.
Ο γρίφος των κρυπτονομισμάτων
Περαιτέρω, τα κρυπτονομίσματα αποτελούν πρόβλημα για τους επενδυτές, όσον αφορά τον υπολογισμό της εύλογης αξίας τους – αφού δεν διανέμουν μερίσματα όπως οι μετοχές, δεν προσφέρουν τόκο και δεν εξοφλούνται στη λήξη τους όπως τα ομόλογα, δεν έχουν ενοίκια όπως τα ακίνητα, δεν έχουν εθνικότητα για να προσμετρείται η αγοραστική τους αξία με βάση τις επιδόσεις του κράτους που τα εκδίδει όπως τα νομίσματα, καθώς επίσης δεν προσφέρουν οικονομικό όφελος όπως οι πρώτες ύλες.
Επομένως δεν έχουν καμία εύλογη αξία, συγκρινόμενα σε κάποιο βαθμό με το χρυσό – ο οποίος επίσης δεν προσφέρει μερίσματα, ούτε έχει κάποιο άμεσο οικονομικό όφελος όπως τα βιομηχανικά μέταλλα του τύπου του ασημιού, του χαλκού, του σιδήρου κοκ. Ουσιαστικά δηλαδή δεν μπορεί να υπολογισθεί η εύλογη αξία ούτε του χρυσού – οπότε η μοναδική δυνατότητα για να υπολογίσει κανείς την εύλογη αξία του χρυσού ή του BITCOIN έγκειται στη θεωρία του «οριακού κόστους παραγωγής».
Στα πλαίσια αυτά, η τιμή μίας ουγγιάς χρυσού έχει ένα κατώτατο όριο, το οποίο είναι στα επίπεδα του κόστους εξόρυξης του από τον πλέον παραγωγικό ιδιοκτήτη ορυχείου – ο οποίος, εάν δεν κάλυπτε το κόστος του, θα σταματούσε την «παραγωγή» χρυσού επειδή δεν θα τον συνέφερε, περιμένοντας καλύτερες εποχές (άνοδο της τιμής πώλησης, έτσι ώστε να καλύπτει το κόστος του και να κερδίζει).
Κάτι ανάλογο θα μπορούσε κανείς να χρησιμοποιήσει στην περίπτωση του BITCOIN – να υπολογίσει δηλαδή το κόστος της ισχύος των υπολογιστών που είναι απαραίτητο για την παραγωγή του από ένα «ορυχείο» κρυπτονομίσματος, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρικής ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο θα καθοριζόταν ένα κατώτατο όριο της τιμής του – κάτι που βέβαια δεν είναι καθόλου εύκολο, αφού υπάρχουν μεγάλες διαφορές όταν ο τόπος παραγωγής είναι η Κίνα, οι Η.Π.Α. ή η Βενεζουέλα.
Φυσικά κάτι τέτοιο, σε αντίθεση με το χρυσό, θα ήταν εντελώς θεωρητικό, αφού η «εμπορική» τιμή του BITCOIN, καθώς επίσης των υπολοίπων «συναδέλφων» του, είναι πολύ μεγαλύτερη – οπότε κανένας δεν είναι σε θέση να πει με σιγουριά εάν ένα BITCOIN αξίζει 5.000 $ ή 100.000 $. Ως εκ τούτου ο μοναδικός παράγοντας που καθορίζει την τιμή του είναι ο εκάστοτε επόμενος αγοραστής, ο οποίος είναι πρόθυμος να πληρώσει ένα ποσόν για να το αποκτήσει – τίποτα άλλο.
