Το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο της ντροπής

.

Εν μέσω πανδημίας, η γερμανόφιλη κυβέρνηση μας κατέθεσε ένα απαράδεκτο σχέδιο νόμου – κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των ξένων δανειστών και της εγχώριας ολιγαρχίας. Επειδή όμως σήμερα λειτουργεί ως «η μητέρα των Ελλήνων», ως αυτή δηλαδή που ενδιαφέρεται για την υγεία των παιδιών της και για την τροφή τους, με το γνωστό επικοινωνιακό σόου στην τηλεόραση για την πανδημία των έξι, με τα συνεχή διαγγέλματα του πρωθυπουργού και με την πληρωμή των εξόδων τους χωρίς να χρειάζεται καν να εργάζονται, έχει την πλήρη υποστήριξη τους – οπότε τη δυνατότητα να κάνει ότι θέλει: να ξεπουλάει τη χώρα, να την πλημμυρίζει με παράνομους μετανάστες, να νομοθετεί εις βάρος των Πολιτών κοκ. Όλα αυτά με δανεικά χρήματα που ασφαλώς δεν είναι αγύριστα – πείθοντας τους Έλληνες όπως ο Γ. Παπανδρέου το 2009 ότι, «λεφτά υπάρχουν». Είναι καλά λοιπόν να θυμηθούν όλοι ποιός πλήρωσε τότε το λογαριασμό, ύψους άνω του 1 τρις €, με τα σπίτια του, με την ανεργία, με τις χρεοκοπίες, με την περικοπή συντάξεων κοκ. – ενώ ο σημερινός λογαριασμός που ασφαλώς θα έλθει σύντομα, συνοδευόμενος από ένα ακόμη χειρότερο μνημόνιο, θα είναι πολύ πιο ακριβός. Όπως το 2009 όμως, έτσι και στις επόμενες εκλογές που δεν θα αργήσουν, αυτό που ενδιαφέρει την κυβέρνηση είναι τα προνόμια της εξουσίας – τα οποία θέλει να συνεχίσει να απολαμβάνει, εις υγεία των κορόιδων.  

.

Κοινοβουλευτική Εργασία

Στην πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής, όπου αναφερθήκαμε στο περιβαλλοντικό ξεπούλημα της Ελλάδας (πηγή), ο κ. Χατζηδάκης μας είπε πως αυτό που τον ενδιαφέρει είναι το μέλλον των παιδιών του. Εάν εννοούσε όλα τα παιδιά μας και όχι μόνο τα δικά του, τα παιδιά των Ελλήνων, τότε κάνει μεγάλο λάθος – αφού το μέλλον τους ασφαλώς δεν εξασφαλίζεται με το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, επειδή συμμετείχε στις κυβερνήσεις της ΝΔ, τα αποτελέσματα των ενεργειών τους για το μέλλον των Ελλήνων είναι σε όλους μας γνωστά. Η υπερχρέωση του 2009, οι ανεύθυνες πρόωρες εκλογές τότε εν μέσω της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η χρεοκοπία του 2012 με την υπογραφή του PSI για τη διάσωση των γερμανικών και γαλλικών τραπεζών, η υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας μας και η απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας. Γιατί αλήθεια να έχει αλλάξει κάτι σήμερα; Πόσο μάλλον όταν η ΝΔ κυβερνάει με τη συνεχή επίκληση των αποτυχιών και των «προδοσιών» σε εισαγωγικά της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όσον αφορά τις υποσχέσεις της και την ιδεολογία της;

Ένα ακόμη σημείο που μας έκανε εντύπωση ήταν το θέμα των δασικών περιοχών, όπου ως αιτιολογία της αλλαγής τους ανέφερε ουσιαστικά την καταπάτηση τους – με αποτέλεσμα σήμερα να έχουν μετατραπεί ορισμένες σε καλλιεργήσιμες περιοχές κλπ. Δηλαδή, θεωρεί σωστό να αμειφθούν εκείνοι που καταπάτησαν τις περιοχές αυτές, εις βάρος φυσικά των νομοταγών Πολιτών – κάτι που θα μπορούσε να ισχύει επίσης για τις αυθαίρετες κατασκευές. Πρόκειται ειλικρινά για μία αντίληψη που εμείς τουλάχιστον δεν καταλαβαίνουμε, ούτε θέλουμε να καταλάβουμε – πιστεύοντας πως το άδικο δεν πρέπει ποτέ να ανταμείβεται.

Όσον αφορά την τοποθέτηση του οι γενικότητες, στις οποίες περιορίσθηκε, χωρίς να απαντήσει στις παρατηρήσεις μας για τα επί μέρους άρθρα, προφανώς δεν πείθουν. Απαντήσεις θέλαμε, όχι έκθεση ιδεών – ενώ φυσικά είμαστε υπέρ της διευκόλυνσης των επενδυτών, αλλά όχι εις βάρος της χώρας μας και των παιδιών μας.

