Ένας υπεραπλουστευμένος τρόπος για να κρίνει κανείς εάν ένα νόμισμα είναι υπέρ- ή υποτιμημένο απέναντι στα άλλα είναι ο δείκτης «Big Mac», ο οποίος καθιερώθηκε το 1986. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο δείκτη, ένα Big Mac θα έπρεπε να πουλιέται στην ίδια τιμή στην Αθήνα, στη Νέα Υόρκη ή οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη, εάν τα νομίσματα ήταν ισορροπημένα – κάτι που ασφαλώς δεν συμβαίνει.
Φυσικά υπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ των κρατών, οπότε ο δείκτης δεν είναι απόλυτα αντικειμενικός. Εν τούτοις, αναδεικνύει τις υπερβολές, όπως στην περίπτωση του Μεξικού και της Ελβετίας – όπου στη δεύτερη το Big Mac κοστίζει 2,8 φορές περισσότερο από την πρώτη (49 πέζος έναντι 6,50 φράγκα).
Στα πλαίσια αυτά έχει ενδιαφέρον η πρόσφατη δημοσίευση του δείκτη Big Mac για όλες τις χώρες – σύμφωνα με την οποία το δολάριο είναι υπερτιμημένο σε σχέση με το σύνολο των νομισμάτων του πλανήτη, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Εκτός αυτού, η τιμή του Big Mac στις Η.Π.Α. έχει αυξηθεί από τα 4,37 $ το 2013 στα 5,06 $ – γεγονός που σημαίνει πως υπάρχει ένας μη καταγεγραμμένος πληθωρισμός από τις χειραγωγημένες στατιστικές της τάξης του 15%.
Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται πως το δολάριο είναι υποτιμημένο μόνο σε σχέση με τα νομίσματα της Ελβετίας, της Νορβηγίας, καθώς επίσης της Σουηδίας – παραδόξως επίσης της Βενεζουέλας και της Βραζιλίας, όπου όμως μάλλον λαμβάνεται υπ’ όψιν η επίσημη ισοτιμία και όχι αυτή της μαύρης αγοράς.
Επεξήγηση γραφήματος: Ισοτιμία του δολαρίου με βάση το δείκτη Big Mac – δεξιά υποτιμημένο και αριστερά υπερτιμημένο, με τα ανάλογα ποσοστά.
.
Για παράδειγμα, στον Καναδά ένα Big Mac κοστίζει 6 καναδικά δολάρια ή 4,52 $ – οπότε το δολάριο είναι υπερτιμημένο κατά 11%. Στην Ευρωζώνη η μέση τιμή ενός Big Mac είναι 3,88 € ή περί τα 4,06 $ σήμερα – γεγονός που σημαίνει ότι, το ευρώ είναι υποτιμημένο κατά 20% σε σχέση με το δολάριο. Σε κράτη τώρα όπως η Μαλαισία, η Νότια Αφρική και η Ρωσία, τα τοπικά νομίσματα είναι ακραία υποτιμημένα, έως και 60%!
Εύλογα λοιπόν συμπεραίνει κανείς πως πρόκειται για μία φούσκα τεραστίων διαστάσεων, η οποία κάποια στιγμή θα σπάσει – πόσο μάλλον αφού υποφέρει η ανταγωνιστικότητα των Η.Π.Α. λόγω αυτού ακριβώς του γεγονότος, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνονται οι εξαγωγές, να καταστρέφονται θέσεις εργασίας, καθώς επίσης να εκτοξεύονται τα εμπορικά ελλείμματα στα ύψη.
Ολοκληρώνοντας, η φούσκα του δολαρίου δεν τεκμηριώνεται μόνο από το δείκτη Big Mac – αλλά, επίσης, από το δείκτη «US Dollar Index», ο οποίος μετράει την αξία του δολαρίου έναντι μίας ολόκληρης ομάδας νομισμάτων, ευρισκόμενος σήμερα στα ανώτατα επίπεδα των τελευταίων 14 ετών.
Βέβαια, κανένας δεν έχει μία κρυστάλλινη σφαίρα για να γνωρίζει πότε θα σπάσει η φούσκα – πόσο μάλλον όταν η Fed ανακοίνωσε τη συνεχή αύξηση των βασικών επιτοκίων, τα οποία ισχυροποιούν την ισοτιμία του δολαρίου. Εν τούτοις, η φούσκα δεν είναι δυνατόν να κρατήσει για πολύ – ειδικά μετά τα λόγια του κ. Trump, σύμφωνα με τα οποία το πανάκριβο δολάριο σκοτώνει τις Η.Π.Α.
Λογικά λοιπόν η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να πουλάει δολάρια για να περιορίσει σταδιακά τη φούσκα – εκτός εάν θελήσουν οι Η.Π.Α. να λάβουν δραστικά μέτρα, με κίνδυνο να ξεσπάσει ένας νομισματικός πόλεμος στον πλανήτη, όπως συνέβη κατά τη Μεγάλη Ύφεση.
Υπενθυμίζουμε πως πρώτη τότε η Μ. Βρετανία, η ηγέτιδα του πλανήτη εκείνη την εποχή, εγκατέλειψε τον κανόνα του χρυσού και υποτίμησε το νόμισμα της – ενώ λίγο αργότερα οι Η.Π.Α. εγκαινίασαν την πολιτική του προστατευτισμού, όπως φαίνεται ότι θα κάνει επίσης ο πρόεδρος Trump σύντομα, με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα.