Στο σημείο αυτό ακριβώς παρεμβαίνει η θεωρία των μεγάλων ανοήτων (Greater Fool theory) – σύμφωνα με την οποία ένας επενδυτής, ένας κερδοσκόπος καλύτερα, ο οποίος αγοράζει ένα προϊόν χωρίς να γνωρίζει την εύλογη αξία του, βασίζει την απόφαση του αποκλειστικά και μόνο στην υπόθεση ότι, θα βρεθεί στο μέλλον κάποιος άλλος, στον οποίο θα μπορεί να το πουλήσει σε υψηλότερη τιμή. Με απλά λόγια η αγορά τέτοιου είδους προϊόντων δικαιολογείται μόνο από το ότι, στο μέλλον θα βρεθεί ένας ακόμη πιο ανόητος – ο οποίος θα είναι πρόθυμος να προσφέρει περισσότερα χρήματα.
Όταν όμως πάψουν να υπάρχουν «μεγαλύτεροι ανόητοι», τότε η τιμή του BITCOIN, όπως αυτή όλων των υπερτιμημένων επενδυτικών προϊόντων, θα καταρρεύσει μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα – κάτι που βέβαια δεν μπορεί να προβλεφθεί ως προς το πότε θα συμβεί, αφού ο αριθμός των ανόητων στον πλανήτη είναι αρκετά μεγάλος. Όπως έλεγε δε ο Einstein, μπορεί το σύμπαν να είναι πεπερασμένο, αλλά όχι η ανθρώπινη ανοησία – ενώ συνήθως οι φούσκες διαρκούν πολύ, σπάζοντας από λόγους που δύσκολα προβλέπει κανείς.
Επίλογος
Όλοι όσοι αγοράζουν σήμερα κρυπτονομίσματα, πιστεύουν πως θα υπάρξει κάποιος μεγαλύτερος ανόητος που θα τα αγοράσει – χωρίς να δίνουν σημασία στο ενδεχόμενο να είναι αυτοί οι τελευταίοι μεγάλοι ανόητοι στον πλανήτη. Αυτό που προξενεί όμως εντύπωση είναι το γεγονός ότι, τα συγκρίνουν με τα χαρτονομίσματα διαφόρων κρατών, όπως με το δολάριο ή με το ρούβλι – ισχυριζόμενοι πως στηρίζονται επίσης στην εμπιστοσύνη μεταξύ των συναλλασσομένων, αφού ούτε τα εθνικά νομίσματα έχουν κάποιο αντίκρισμα.
Ο ισχυρισμός αυτός είναι μεν ορθός σε κάποιο βαθμό, αφού μετά το 1971 τα νομίσματα έχουν πάψει πλέον να έχουν αντίκρισμα σε χρυσό, αλλά πίσω από όλα ευρίσκεται κάποιο κράτος που τα στηρίζει με την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών εκ μέρους του – ή με άλλους τρόπους, όπως συμβαίνει με το δολάριο (ανάλυση). Επίσης κάποια κεντρική τράπεζα που εγγυάται για την ανταλλαγή τους – υπεύθυνη για τη δημιουργία και κυκλοφορία τους, για τη μη πλαστογράφηση τους κοκ.
Αντίθετα τα BITCOIN δεν έχουν πατρίδα, δεν τα στηρίζει κανένα κράτος, ενώ δεν εγγυάται και δεν ελέγχει τις ποσότητες τους καμία κεντρική τράπεζα – οπότε πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό: για ένα νόμισμα που θα μπορούσε να εξαφανισθεί από το χάρτη σε χρόνο μηδέν είτε λόγω της απώλειας της εμπιστοσύνης, είτε από τεχνικές αιτίες, είτε επειδή θα δεχόταν την επίθεση κάποιου «οργανισμού».
Επομένως δεν έχουν καμία σχέση με τα υπόλοιπα χρήματα χωρίς αντίκρισμα – αλλά αποτελούν μία κορυφαία διαστρέβλωση του καπιταλισμού και της ελεύθερης αγοράς, όπου νομίζει κανείς πως είναι σε θέση πια να κερδίζει χρήματα με «ηλεκτρονικά παίγνια», χωρίς να παράγει απολύτως τίποτα.