Άλλωστε ο φυσικός πλούτος της Ελλάδας δεν ανήκει μόνο στη δική μας γενιά που τη χρεοκόπησε και θέλει σήμερα να την ξεπουλήσει, για να εξυπηρετήσει τα υπέρογκα χρέη που συσσώρευσε. Δεν πρέπει να πληρώσουν τα παιδιά μας για τα λάθη μας, αλλά εμείς – βρίσκοντας λύσεις για να σταματήσει το ξεπούλημα και όχι επιταχύνοντας το.  Ελπίζουμε λοιπόν να πείσουμε εμείς τον υπουργό, τουλάχιστον όσον αφορά το σημερινό νομοσχέδιο, έτσι ώστε να μη συνεχιστεί η καταστροφή.

Ειδικά όσον αφορά τον ΑΔΜΗΕ, θεωρούμε εγκληματικό να πουλάει μία χώρα τα δίκτυα της – κάτι που ξεκίνησε βέβαια ο ΣΥΡΙΖΑ, ξεπουλώντας επί πλέον τη ΔΕΣΦΑ, αλλά ασφαλώς τα λάθη του αυτά δεν νομιμοποιούν τη ΝΔ να κάνει τα ίδια.

Μας εξήγησε βέβαια ο υφυπουργός το πρόβλημα με τον ΑΔΜΗΕ, το ότι δηλαδή έχει μεν διατηρήσει το δημόσιο την πλειοψηφία, αλλά δεν μπορεί να παίρνει αποφάσεις, επειδή οι Κινέζοι έχουν εξασφαλίσει τεράστια προνόμια, όπως το veto και τα 7 από τα 9 μέλη του ΔΣ, αλλά η λύση ασφαλώς δεν είναι το ξεπούλημα.

Γενικότερα τώρα στα κεφάλαια του νομοσχεδίου, αφού σίγουρα δεν θα προλάβουμε να αναφερθούμε σε όλα τα άρθρα, παρά το ότι έχουμε έτοιμες παρατηρήσεις για το κάθε ένα, τα εξής:  

Κεφάλαιο Α: Παραβιάζει την κείμενη και ευρωπαϊκή νομοθεσία, για την προστασία του περιβάλλοντος – με αποκορύφωμα την αδειοδότηση μεταλλευτικών εγκαταστάσεων σε προστατευμένες περιοχές, όπως είναι οι ΝΑTURA. Απλοποιεί όλες τις διαδικασίες εγκρίσεων περιβαλλοντικών μελετών, στο όνομα της επίσπευσης αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας επιχειρήσεων – με επιβαρυμένες παραγωγικές διαδικασίες, όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος.

Τέλος, υποκαθίστανται οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους για την προστασία του περιβάλλοντος, από «πιστοποιημένους ιδιώτες» σε εισαγωγικά – με αναθέσεις χωρίς διαφάνεια, καθώς επίσης χωρίς την αποδεδειγμένη εμπειρία και φερεγγυότητα τους για έναν τόσο ευαίσθητο τομέα, όπως είναι το περιβάλλον.

Κεφάλαιο Β: Επιταχύνονται οι συνθήκες ενταφιασμού της παραγωγής ενέργειας από λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, χωρίς εθνικό σχέδιο μετάβασης στην μεταλιγνιτική εποχή – αφού δεν διεκδικείται η παράταση λειτουργίας τους για μετά το 2038, όπως πέτυχε η Γερμανία κι άλλες χώρες της ΕΕ.

Προωθούνται ξεκάθαρα τα αιολικά πάρκα, εις βάρος της εθνικού μας καυσίμου, του φθηνού λιγνίτη δηλαδή, ενώ ταυτόχρονα εξυπηρετούνται τα ξένα συμφέροντα – στο όνομα δήθεν της πράσινης ανάπτυξης, με κόστος ασύμφορο για τον Έλληνα πολίτη που θα πληρώσει ξανά το λογαριασμό. Όλα αυτά χωρίς να δίνεται σημασία στα προβλήματα που προκαλούν οι ανεμογεννήτριες στην υγεία μας, στην υγεία των υπολοίπων μορφών ζωής, καθώς επίσης στο φυσικό περιβάλλον – ενώ όλοι γνωρίζουμε πως δεν είναι καν ανακυκλώσιμες.

Συνεχίζουν, κατά παρέκκλιση των νόμων περί δημοσίων διαγωνισμών, να συνάπτονται ενεργειακές συμβάσεις με απ’ ευθείας αναθέσεις σε διάφορους παρόχους – στο όνομα της επιτάχυνσης ενός υποτιθέμενου σύγχρονου ενεργειακού μοντέλου ανάπτυξης της χώρας.

Κεφάλαια Γ και Δ: Όσον αφορά τις προστατευμένες περιοχές, προωθείται η εκμετάλλευσή τους και η προβληματική διαχείρισή τους από επιτροπές που μπορούν να αναθέτουν μελέτες, καθώς επίσης προγραμματικές συμβάσεις, με τη συμμετοχή και ΜΚΟ, χωρίς να υπάρχει καταγραφή τους.

Κεφάλαια Ε, ΣΤ: Σε σχέση με τα θέματα των δασικών χαρτών και οικισμών, η κύρωση και η ανάρτηση τους που αποτελούν ένα μείζον χρόνιο εθνικό πρόβλημα, αντιμετωπίζονται στο νομοσχέδιο αποσπασματικά και με προχειρότητα.

