.
Τεράστιας σημασίας γεωπολιτική εξέλιξη στην διώρυγα του Σουέζ και την Αν. Μεσόγειο! Η Ρωσία, και όχι μόνο, χρησιμοποιεί τις ΕΟΖ ως εργαλείο άσκησης εξωτερικής πολιτικής, προκειμένου να επεκτείνει την επιρροή της σε περιοχές υψίστης γεωοικονομικής και γεωστρατηγικής σημασίας. Μέσω των ΕΟΖ διασφαλίζει τα συμφέροντα μεγάλων εταιρειών ρωσικών συμφερόντων, καθώς και τις εξαγωγές οπλικών συστημάτων, ενώ κατοχυρώνει το δικαίωμα για κατασκευή νέων στρατιωτικών και ναυτικών βάσεων στην ευρύτερη περιοχή.
.
Άποψη
– του Κωνσταντίνου Κατσαρού
Το Port Said της Διώρυγας του Σουέζ μετατρέπεται σε μια Ειδική Οικονομική Ζώνη (ΕΟΖ) ρωσικών συμφερόντων. Οι διαπραγματεύσεις Αιγύπτου – Ρωσίας ξεκίνησαν το 2014, ενώ στις αρχές του 2019 ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φάταχ αλ Σίσι υπέγραψε το σχετικό διάταγμα. Η συμφωνία που θα υπογραφεί το καλοκαίρι του 2019, προβλέπει την δημιουργία μιας μεγάλης κλίμακας ρωσικής βιομηχανικής ζώνης συνολικής έκτασης 5,25 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων. Οι αρχικές κρατικές επενδύσεις στις υποδομές από την Ρωσία, θα ανέλθουν στα 190 εκατ. δολάρια, ενώ οι ιδιωτικές επενδύσεις θα ανέλθουν στα 7 δισ. δολάρια. Στην επένδυση θα συμμετέχει κατά πάσα πιθανότητα και η Κίνα, με ιδιωτικές επενδύσεις της τάξεως των 4 δισ. δολαρίων, καθώς η Διώρυγα αποτελεί βασικό δομικό στοιχείο στους κινεζικούς «δρόμους του μεταξιού» και διέξοδο προς τη Μεσόγειο.
Θα δημιουργηθούν 77.000 νέες θέσεις εργασίας και οι επιχειρήσεις με έδρα την Αίγυπτο αναμένουν έσοδα της τάξεως των 3,6 δισ. δολαρίων ετησίως. Ο ενιαίος φορολογικός συντελεστής για επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα θα είναι 10%. Η συμφωνία θα έχει διάρκεια ισχύος 50 χρόνια και πρόβλεψη για ανανέωση κάθε πέντε χρόνια μετά την λήξη της, ενώ η κατασκευή του έργου υπολογίζεται ότι θα διαρκέσει 13 χρόνια.
Νέα ρωσική ναυτική βάση στη ΝΑ Μεσόγειο
ΕΟΖ ασφαλώς σημαίνει και στρατιωτική παρουσία για την ασφάλεια των επενδύσεων. Συνεπώς ταυτόχρονα με την βιομηχανική περιοχή δρομολογείται και η κατασκευή μιας νέας ρωσικής ναυτικής βάσης πιθανότατα στην πόλη Sadi Barani (λιμάνι στις ακτές της Μεσογείου). Η πόλη είναι μεγάλης στρατηγικής σημασίας διότι διαθέτει λιμάνι βαθέων υδάτων για ελλιμενισμό πολεμικών πλοίων, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται κοντά στην μεγαλύτερη αεροπορική βάση της Αιγύπτου, η οποία κατασκευάσθηκε από τους Σοβιετικούς τη δεκαετία του ’70.
Οι στενές σχέσεις των δύο χωρών
Η συνεργασία Ρωσίας – Αιγύπτου στο κοίτασμα Zohr δείχνει να είναι καλύτερη από ποτέ. Υπενθυμίζουμε ότι η ρωσική Rosneft έκλεισε συμφωνία για να αποκτήσει το 30% της σύμπραξης, σε σχέση με την εκμετάλλευση του αιγυπτιακού κοιτάσματος φυσικού αερίου Zohr, που είναι το μεγαλύτερο στη Μεσόγειο.
Επίσης προχωρά ο σχεδιασμός για την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας «Αλ-Ντμπάα» 130 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από το Κάιρο στα μεσογειακά παράλια. Η κατασκευή θα γίνει από τη ρωσική «Rosatom», με την πρώτη μονάδα να τίθεται σε λειτουργία το 2026. Ο προϋπολογισμός ανέρχεται στα 28,7 δισ. δολάρια, από τα οποία τα 25 δισ. (85%) είναι με τη μορφή κρατικού δανείου της Ρωσίας με αποπληρωμή σε 13 χρόνια και το 15% με αιγυπτιακά κονδύλια.
Παράλληλα οι δύο χώρες στα μέσα Μαρτίου του 2019, υπέγραψαν σύμβαση ύψους 2 δισ. δολαρίων για την αγορά περισσότερων από 20 ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών Su-35 ενώ η παράδοσή τους θα ξεκινήσει το 2020.
Οι ΕΟΖ ως εργαλείο γεωστρατηγικής
Συμπερασματικά, βλέπουμε ότι η Ρωσία, και όχι μόνο, χρησιμοποιεί τις ΕΟΖ ως εργαλείο άσκησης εξωτερικής πολιτικής, προκειμένου να επεκτείνει την επιρροή της σε περιοχές υψίστης γεωοικονομικής και γεωστρατηγικής σημασίας. Μέσω των ΕΟΖ διασφαλίζει τα συμφέροντα μεγάλων εταιρειών ρωσικών συμφερόντων, καθώς και τις εξαγωγές οπλικών συστημάτων, ενώ κατοχυρώνει το δικαίωμα για κατασκευή νέων στρατιωτικών και ναυτικών βάσεων στην ευρύτερη περιοχή που για αιώνες αποτελεί «μήλο της έριδος», και είναι το κλειδί για το παγκόσμιο εμπόριο, που συνδέει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό.
Τελικά οι ΕΟΖ δείχνουν να είναι ένα δυναμικό εργαλείο εθνικού σχεδιασμού, επέκτασης και διασφάλισης των ίδιων συμφερόντων όσων τις μετέρχονται. Μπορεί όμως δυνητικά να μετεξελιχθεί σε μια ειρηνική στρατιωτικοποίηση της ευρύτερης περιοχής, γεγονός που δύσκολα αναιρείται, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί και μακροχρόνιες εξαρτήσεις-δεσμούς που οφείλουν να σχεδιαστούν καλά ώστε να μην μετεξελιχθούν σε έριδες και αντιπαλότητες.
Αυτό ας το έχουμε κατά νου όταν θα ξεκινήσει η σχετική παραφιλολογία για δημιουργία ΕΟΖ σε οποιαδήποτε περιοχή της Ελλάδας -ειδικά μετά την συμφωνία των Πρεσπών-, ακόμη κι αν τα οικονομικά οφέλη θα είναι δελεαστικά για εμάς. Εκτός κι αν εθελόδουλα υποκύψουμε, κάνοντάς τους το χατίρι για άλλη μια φορά, παραδίδοντας τα ηνία της χώρας και υπονομεύοντας ανεπανόρθωτα την εθνική μας ανεξαρτησία.
