Περί τα μέσα Φεβρουαρίου λαμβάνει χώρα η εβδομάδα μόδας του Μιλάνου (Milan Fashion Week, Φεβ 18–24 2020) με επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο και από όπου προήλθαν και κάποια από τα πρώτα περιστατικά στην Ελλάδα. Επίσης στις 19 Φεβρουαρίου γίνεται στο Μιλάνο και ο ποδοσφαιρικός αγώνας Αταλάντα-Βαλένσια (όπου βρεθήκαν στο γήπεδο μεγάλος αριθμός Ιταλών από το Μπέργκαμο και Ισπανών. Ένας αγώνας βόλεϊ θεωρείται ότι μόλυνε σχεδόν το μισό πληθυσμό ενός Εσθονικού νησιού 33.000 κατοίκων το Σααρεμαα. Το ματς Αταλάντα- Βαλένσια θεωρείται κρίσιμο γεγονός. Όπως και μια διαδήλωση για την ημέρα των γυναικών στις 8 Μαρτίου στην Μαδρίτη. Εκτός αυτού να πούμε ότι στην Μαδρίτη υπάρχουν και πολλοί Κινέζοι τουλάχιστον δάσκαλοι αλλά και au-pair αφού τα Κινεζικά θεωρούνται γλώσσα της μόδας. Παιδιά.. η τέλεια οδός διασποράς! Αυτό δεν συζητιέται πολύ νομίζω. Όπως και το μέγεθος της Κινεζικής κοινότητας στην Ισπανία όπως και στην Ιταλία.
.
Ανάλυση
του Παναγιώτη Χατζηπλή
Σύντομο ιστορικό
Τα πρώτα περιστατικά κορονοϊου αναφέρονται στην Κίνα τον Δεκέμβριο του 2019, ίσως και λίγο νωρίτερα, και από εκεί μεταδόθηκε. Κάποιοι λένε ότι εμφανίστηκε από τον Σεπτέμβριο του 2019. Κάποιοι πιθανολογούν ότι είχε περάσει και στην Καλιφόρνια όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός επισκεπτών από Κίνα πιο πριν από τα καταγεγραμμένα περιστατικά, το φθινόπωρο του 2019 Κίνα και θεωρήθηκε γρίπη. Σε αυτό αποδίδουν τα αντισώματα που έχουν αναπτύξει οι Καλιφορνέζοι και μια μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, ένα είδος ανοσίας της αγέλης δηλαδή.
Πάντως ότι εμφανίστηκε στην Κίνα πρέπει να είναι γενικώς αποδεκτό και υπεράνω αμφισβητήσεων που κάποιοι ενδεχομένως θέλουν να αποφύγουν με τα δήθεν περί ρατσισμού τα οποία βέβαια είναι εκ του πονηρού. Όλα αυτά είναι σημαντικά γιατί έχουν σχέση με την απόδοση ευθυνών και ζημιών που σε διεθνές επίπεδο όπως και σε εθνικό επίπεδο γίνονται σε κάποιο βαθμό, τουλάχιστον στον βαθμό που τηρούνται τα προσχήματα. Γιατί στην Ελλάδα δεν γίνεται ούτε αυτό στο επίπεδο της συλλογικής αποδοχής της παρεοκρατικής κομματοκρατικής διακυβέρνησης. Δεν θα αναφερθούμε εδώ με το πως προέκυψε ο κορονοΐός, δηλαδή τις θεωρίες περί εργαστηριακής κατασκευής στην Κίνα ή της ΗΠΑ ή από νυχτερίδες και άλλες άγρια ζώα που καταναλώνονται στην Κίνα. Όλα αυτά είναι υπό διερεύνηση ακόμα. Ούτε για το αν είναι νέος ιός ή μετεξέλιξη κάποιου της οικογένειας SARS στην οποία ανήκει όπως και οι διάφορες εξάλλου μεταλλάξεις του στην πορεία. Αυτά είναι θέματα για ειδικούς. Εδώ θα ασχοληθούμε με το πώς εξαπλώθηκε και τι λάθη ενδεχομένως έγιναν στην αντιμετώπισή του.