Η αιτία είναι το ότι, εξετάζονται μεμονωμένες περιπτώσεις και όχι συνολικά το πρόβλημα – αφού οι ρυθμίσεις δεν συμπεριλαμβάνουν την πραγματική κατάσταση των πολυάριθμων ανά την επικράτεια οικισμών, με διαμορφωμένα και εγκεκριμένα όρια, βάση Πράξεων της Διοίκησης. Για παράδειγμα, οι προϋφιστάμενοι του 1923 οικισμοί, αλλά και τα πολυάριθμα αγροτεμάχια ιδιωτών – ακόμη και αν δεν είναι εκμεταλλεύσιμα αυτή την στιγμή, λόγω της εγκατάλειψης της υπαίθρου και του πρωτογενούς τομέα, ειδικά όταν αυτό συμβαίνει σε ευαίσθητες και ακριτικές περιοχές

Κεφάλαιο Ζ: Όσον αφορά την ενεργειακή αποδοτικότητα των κτηρίων της χώρας, συνεχίζεται με το παρόν νομοσχέδιο να μην επιλύεται το πρόβλημα της αμφιβόλου ποιότητας των ενεργειακών πιστοποιητικών των κτηρίων – αφού είναι γνωστό πως διενεργούνται από μη πιστοποιημένους ενεργειακούς επιθεωρητές κατά παρέκκλιση των κοινοτικών οδηγιών, ενώ είναι αβέβαιο εάν οι τεχνικές προδιαγραφές είναι ρεαλιστικές από οικονομοτεχνικής πλευράς

Κεφάλαιο Η και Θ:  Σε σχέση με την κύρωση της κοινοτικής οδηγίας 2019/692/ΕΕ και με το Κτηματολόγιο, δεν έχουμε να πούμε πολλά – αφού πρόκειται για μία ευρωπαϊκή υποχρέωση μας, ενώ  οι διατάξεις του κτηματολογίου φαίνεται πως είναι σε μεγάλο βαθμό διαδικαστικές.

Κεφάλαιο Ι: Η διαχείριση των αποβλήτων αντιμετωπίζεται με απλές παρατάσεις λειτουργίας των παράνομων χωματερών – παρά τα επιβαλλόμενα πρόστιμα από την ΕΕ. Δεν διαπιστώνουμε δε κανένα σχέδιο αξιοποίησης των οργανικών αποβλήτων για την κατασκευή μονάδων παραγωγής ενέργειας, όπως το βιοαέριο. 

Παράλληλα δρομολογούνται κρυφά, χωρίς διαβούλευση, 23 σημεία μεταφόρτωσης. Δηλαδή μικρές χωματερές, 22 στην Αττική και 1 στην Αργολίδα, από τις οποίες κάποιες τουλάχιστον μας φαίνονται προβληματικές. Δρομολογούνται επίσης εγκαταστάσεις πράσινων σημείων συλλογής απορριμμάτων, χωρίς προηγούμενο πολεοδομικό σχεδιασμό – ενώ δίνεται η δυνατότητα να παρακάμπτονται ξανά οι ΟΤΑ, όσον αφορά τη διακομιδή, από υπουργικές αποφάσεις, καθώς επίσης να εκμισθώνεται ο εξοπλισμός τους.

Κεφάλαιο ΙΑ: Από το μακρύ κατάλογο των τροπολογιών, ξεχωρίζουμε το ενδεχόμενο περαιτέρω πώλησης του ΑΔΜΗΕ στο άρθρο 115, ακόμη χειρότερα σε μία κακή συγκυρία για τις κεφαλαιαγορές – με την οποία ασφαλώς δεν συμφωνούμε, αφού τα δίκτυα είναι εξαιρετικά πολύτιμα και δεν πρέπει ποτέ να ξεπουλιούνται, όπως στο παρελθόν η ΔΕΣΦΑ.

Επίσης, την περαιτέρω αποδυνάμωση της ΔΕΗ, μέσω του Μεταβατικού Μηχανισμού Αποζημίωσης Ευελιξίας στο άρθρο 129.  Όσον αφορά το άρθρο 119 που ενδεχομένως αφορά τις Σκουριές, μπορεί να δημιουργήσει επικίνδυνες καταστάσεις – ενώ είναι προκλητικό.

Συνεχίζοντας στα άρθρα, έχουμε αναφερθεί ήδη στην πρώτη συνεδρίαση από το ένα έως το 16. Επειδή δεν υπάρχει χρόνος να τοποθετηθούμε σε όλα, λόγω της αναβολής ουσιαστικά της χθεσινής συζήτησης,  θα ξεκινήσουμε με αυτά που εμείς θεωρούμε σημαντικότερα – αφήνοντας τα υπόλοιπα για το τέλος, εάν έχουμε την ευκαιρία. Δηλαδή με τα άρθρα 44, 46, 47, 48, 68, 70, 73, 87, 104, 116 και 128.       

