζίρο κάτω από 150.000 € – ενώ το 87% του συνόλου απασχολούν έως 4 άτομα. Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν επενδύσεις στην έρευνα – οι οποίες στη Γερμανία προέρχονται κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα. Σε ορισμένα επί μέρους άρθρα τώρα, αφού αναφερθήκαμε εκτενώς σε όλα στις επιτροπές, μεταξύ των οποίων στο σοβαρό θέμα του ΕΛΟΤ, τα εξής:
Στο άρθρο 16, είναι εσφαλμένη η διάταξη στο τέλος. Η χώρα προέλευσης των προϊόντων πρέπει να απαιτείται σε κάθε περίπτωση, ακόμη και για προϊόντα που προέρχονται από χώρες της Ε.Ε. – αφενός μεν στο πλαίσιο ενίσχυσης των ελληνικών προϊόντων, αφετέρου επειδή πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές τη χώρα προέλευσης των προϊόντων που αγοράζουν.
Δεν φτάνει όμως μόνο αυτό, αλλά θα πρέπει να αναφέρονται και τα συστατικά. Το να αγοράζουμε ζάχαρη που γράφει πως συσκευάζεται στην Ελλάδα για ένα σουπερμάρκετ, αλλά όχι από ποια χώρα προέρχεται, είναι απαράδεκτο για τον καταναλωτή που θέλει να αγοράζει Ελληνικά!
Έχουμε την άποψη όμως πως αντιδρούν χώρες του Βορά – αφού οι Γερμανοί ή οι Ιταλοί θα θέλουν να πουλούν ελληνικό ελαιόλαδο, συσκευασμένο στη Γερμανία ή την Ιταλία, ως ιταλικό και γερμανικό! Συμβαίνει άλλωστε και δεν είναι σωστό να το επιτρέπουμε. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, πρέπει να γράφεται η προέλευση του προϊόντος – όχι μόνο η συσκευασία.
Στο άρθρο 49, όπου πρόκειται στην ουσία για κάλυψη της μισής επένδυσης από το κράτος, υπάρχουν φόβοι ξεπλύματος μαύρου χρήματος και φοροδιαφυγής – όπως στο παράδειγμα που αναφέραμε στο νομοσχέδιο για την εταιρική διακυβέρνηση, όπου μία νεοφυής εταιρία ξεκινάει σήμερα, ζητάει κάποια κεφάλαια με ένα business plan, υπερκαλύπτεται πολλές φορές, οι μέτοχοι παίρνουν τα χρήματα και εξαφανίζονται. Έτσι έχουν ξεπλυθεί πολλές φορές χρήματα – σημειώνοντας πως οι αποτιμήσεις σε περιπτώσεις μη εισηγμένων εταιριών, βασίζονται σε παραδοχές και σε εκτιμήσεις.
Θα συνεχίσουμε με το άρθρο 62, το οποίο αφορά το πού και πώς μπορεί να διαθέτει το Ελληνικό Δημόσιο τα ποσά που λαμβάνει ως μέρισμα από το ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟ των ξένων που έχει ως θυγατρικές του το ΤΑΙΠΕΔ, την ΕΤΑΔ και το ΤΧΣ – στο οποίο μεταφέρθηκαν ότι έχουμε και δεν έχουμε, ενώ η ίδρυση του υπήρχε ως υποχρέωση στο έγκλημα του 3ου μνημονίου που συνυπέγραψαν ο ΣΥΡΙΖΑ, η ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ.
Το μόνο που έχουμε να σημειώσουμε εδώ είναι πως το μέρισμα που θα δοθεί στο δημόσιο το 2020 είναι μόλις 42 εκ. € – ενώ τα υπόλοιπα από το ξεπούλημα θα τα κρατήσει για την υλοποίηση της επενδυτικής του πολιτικής! Ο απόλυτος εμπαιγμός!
Έως τώρα πάντως το ξεπούλημα δεν έχει αποφέρει πάνω από 6 δις € – ενώ δεν συμβάλει καθόλου στην ανάπτυξη, ούτε φυσικά υπάρχουν σχέδια για κάτι τέτοιο. Πρόκειται κυριολεκτικά για ένα έγκλημα εις βάρος των παιδιών μας – ενώ ασφαλώς θα πρέπει να τιμωρηθούν παραδειγματικά οι υπεύθυνοι και θα τιμωρηθούν κάποια στιγμή.
Θα κλείσουμε με το άρθρο 63 και με την ένσταση μας στην παράγραφο 2 – όπου απαιτείται προσκόμιση φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για την είσπραξη χρημάτων από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ, από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας, καθώς επίσης από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης.
Πώς θα συμβαίνει αλήθεια κάτι τέτοιο, όταν η συντριπτική πλειοψηφία των επιτηδευματιών, λόγω της οικονομική κρίσης, έχουν οφειλές στην εφορία και στα ασφαλιστικά ταμεία;
Συμφωνούμε με το ότι, ένα μικρό ποσοστό από αυτά που εισπράττουν να παρακρατείται από τα ταμεία, αλλά πως θα εισπράξουν, αφενός μεν για να κινηθούν στην αγορά, αφετέρου για να έχουν κάποια προοπτική ανάπτυξης και να είναι σε θέση να αποπληρώσουν τις οφειλές τους;
