Αποψη
Όταν η Βόρεια Ευρώπη ανακυκλώνει, η Ελλάδα θάβει τα σκουπίδια της σε χωματερές. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του 2015 της Eurostat, το 85% περίπου των οικιακών απορριμμάτων στη χώρα μας καταλήγουν σε ΧΥΤΑ, τη στιγμή που σε άλλες χώρες της ΕΕ, όπως το Βέλγιο την Δανία, το ποσοστό αυτό είναι γύρω στο 1%, ενώ στη Γερμανία δεν υπάρχουν πλέον ενεργοί ΧΥΤΑ. Το ποσοστό των αποβλήτων, που ανακυκλώνεται στην χώρα μας, δεν ξεπερνά το 19% με μέσο όρο ανακύκλωσης στην ΕΕ 40% και ευρωπαϊκό στόχο το 50% μέχρι το 2020.
Τα πρόστιμα που έχει κληθεί να πληρώσει η χώρα μας, από το 2015 μέχρι σήμερα, λόγω μη συμμόρφωσης με το ενωσιακό δίκαιο, αγγίζουν τα 104.232.715 ευρώ.
Από τα στοιχεία της Eurostat προκύπτει πως από τους 5.354.000 τόνους απορριμμάτων που δημιουργήθηκαν το 2016 στην Ελλάδα, οι 4.415.000 τόνοι καταλήγουν σε χωματερές, περίπου 730.000 τόνοι οδεύουν προς ανακύκλωση και 183.000 τόνοι για κομποστοποίηση.
Συγκεκριμένα, την ώρα που στην Ελλάδα τσακωνόμαστε για το πού θα φτιάξουμε μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων παρωχημένης πλέον τεχνολογίας (τις οποίες οι ιθύνοντες πλασάρουν για μοντέρνες), η Σουηδία έχει φτάσει στο επίπεδο να ανακυκλώνει ή να επαναχρησιμοποιεί το 99% των σκουπιδιών της.
Στη Σουηδία του 2018 το να πετάς σκουπίδια σε χωματερές απαγορεύεται, γεγονός που συνεπάγεται ότι οι δήμοι πρέπει να ταξινομούν, να ανακυκλώνουν και ναι να καίνε τα οικιστικά σκουπίδια τους για να παράγουν την ενέργεια που χρειάζονται για την θέρμανση τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα απορρίμματα να συνιστούν πλέον το 19% του καυσίμου που χρησιμοποιείται από εργοστάσια παραγωγής θερμικής ενέργειας, τα οποία ζεσταίνουν το 50% των σουηδικών νοικοκυριών.
Ένας πρότυπος οικισμός που χρησιμοποιεί ενέργεια για θέρμανση από σκουπίδια είναι το πεντακάθαρο οικιστικό προάστιο Χόρσχολμ, έξω από την Στοκχόλμη. Το τοπικό εργοστάσιο κρύβεται πίσω από έναν καλόγουστο φράχτη, σε απόσταση μόλις 360 μέτρων από τις αυλές των τελευταίων σπιτιών. Εδώ το κόστος για τη θέρμανση κάθε σπιτιού είναι ιδιαιτέρως χαμηλό, καθώς το 80% της θερμότητας και το 20% του ηλεκτρικού ρεύματος παράγονται από την καύση των απορριμμάτων. Μόνο το 4% των σκουπιδιών του Χόρσχολμ καταλήγει σε χωματερές, το 64% ανακυκλώνεται και το 34% καίγεται, αφήνοντας μόνο 1% επικίνδυνα απόβλητα.
Είναι πλέον πραγματικότητα οι Σουηδοί ,όπως οι Γερμανοί, οι Δανοί, οι Ολλανδοί και οι Βέλγοι έχουν τόσο καλές επιδόσεις στην ανακύκλωση, ώστε πλέον δεν υπάρχουν αρκετά απορρίμματα, ώστε να ικανοποιούν τις ανάγκες λειτουργίας συμβατικών εργοστασίων παραγωγής θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας. Στο εξής, οι χώρες αυτές πλέον επιθυμούν διακαώς να εισάγουν από άλλες χώρες αστικά απορρίμματα.
Για να πάμε και στα δικά μας, τα χρήματα από το προηγούμενο ΕΣΠΑ, δεν αξιοποιήθηκαν για την οικολογική διαχείριση των σκουπιδιών, αντίθετα το μόνο που γίνεται είναι η βροχή αναθέσεων σε ημετέρους και φίλους της Περιφέρειας Αττικής για να συνεχίζουν να κερδίζουν με αναχρονιστικά και πεπαλαιωμένης τεχνολογίας συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων.
Δίνονται χρήματα για “εκσυγχρονισμό” του συστήματος πυροπροστασίας των ΧΥΤΑ και όχι για επενδύσεις σε σύγχρονες συνδυαστικές τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας άπω καύση απορριμμάτων.
Η κυβέρνηση προεκλογικά αρκούνταν να διαλαλεί ότι θα χτυπήσει τους μεγαλοκαρχαρίες που μονοπωλούν την ενέργεια και όταν ήρθε στην εξουσία έκανε οτιδήποτε για να διαφυλάξει τα οικονομικά τους συμφέροντα.
Η Ευρώπη προχωράει στην εποχή της τεχνολογίας ανακύκλωσης και αξιοποίησης των απορριμμάτων της για παραγωγή ενέργειας, ενώ η Ελλάδα ανακυκλώνει τη μιζέρια της επιμένοντας να προστατεύει τα ενεργειακά φέουδα της σε μια νοοτροπία αναχρονιστικής και αντιοικολογικής διαχείρισης απορριμμάτων και παραγωγής ενέργειας.
Μιχάλης Χριστοδουλίδης
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ
Ενεργειακός Επιθεωρητής και μέλος του Δ.Σ του Π.ΣΥ.Π.ΕΝ.ΕΠ