Άρθρο 44: Στο παρόν άρθρο, μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι θα επιτρέπονται εξορυκτικές δραστηριότητες, μέσα σε Ζώνες διαχείρισης οικοτόπων και ειδών. Δηλαδή, σε περιοχές που έχουν χαρτογραφηθεί ως μέρος του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000, φιλοξενούν φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών που είναι σημαντικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και οφείλουν να προστατεύονται από όλα τα Κράτη Μέλη. Πρόκειται για μία μάλλον φωτογραφική διάταξη που επιχειρεί να νομιμοποιήσει τα περιβαλλοντικά εγκλήματα της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕ.

Άρθρο 46: Το άρθρο εισάγει μια σημαντική καινοτομία στην κατηγοριοποίηση των προστατευόμενων περιοχών (ΠΠ) – σε αντίθεση με τη διεθνώς αναγνωρισμένη κατάταξη της IUCN, την οποία ακολουθούσε σε γενικές γραμμές τόσο ο αρχικός ν.1650/86, όσο και ο ν.3937/2011 (Περί βιοποικιλότητας).

Με άλλα λόγια, καταργούνται οι κατηγορίες Ιa και Ib των Προστατευομένων Περιοχών (απολύτου προστασίας-Strict Nature Reserve και Προστασίας της Φύσης-Nature Reserve) και μετασχηματίζονται σε ζώνες χρήσεων γης – όπου προβλέπεται μια σειρά από δραστηριότητες που είναι ασύμβατες και άσχετες με την έννοια της προστασίας της φύσης, όπως για παράδειγμα οι εξορυκτικές δραστηριότητες. Προφανώς μας βρίσκει αντίθετους.

Άρθρο 47: Δεν έχει προβλεφθεί η δυνατότητα κατάρτισης Σχεδίων Διαχείρισης, για όλες τις κατηγορίες προστατευομένων περιοχών – αντί της προτεινόμενης παρ. 1 που αφορά μόνο τις περιοχές Natura 2000. Το Σχέδιο Διαχείρισης αποτελεί το βασικό εργαλείο διαχείρισης κάθε περιοχής. Δυστυχώς αποτελεί μεγάλη παράλειψη η έλλειψη πρόβλεψης εφαρμογής Σχεδίου Διαχείρισης για όλες τις προστατευόμενες περιοχές – όπως για τα Εθνικά Πάρκα.

Άρθρο 48: Ολόκληρο το άρθρο αντιμετωπίζει το μείζον εθνικό πρόβλημα, την ανάρτηση και την κύρωση των δασικών χαρτών, με προχειρότητα – επειδή εξετάζει μεμονωμένες περιπτώσεις και όχι το σύνολο του προβλήματος, αφού οι ρυθμίσεις δεν συμπεριλαμβάνουν την πραγματική κατάσταση των πολυάριθμων ανά την επικράτεια οικισμών, με διαμορφωμένα και εγκεκριμένα όρια βάση Πράξεων της Διοίκησης, όπως για παράδειγμα οι προϋφιστάμενοι οικισμοί του 1923.

Συγκεκριμένα, το ισχύον και το προτεινόμενο νομικό πλαίσιο, θα οδηγήσει νομοτελειακά στα εξής:

(α) Υποχρέωση επιστροφής των διατεθέντων ευρωπαϊκών πόρων, για την κατασκευή έργων υποδομής των αστικών περιοχών που, εκ των υστέρων, ανακηρύσσονται δασικές και ως εκ τούτου μη δικαιούμενες αστικής υποδομής.

(α) Απαιτήσεις αποζημιώσεων εκ μέρους των ιδιοκτητών από τη Διοίκηση, ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.

(γ) Φόρτο χιλιάδων προσφυγών των ιδιοκτητών στη Δικαιοσύνη.

(δ) Εντάσεις στην Κοινωνία, λόγω της διάρρηξης της ισονομίας και της ασφάλειας του Δικαίου – επειδή το εν λόγω νομικό πλαίσιο δρομολογεί αναδρομικά διαφοροποιήσεις επί όμοιων ακινήτων, με φωτογραφικές αλλά και με ασαφείς διατάξεις. Επιφέρει έτσι πλήρη σύγχυση μεταξύ των ιδιοκτητών – κυρίως μεταξύ των συνιδιοκτητών ακινήτων που εν μέρει μόνο έχουν δομηθεί.

(ε) Ανάγκη έκδοσης δεκάδων ερμηνευτικών εγκυκλίων προς τις κατά τόπους Υπηρεσίες Δόμησης και τις υπερκείμενες υπηρεσίες, επί του σαθρού, ασαφούς και συχνά αντικρουόμενου νόμου.

Άρθρο 68: Εφόσον οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές του ΥΠΕΝ είναι υποστελεχωμένες και αφού οι ενεργειακοί επιθεωρητές δεν είναι πιστοποιημένοι, αλλά μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός , ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των ενεργειακών επιθεωρητών στο μητρώο είναι μη διαπιστευμένοι, η σύσταση ανεξάρτητου φορέα ελέγχου από εμπειρογνώμονες μηχανικούς-πιστοποιημένους ενεργειακούς επιθεωρητές, αναγκαστικά αποτελεί μονόδρομο για να υπάρξει το πραγματικό ενεργειακό αποτύπωμα της χώρας. Όχι ένα εικονικό, αφού τα ενεργειακά πιστοποιητικά δεν εκδίδονται ως επί τω πλείστον από πιστοποιημένους ενεργειακούς επιθεωρητές – με ότι αυτό σημαίνει για την αξιοπιστία τους.