Στην Ευρώπη τα πρώτα περιστατικά εμφανίστηκαν περί τα τέλη Ιανουαρίου 2019. Αυτό όσο αφορά τα καταγεγραμμένα, γιατί σιγά-σιγά φαίνεται ότι ίσως υπήρχαν και κάποια που ίσως δεν καταγράφηκαν. Όπως για παράδειγμα στα τέλη Δεκεμβρίου στην Γαλλία. Γενικά έχουν γίνει παράξενα πράγματα που σιγά-σιγά ανακαλύπτονται οπότε όλες αυτές οι σημειώσεις θα συμπληρωθούν στην συνέχεια. Πάντως το πρώτο επίσημα καταγεγραμμένο περιστατικό στην Ευρώπη αναφέρεται στην Γαλλία στις 25 Ιανουαρίου. Είναι ένας ηλικιωμένος Κινέζος που είχε έρθει από την Κίνα στις 15 Ιανουαρίου, μπήκε σε καραντίνα, νοσηλεύτηκε και τελικά κατέληξε στις 15 Φεβρουαρίου. Στα τέλη Ιανουαρίου η Γαλλία είχε κι άλλα περιστατικά. Αυτή την περίοδο η Κίνα και ειδικά η πόλη του Wuhan προσπαθεί να ελέγξει τον κορονοίο εν μέσω των προετοιμασιών για τις διακοπές της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς στις 25 Ιανουαρίου, μια γιορτή με μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμού.
Από τις αρχές Φεβρουαρίου τίθενται αυστηροί περιορισμοί στο Wuhan με την πόλη να μπαίνει σε καραντίνα και να απαγορεύεται η εξωτερική επικοινωνία όπως και οι διεθνείς πτήσεις. Για κάποιους πολίτες Ευρωπαϊκών χωρών θα οργανωθούν πτήσεις επαναπατρισμού. και είναι ερώτημα πόσο καλά ελέγχθηκαν και αυτοί. Από τις 31/1/20 οι ΗΠΑ απαγορεύουν την είσοδο σε όσους είχαν επισκεφτεί την Κίνα και θέτει τους πολίτες της, που δεν μπορεί να τους αρνηθεί την είσοδο φυσικά, σε 14 μέρες καραντίνα. Τα σύνορα/επικοινωνία τους με Κίνα είχαν κλείσει από 1/2/20 και η Ρωσία, Ιταλία, Αυστραλία.
Τα λέμε όλα αυτά γιατί φαίνεται ότι τελικά ο Ιανουάριος είναι ο κρίσιμος μήνας για το τι έγινε ή δεν έγινε στην Ευρώπη για την εξάπλωση του κορονοϊου και όχι ο Φεβρουάριος ή ο Μάρτιος. Απ’την στιγμή που κάποια περιστατικά δεν ελέγχθηκαν είτε λόγω ανεπάρκειας εξοπλισμού στα αεροδρόμια ή από εσκεμμένη αμέλεια και πίεση συμφερόντων για να μην επηρεαστεί ο τουρισμός ή από τον φόβο να πυροδοτηθεί ξενοφοβία όπως έγραφαν κάποιες εφημερίδες ή από αυτοπεποίθηση για τα συστήματα πρόληψης της Ευρώπης ή από έλλειψη γνώσεως για τα πραγματικά δεδομένα της επιδημίας στην Κίνα ή από λόγους που αναφέρονται σε συνομωσιολογικά (για την ώρα) σενάρια η μετάδοση του κορονοϊού εξαπλώθηκε ανεξέλεγκτα.
Σημαντική θεωρείται εκ των υστέρων και η εμφάνιση ενός περιστατικού σε ένα Αυστριακό θέρετρο σκι. Οι διακοπές για σκί είναι μια δραστηριότητα πολύ δημοφιλής σε πολλούς Ευρωπαίους και διεθνώς στην «καλή κοινωνία». Η εν λόγω περιοχή, το Αυστριακό Τιρόλο, δέχεται κάθε χρόνο 500.000 τουρίστες και απέχει λίγες ώρες από Βαυαρία και Μιλάνο από όπου επίσης δέχεται επισκέπτες, περιοχές που πλήγηκαν ιδιαίτερα από την επιδημία. Το περιστατικό αποσιωπήθηκε. Τώρα έχουν αρχίσει να υποβάλλονται μηνύσεις στις αρχές για την αντιμετώπισή του όπως από 2.500 Γερμανούς τουρίστες. Η όλη συγκάλυψη αποκαλείται IschglGate από την πόλη που παρουσιάστηκε το περιστατικό, το Ischgl.
Κάποιοι πιθανολογούν ότι εκεί ίσως έλαβε χώρα και η πρώτη μόλυνση Βρετανού περί τα μέσα Ιανουαρίου 2020, αν και η πρώτη καταγραφή στην Βρετανία γίνεται στις 31 Ιανουαρίου και αρχίζει πλέον να εντοπίζεται εγχωρίως από τις 28 Φεβρουαρίου.