Άρθρο 70: Η απαίτηση από 1/6/2020 όλα τα νεόδμητα κτήρια να πρέπει να καταναλώνουν σχεδόν μηδενική πρωτογενή ενέργεια, δηλαδή να ανήκουν στην ενεργειακή κλάση «Α», φαίνεται εκ πρώτης όψεως πως είναι μια ορθή ενεργειακή επιλογή.

Εν τούτοις δεν είναι εφικτό να συμβεί σε πολλά κτήρια, κυρίως σε πολυκατοικίες που αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των κτηρίων της χώρας – επειδή για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει να ενσωματωθούν σε αυτά τα κτήρια συστήματα ψύξης, θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης, από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως από ηλιοθερμικά, από φωτοβολταικά, από γεωθερμία κλπ.

Στις τυπικές πολυκατοικίες όμως δεν υπάρχουν οι διαθέσιμες ωφέλιμες επιφάνειες – είτε στο δώμα, είτε στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου.

Η πρόταση μας είναι να εξαιρεθούν από αυτήν  την υποχρέωση τα κτήρια με χρήση πολυκατοικίας και να παραμείνουν στην ισχύουσα υποχρέωση κατάταξης τους στην ενεργειακή κλάση «Β» ή το πολύ στην «Β+» – για λόγους μη τεχνικής εφικτότητας, αφού στην Ελλάδα οι όροι δόμησης και η κτιριολογική μορφή των πολυκατοικιών δεν το επιτρέπουν.

Επιπλέον, σε ένα κτήριο κατοικίας με την υποχρέωση κατανάλωσης μηδενικής πρωτογενούς ενέργειας, αυξάνεται σε απαγορευτικά επίπεδα το κόστος κατασκευής. Συγκεκριμένα, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει πως το κόστος υπερβαίνει το 25-30%, σε σχέση με την σημερινή κατάσταση – όπου η υποχρέωση είναι να κατατάσσονται τα κτήρια αυτά, από πλευράς ενεργειακής απόδοσης, στην κλάση «β»

Άρθρο 73: Στην παρούσα διάταξη αναφέρονται οι υποχρεώσεις, οι δεσμεύσεις και οι διαδικασίες για τη διασύνδεση αγωγών που μεταφέρουν φυσικό αέριο από τρίτες χώρες στην Ελλάδα – χωρίς όμως να έχει δρομολογήσει η κυβέρνηση ένα εθνικό σχέδιο αξιοποίησης των ελληνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, από το σύνολο της  ελληνικής ΑΟΖ.

Επιπλέον, η χώρα μας έχει δεσμευθεί έως το 2023, να κλείσει όλες τις λιγνιτικές μονάδες της που παράγουν το 40% της απαιτούμενης φθηνής ενέργειας της – χωρίς να έχει διασφαλίσει την ενεργειακή της αυτονομία από την εκμετάλλευση των δικών της υδρογονανθράκων, ούτε να έχει ένα ενεργειακό σχέδιο μετατροπής των υπαρχόντων θερμοηλεκτρικών μονάδων της που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από λιγνίτη, με άλλες πηγές ενέργειας.

Η πρόταση μας είναι η παράταση του κλεισίματος των λιγνιτικών μονάδων έως το 2038 – αφού αυτά τα χρονικά όρια ισχύουν και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως για τη Γερμανία, την Πολωνία κλπ. Ο σκοπός μας πρέπει να είναι η ομαλή μετάβαση στην μεταλιγνιτική εποχή – αφού μέχρι τότε ευελπιστούμε πως θα έχει ξεκινήσει η παραγωγή υδρογονανθράκων από τις πρόσφατες συμβάσεις εξορύξεων στα οικόπεδα του Ιονίου ή νότια της Κρήτης, και όχι μόνο.

Άρθρο 87: Το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων υφίσταται ήδη και η απρόσκοπτη λειτουργία του είναι επιβεβλημένη. Όμως, το πρόβλημα που παρατηρείται είναι η μη καταχώρηση δεδομένων από πολλούς υπόχρεους φορείς και επιχειρήσεις – ή/και η αναληθή; καταχώρηση δεδομένων.

Σε αυτό το πλαίσιο, το νομοσχέδιο δεν προβλέπει τα εξής:

(α) Υποχρεωτική δημοσιοποίηση των επιδόσεων κάθε φορέα – αφού η διαχείριση αποβλήτων δεν μπορεί να θεωρείται εμπορικό μυστικό, αλλά μείζον ζήτημα προάσπισης του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.

(β) Διενέργεια αιφνιδίων δειγματοληπτικών ελέγχων για την ακρίβεια των καταχωρημένων δεδομένων, από τα αρμόδια όργανα – όπως είναι οι επιθεωρητές περιβάλλοντος, οι δ/νσεις περιβάλλοντος Περιφερειών κοκ.

(γ) Επιβολή αυστηρών ποινών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που δεν μετέχουν στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων ή καταχωρούν ψευδή δεδομένα.

Άρθρο 104: Με το λιγνιτικό τέλος που υιοθετείται, αυξάνεται ακόμη περισσότερο το κόστος ενέργειας που παράγεται από τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια της ΔΕΗ – τα οποία  χρησιμοποιούν ως καύσιμη ύλη το λιγνίτη. Με το κόστος αυτό θα επιβαρυνθεί τελικά ο καταναλωτής –  ενώ τα έσοδα προορίζονται να δοθούν σε δήθεν αναπτυξιακά προγράμματα που θα τα καρπωθούν ξανά οι συνήθεις ύποπτοι.

Η πρόταση μας είναι να παραταθεί η λειτουργία όλων των λιγνιτικών μονάδων της χώρας έως το 2040, αντί έως το 2023 – χωρίς καμία ρήτρα ρύπων, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες της ΕΕ

Άρθρο 116: Αποτελεί πάγια θέση μας το ότι, το Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί και όχι να κλείσει – αφού είναι ο ειδικός φορέας του κράτους που διαθέτει τεράστια εμπειρία, καθώς επίσης τεχνογνωσία στην εξόρυξη και διαχείριση του ορυκτού πλούτου της χώρας.

Η εκκαθάριση του ΙΓΜΕ και η μεταβίβαση της ακίνητης περιουσίας του στο Υπουργείο Οικονομικών και στο ΥΠΕΚΑ, σηματοδοτούν την παράδοση του ορυκτού πλούτου της χώρας σε μία μη ελεγχόμενη από επιστημονικό φορέα διαχείριση του. Μήπως ο στόχος είναι η μεταβίβαση της περιουσίας του στο Υπερταμείο;

Άρθρο 128: Δεν πρέπει να γίνει καμία αδειοδότηση ΦΒ σταθμών σε ζώνες υψηλής παραγωγικότητας, ακόμα και αν έχουν υπάρξει δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης μετά την έναρξη ισχύος του ν4643/2019 – για λόγους προστασίας του αγροτικού τομέα της χώρας, ως ύψιστο εργαλείο ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα της χώρας

Άρθρο 17: Θεωρούμε απαραίτητο να συμπεριληφθεί ως προϋπόθεση χορήγησης της βεβαίωσης, η κατάθεση τραπεζικής εγγύησης – προκειμένου να αποκατασταθεί το φυσικό περιβάλλον μετά το πέρας λειτουργίας του, με βάση το κατατεθειμένο σχετικό κοστολογημένο σχέδιο.

Άρθρο 18: Μία σειρά από μείζονα ζητήματα που αφορούν την αδειοδότηση των ΑΠΕ, προσδιορίζονται στον κανονισμό βεβαίωσης παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας – η έγκριση του οποίου μετατίθεται σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο, με την υπογραφή σχετικής υπουργικής απόφασης. Θα πρέπει να προσδιοριστεί χρονικά η προθεσμία για την υπογραφή της υπουργικής απόφασης – ενώ τα ουσιαστικά ζητήματα που θα εξετάσει, θα πρέπει επίσης να τεθούν σε δημόσια διαβούλευση.

Άρθρο 19: Δεν προβλέπεται πουθενά βεβαίωση που θα προκύπτει μετά από περιβαλλοντική μελέτη, ειδικά για έργα εξόρυξης μεταλλευμάτων ή υδρογονανθράκων, όσον αφορά την αποκατάσταση και απομάκρυνση του εξοπλισμού μετά το πέρας του ειδικού έργου.

Άρθρο 20: Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, πρόσβαση στο ειδικό μητρώο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. διατηρούν μόνο ο φορέας αδειοδότησης, οι αρμόδιοι διαχειριστές και ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η προβληματική αυτή ρύθμιση εγείρει σαφώς ζήτημα διαφάνειας. Προτείνεται η πρόσβαση στο Ειδικό Μητρώο να είναι ανοιχτή σε οποιονδήποτε φορέα ή Πολίτη με έννομο συμφέρον.

Άρθρο 21: Από την υποχρέωση καταβολής του τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής αδειών παραγωγής, πρέπει να εξαιρεθούν οι υβριδικοί σταθμοί – επειδή στο έτος 2020, βρισκόμαστε ακόμη εν αναμονή του τρόπου αποζημίωσης. Επίσης αιτήματα τροποποιήσεων περιμένουν έγκριση από τη ΡΑΕ, τουλάχιστον 2,5 χρόνια.

Άρθρο 23: Δεν υπάρχει κανένα  συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα προς τη ΡΑΕ, προκειμένου να χορηγήσει τις άδειες αυτών των αιτήσεων μέχρι τον κύκλο του Ιουνίου του 2018 – πριν δώσει άδειες αιτήσεων επόμενων κύκλων. Επίσης, άδειες που υποβλήθηκαν μέχρι τον Ιούνιο του 2018 πρέπει να εξεταστούν σύμφωνα με τις παλιές διατάξεις, χωρίς να υφίσταται η υποχρέωση των άρθρων 2 και 3.