Σε κάθε περίπτωση αν ο κορονοΐός πρέπει να πέρασε στην Ευρώπη τον Ιανουάριο (γιατί μετά οι πτήσεις από Wuhan είχαν σταματήσει), τότε ακολούθως λογικά επωάστηκε τοπικά και πλέον περί τα τέλη Φεβρουαρίου άρχισε να εξαπλώνεται. Τότε, περί τα τέλη Φεβρουαρίου, άρχισαν να εμφανίζονται περιστατικά πιο μαζικά αλλά ακόμα οι χώρες της ΕΕ δεν έκαναν κάτι ούτε φυσικά η ΕΕ. Και έτσι ίσως τον Φεβρουάριο ίσως και τον Ιανουάριο μεταφέρθηκε και στις ΗΠΑ μέσω Ευρώπης που δεν υπήρχαν περιορισμοί. Για αυτό ίσως και ο Τραμπ κατηγόρησε την ΕΕ ότι δεν έλεγξε τον ιό πριν κλείσει τα σύνορα στις 12 Μαρτίου.
Ρόλος Κινεζικών κοινοτήτων
Ίσως σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση παίξανε οι συγκεντρώσεις Ευρωπαίων και Αμερικανών πολιτών και μονίμων κατοίκων Κινεζικής καταγωγής που είχαν επαφές ή που είχαν ταξιδέψει στην Κίνα. Εξάλλου και στην Νέα Υόρκη υπάρχει μεγάλη Κινεζική κοινότητα αλλά και τουρισμός όπως και στην Ευρώπη άλλωστε που ενδεχομένως μετακινήθηκε μεταξύ των δύο ηπείρων. Οι μεγαλύτερες Κινεζικές κοινότητες στην Ευρώπη βρίσκονται στην Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία και Ολλανδία. Χώρες δηλαδή με μεγάλη εξάπλωση.
Σε πολλές από αυτές τις χώρες γίνανε εορτασμοί για την Κινεζική Πρωτοχρονιά, μια πραγματική ενδεχομένως υγειονομική βόμβα αν το σκεφτεί κανείς εκ των υστέρων. Για παράδειγμα στο Παρίσι, Λονδίνο, Μαδρίτη, Ρότερνταμ, Άμστερνταμ, Μόναχο, Ντίσελντορφ, Κολωνία και Ντούισμπουργκ (η περιοχή της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας έχει εξάλλου αναπτύξει δεσμούς με Κίνα) ενώ στο Μιλάνο και Ρώμη οι εορτασμοί ακυρώθηκαν τελευταία στιγμή. Την εξάπλωση σε Ιταλία και Γερμανία θα τις δούμε με πιο λεπτομέρεια παρακάτω.
Ρόλος Τουρισμού
Από την
άλλη, όπως είπαμε, η Ευρώπη έχει πολύ τουρισμό αλλά και γενικά μεγάλη πυκνότητα αεροπορικής κίνησης στα αεροδρόμιά της. Όπως έχει εξάλλου και η Νέα Υόρκη. Πολύ περισσότερη από οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου. Φυσικό να υπάρχει κίνηση ανθρώπων από όλο τον κόσμο, χειμερινών τουριστών ή εργαζόμενων, και κάποιοι να ήταν φορείς.
Τα πιο πολυσύχναστα αεροδρόμια της Ευρώπης είναι στην Αγγλία όπου Heathrow και Gatwick διακινούν μαζί περί τα 120 εκατομμύρια επιβατών, το Παρίσι με τα Ορλυ και CDG με κοντά 110 εκατ., το Άμστερνταμ με 72 εκατ. η Φρανκφούρτη με 70 εκατ. (όπου τα κεντρικά της Fraport) και το Μόναχο με 48 εκατ., η Μαδρίτη με 60 και η Βαρκελώνη με 50 εκατ. όσα περίπου και η Κωνσταντινούπολη. Πιο κάτω έρχονται τα Ιταλικά αεροδρόμια, της Ρώμης με 43 εκατ. και του Μιλάνου με 30 εκατ. Το Αεροδρόμιο Αθηνών Ελ. Βενιζέλος να κλείνει στα 25 εκατ. το 2019 στην πρώτη 30άδα όσο αφορά συνολική κίνηση με τα 18 περίπου από αυτά εξωτερικού (σε σύνολο τουριστών περίπου 30 εκατ). Τα νούμερα αυτά είναι για συνολική κίνηση (εσωτερική και διεθνής) αλλά σίγουρα μεγάλο μέρος ήταν διεθνής (στην περίπτωση του αεροδρομίου Αθηνών πολλές και από τις κινήσεις εσωτερικού πρέπει να αφορούν αλλοδαπούς). Επίσης αυτή είναι συνολική κίνηση καθ όλο το έτος. Σε σχέση μετα μεγάλα αεροδρόμια της Δυτικής Ευρώπης το αεροδρόμιο Αθηνών παρουσιάζει μεγαλύτερη εποχικότητα με την μεγαλύτερη κίνηση το καλοκαίρι που χρησιμοποιείται και η πτέρυγα charter (Satellite Terminal). Εξάλλου πολλά από αυτά τα αεροδρόμια όπως θα δούμε είχαν απευθείας συνδέσεις με Κίνα και ειδικότερα και με το Wuhan το οποίο είναι μεγάλο διαμετακομιστικό και παραγωγικό κέντρο της Κίνας.