Όλες οι αιτήσεις πριν την εφαρμογή του παρόντος, θα πρέπει να διέπονται από την παρ. 5 του άρθρου 25. Μην ξεχνάμε ότι, με βάση τον ισχύοντα κανονισμό αδειών, η ΡΑΕ θα έπρεπε είτε να έχει εκδώσει, είτε να απορρίψει των σύνολο των εκκρεμών αιτήσεων.

Άρθρο 24: Η αναδρομικότητα στην εφαρμογή τελών, είναι αντισυνταγματική και λανθασμένη. Αιτήσεις που ήταν πλήρεις κατά τον ισχύοντα κανονισμό, δεν πρέπει να πληρώσουν τέλη καταχώρησης.

Άρθρο 25: Με τη νέα ρύθμιση δε συμπεριλαμβάνονται οι ως άνω άδειες δεδομένου ότι, αφενός μεν η παρ. 1 του άρθρου 25 αφορά μόνο άδειες που κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου είναι σε ισχύ, αφετέρου η παράγραφος 3 αφορά άδειες που δεν έχουν ανακληθεί.

Επομένως, οι παρ. 1 και 3 του εν λόγω άρθρου 25, θα πρέπει να διαμορφωθούν κατάλληλα με σκοπό, για λόγους ίσης μεταχείρισης και ασφάλειας δικαίου, να δοθεί η δυνατότητα αυτοδίκαιης παράτασης για 10 χρόνια και σε αυτές τις άδειες παραγωγής, των οποίων η ισχύς έχει λήξει λόγω εκπνοής της 15ετίας.

Έτσι ώστε αφενός μεν να εξομοιώνονται με τις άδειες που έχουν ήδη παραταθεί από τη ΡΑΕ, σύμφωνα με την υπ’ αριθμό 517/2016 απόφασή της, αφετέρου να μπορέσουν οι επενδυτές να προχωρήσουν την αδειοδοτική εξέλιξη των έργων τους.

Άρθρο 27: Οποιοσδήποτε οργανισμός δημιουργηθεί για τη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, πρέπει να είναι μόνο ΝΠΔΔ και όχι ΝΠΙΔ. Η διαχείριση του δημοσίου συμφέροντος δεν μπορεί να γίνει με μορφώματα εκτός Δημοσίου Δικαίου. Αλλιώς, για ποιο λόγο το Πράσινο Ταμείο και το Κτηματολόγιο είναι Δημοσίου Δικαίου;
Εκτός εάν έχει σκοπό το ΥΠΕΝ να εκχωρεί όλες τις εργασίες σε μελετητικά γραφεία, με αμφίβολα αποτελέσματα.
Άρθρο 28: Ο ΟΦΥΠΕΚΑ, όπως περιγράφεται, έχει ένα μονοδιάστατο ΔΣ, χωρίς την τοπική κοινωνία και τους ενεργούς πολίτες. Ο υπουργός ΥΠΕΝ ελέγχει τα πάντα. Είναι απλά απαράδεκτο.

Άρθρο 29: Ο ΟΦΥΠΕΚΑ, όπως περιγράφεται, έχει ένα οργανόγραμμα όχι καθετοποιημένο, με ότι αυτό συνεπάγεται για την εύρυθμη λειτουργία του.

Άρθρο 30: Οι Γενικοί Διευθυντές αναφέρεται πως θα επιλέγονται και θα διορίζονται με απόφαση του Δ.Σ. – κατά παρέκκλιση των διατάξεων της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (Π.Υ.Σ.) 33/2006. Εν τούτοις, δεν υπάρχει σαφής αναφορά για το πώς θα γίνει η επιλογή των προϊστάμενων των τμημάτων, όπως αυτοί περιγράφονται στο Άρθρο 32 – οι οποίοι θα πρέπει να διαθέτουν αυξημένα προσόντα μεν αλλά και πολύ καλή γνώση των περιοχών αρμοδιότητάς τους.

Άρθρο 31: Δεν μπορεί να καλύπτεται ο προϋπολογισμός του φορέα κυρίως από τον κρατικό προϋπολογισμό – αλλά πρέπει να έχει συμμετοχή και ο ιδιωτικός τομέας. Για παράδειγμα, έσοδα από κάθε πρόστιμο και τέλος που επιβάλλεται και αφορά στις προστατευόμενες περιοχές.

Έσοδα, σε ποσοστό που καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Οικονομικών, από δραστηριότητες που αναπτύσσονται εντός των προστατευόμενων περιοχών και είτε αξιοποιούν τους φυσικούς πόρους της εκάστοτε προστατευόμενης περιοχής (π.χ. υδροηλεκτρικά έργα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, παραχώρηση αιγιαλού, υδατοκαλλιέργειες, κλπ.), είτε προβάλλουν την εκάστοτε προστατευόμενη περιοχή (π.χ. τοπικά προϊόντα, στα οποία χορηγείται πιστοποιημένο σήμα της προστατευόμενης περιοχής).

Άρθρο 32: Η κάλυψη των θέσεων μπορεί να γίνει και με μετάταξη προσωπικού, με τα ίδια τυπικά και ουσιαστικά προσόντα – από το Δημόσιο ή από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου του δημόσιου τομέα ή ΔΕΚΟ. Δεν επιτρέπεται κάθε φορά που δημιουργείται ένας νέος φορέας, να επανδρώνεται από προσωπικό εκτός δημοσίου – όταν υπάρχουν άλλοι φορείς του δημοσίου που υπολειτουργούν ή έχουν πλεόνασμα προσωπικού

Άρθρο 33: Υπάρχουν ασάφειες. Για παράδειγμα, εάν έχουμε ένα εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης για μία περιοχή, με τα ετήσια σχέδια δράσης που αναφέρονται, το Πρόγραμμα Εφαρμογής τι θα προσθέσει; Σε τι θα βοηθήσει;

Άρθρο 34: Γίνεται μεγάλη σύμπτυξη των Φορέων Διαχείρισης Προστατευομένων Περιοχών στις ΜΔΠΠ – κάτι που θεωρούμε μη λειτουργικό. Ουσιαστικά πολλές Προστατευόμενες Περιοχές  δε θα είναι υπό προστασία και διαχείριση σε φορείς με τόσο μεγάλες εκτάσεις. Δεν είναι δυνατόν οι ΜΔΠΠ να μην έχουν αρμοδιότητες φύλαξης, ασχολούμενες μόνο με εισηγήσεις σχεδίων.

Άρθρο 35: Είναι προφανές ότι, οι Επιτροπές αυτές συστήνονται για να διευκολύνουν την κατάργηση των σημερινών ΔΣ. Στην πραγματικότητα δεν έχουν καμία σχέση με τα σημερινά ΔΣ – ενώ περιορίζονται σε συμβουλευτικό ρόλο, αν και όποτε ο Προϊστάμενος της Μονάδας ζητήσει τη βοήθειά τους. Άλλωστε ο Προϊστάμενος εισηγείται το διορισμό των Επιτροπών αυτών – οπότε πρόκειται για προσωπικές του Επιτροπές και όχι για κάτι σοβαρότερο.

Άρθρο 36: Άλλο είναι η αξιολόγηση του έργου των ΜΔΠΠ της παραγράφου 2 και άλλο η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους της παραγράφου 1. Γενικά φαίνεται ότι, πρόκειται για αυτοαξιολόγηση που δεν μπορεί να θεωρηθεί βέλτιστη πρακτική.

Άρθρο 37: Δεν είναι σαφές ποιος είναι ο ρόλος των μονάδων διαχείρισης, στις προγραμματικές συμβάσεις που συνάπτει ο ΟΦΥΠΕΚΑ με περιφέρειες και δήμους – ενώ δεν υπάρχει αναφορά σε άλλους φορείς που θα μπορούσαν να συνάψουν προγραμματικές συμβάσεις στο πλαίσιο της διαχείρισης, όπως πχ Πανεπιστήμια, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Επιστημονικοί Σύλλογοι κλπ.

Άρθρο 38: Οι υφιστάμενοι ΦΔΠΠ είναι ήδη υποστελεχωμένοι, ενώ οι ανάγκες σε προσωπικό σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υποκατασταθούν από Μνημόνια Συνεργασίας με άλλες υπηρεσίες/δημόσιους φορείς κ.λπ. – οι οποίοι ήδη παρουσιάζουν κενά στη λειτουργία τους.

Άρθρο 39 και 40: Οι Περιφέρειες και οι Δήμοι, για να γνωμοδοτούν ξεχωριστά κατά την επικαιροποίηση των σχεδίων διαχείρισης, σημαίνει ότι έχουν εξειδικευμένη γνώση επί θεμάτων βιοποικιλότητας. Πραγματικό σκοπό δε την προστασία και διατήρηση των προστατευτέων αντικειμένων μέσω της διαχείρισης, κάτι που πρακτικά δεν συμβαίνει. Επομένως εδώ μιλάμε για μια θεωρητική γνωμοδότηση.

Άρθρο 41: Δυστυχώς αφού δεν έχει υπάρξει πραγματικός, αποτελεσματικός και διαφανής μηχανισμός ελέγχου όλων των ΜΚΟ στην Ελλάδα, αλλά το 90% κινείται στα όρια της νομιμότητας (το έχουμε διαπιστώσει με τις ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται με τους παράνομους μετανάστες), αυτό το άρθρο δεν γίνεται αποδεκτό

Άρθρο 42: Δεν προβλέπεται το χρονικό διάστημα, εντός του οποίου θα εκδοθεί το σχέδιο δράσης – παρά το γεγονός ότι, από την έκδοσή του εξαρτάται η εφαρμογή και υλοποίηση των στοιχείων του νέου σχήματος διακυβέρνησης προστατευόμενων περιοχών, συμπεριλαμβανομένης της προβλεπόμενης στην παρ. 7 του σχεδίου μετάβασης. Το γεγονός αυτό δημιουργεί αβεβαιότητα για τη διαχείριση και για την προστασία των προστατευομένων περιοχών, ειδικότερα κατά το μεταβατικό στάδιο.

Επειδή δεν υπάρχει χρόνος, τις παρατηρήσεις μας για τα υπόλοιπα άρθρα θα τις καταθέσουμε ως υπόμνημα.