Οι Ευρωπαϊκές πόλεις με τα μεγαλύτερα αεροδρόμια και τον υψηλότερο τουρισμό ήταν πάλι περιοχές με μεγάλη εξάπλωση. Ίσως δεν θέλει και μεγάλη σοφία να υποθέσει κάποια σχέση κανείς. Όμως βλέποντας τον μεγάλο αριθμός των επιβατών και τουριστών μπορεί να καταλάβει και τα μεγάλα συμφέροντα και το διακύβευμα για τις οικονομίες τους. Είναι απόρροια αυτού του παραλογισμού ενός οικονομικού μοντέλου τουρισμού που βγάζει λεφτά διακινώντας εκατομμύρια κόσμου ανά την υφήλιο, δημιουργώντας ρύπανση και αναστάτωση στις κοινωνίες και προσφέροντας πέντε μέρες selfie και ταλαιπωρίας στον βωμό ενός ματαιόδοξου FOMO.
Άλλες παράμετροι που έχουν πιθανολογηθεί ότι συντείνουν στην εξάπλωση είναι οι κλιματολογικές συνθήκες (θερμοκρασία, υγρασία) και αλληλεπίδραση με το DNA. Εξάλλου έχουν αναφερθεί και γονιδιακές μεταλλάξεις τρεις τουλάχιστον σε μελέτη του Cambridge μια στην Ευρώπη, μια Ασία, μια ΗΠΑ ενώ αναφέρονται και περισσότερες. Μέχρι έχει εμφανιστεί και μια υπόθεση ότι το εμβόλιο φυματίωσης μπορεί να παίζουν ρόλο, καθότι στις χώρες που ήταν υποχρεωτικό ήταν χαμηλότερη η εξάπλωση. Όλα είναι προς εξέταση. Αυτό γιατί μπορεί να υπάρχει συσχέτιση δηλαδή χαμηλή εξάπλωση σε χώρες με εμβόλιο φυματίωσης (πχ Ανατολική Ευρώπη) αλλά όχι και σχέση (causation) αφού μπορεί η χαμηλή εξάπλωση να οφείλεται σε άλλους λόγους (πχ χαμηλή επικοινωνία με Κίνα)
Σίγουρα όμως η επαφή με φορέα μετρά. Όμως στα μέσα του Ιανουαρίου ο ΠΟΥ λέει ότι δεν υπάρχει μετάδοση από άτομο σε άτομο. Γιατί; Είναι προς εξέταση. Είναι πολύ κρίσιμο ερώτημα γιατί σχετίζεται με τις ευθύνες για το ποιος ήξερε ή δεν ήξερε ή δεν έκανε καλά την δουλειά του, μέχρι και συνομωσιολογικά σενάρια για το αν δημιουργήθηκε τεχνητά ο ιός ή αφέθηκε να εξαπλωθεί. Ερωτήματα που όσο δεν απαντώνται πειστικά θα υπάρχουν. Γιατί έχουν συμβεί και μερικά περίεργα.
Όπως το ότι η Ταϊβάν είχε πει από Δεκέμβρη ότι ίσως μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Αγνοήθηκε. Γιατί; Το ίδιο και το Hong Kong στις 1/4/20 που είχε μιλήσει για επικίνδυνο ιό από το Wuhan ? Όπως και η Σιγκαπούρη. Στις 31.1.20 το site zerohedge αποκλείστηκε από το twitter γιατί μεταξύ άλλων είπε ότι τον κορονοϊο δημιούργησε Κινεζικό εργαστήριο. Αργότερα το υποστήριξε και Γάλλος Νομπελίστας ερευνητής ενώ εκτός των Κινέζων το αντικρούουν και οι Ρώσοι.
Από την μεριά του κάποιοι Κινέζοι είπαν το έφερε ο Αμερικανικός Στρατός (τον Οκτώβριο του 2019) για να προσπαθήσουν να ανασκευάσουν μετά. Ενώ δεν αφήναν το Αμερικανικό CDC να μπει στην Κίνα στις 3/2/20. Ένας διάσημος Αμερικανός ερευνητής, ο Ian Lipkin, λέει ότι οι Κινέζοι δεν δώσαν γονιδίωμα του κορονοϊου και γενικά δεν συνεργάστηκαν όπως το λένε και άλλοι ερευνητές. Παράλληλα έχει αναφερθεί ότι πολλοί ερευνητές στην Κίνα ή αλλού έχουν περιέργως εξαφανιστεί ή πεθάνει.
