Εκτός αυτού, οι οφειλές της Ελλάδας στο πρόγραμμα συναλλαγών της ΕΚΤ (Target II), έχουν αυξηθεί με τον ισχυρότερο ρυθμό μετά το ξέσπασμα της κρίσης του 2008, φτάνοντας στα 50 δις € – γεγονός κάτι περισσότερο από ανησυχητικό. Παράλληλα (γράφημα), αυξάνεται ξανά ο ισολογισμός της Τράπεζας της Ελλάδας – λόγω της παροχής ρευστότητας στις εμπορικές τράπεζες
.
.
Συμπερασματικά λοιπόν, στο δημόσιο χρέος της Ελλάδας, το οποίο υπολογίζεται μεταξύ 315 δις € και 323 δις €, έχουν προστεθεί ακόμη 115 δις € «παράπλευρα χρέη», λόγω των τραπεζών – με αποτέλεσμα το σύνολο να ξεπερνάει ήδη τα 430 δις € ή το 240% του ΑΕΠ!
Επομένως, όλες εκείνες οι συζητήσεις που αφορούν την αποδοχή πρωτογενούς πλεονάσματος 1,5% και όχι 4,5% από την Τρόικα, είναι εκτός τόπου και χρόνου – πόσο μάλλον όταν το τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας κινδυνεύει να καταρρεύσει, ενώ η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι κάτι περισσότερο από απελπιστική.
.
Ο βασικός φόβος των Ελλήνων
Αυτό που φοβούνται οι περισσότεροι, είναι προφανώς ο κίνδυνος εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη, με κριτήριο τον οποίο εύλογα προσπαθούν να εξασφαλίσουν τα χρήματα τους. Αν και δεν μπορεί κανείς να ισχυρισθεί με υπευθυνότητα ότι δεν είναι υπαρκτός, ιδίως με τη στάση που κρατάει η Γερμανία, έχουμε την άποψη ότι κάτι τέτοιο πολύ δύσκολα θα μπορούσε να συμβεί – αφενός μεν λόγω των προβλημάτων που θα δημιουργούσε τόσο στην Ευρωζώνη, όσο και στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αφετέρου επειδή δεν προβλέπεται από τις συμβάσεις της νομισματικής ένωσης (ανάλυση).
Εκτός αυτού, ακόμη και αν συνέβαινε, με τον εκβιασμό του σταματήματος της παροχής ρευστότητας από την ΕΚΤ (άρθρο), θα διαρκούσε ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα – ενώ θα αποτελούσε την αρχή του τέλους της Ευρωζώνης, αφού καμία νομισματική ένωση μέχρι σήμερα δεν έχει ποτέ επιβιώσει, όταν η πρώτη χώρα την εγκατέλειπε. Επί πλέον, είναι εντελώς αντίθετο με τα συμφέροντα των Η.Π.Α. στην Ευρώπη, θα είχε μεγάλες γεωπολιτικές προεκτάσεις, ειδικά όσον αφορά τη Ρωσία (άρθρο), ενώ κανένας δεν θα ήθελε μία δεύτερη εστία πυρκαγιάς, παράλληλα με την Ουκρανία.
Φυσικά τίποτα δεν μπορεί να αποκλεισθεί, ειδικά εάν η κυβέρνηση της Ελλάδας συνεχίσει να διαπραγματεύεται με λανθασμένο τρόπο. Ακόμη όμως και τότε, το πιθανότερο θα ήταν η παραμονή της στην Ευρωζώνη, ταυτόχρονα με την καταδίκη της σε εσωτερική χρεοκοπία – όπου η Ευρωζώνη θα συνέχιζε να πληρώνει τις εξωτερικές υποχρεώσεις της, αναζητώντας την κατάλληλη στιγμή για ριζικές αποφάσεις.
.
Η εσωτερική χρεοκοπία
Με την έννοια «εσωτερική χρεοκοπία» αναφερόμαστε ουσιαστικά στη στάση πληρωμών εντός των συνόρων, εκ μέρους του δημοσίου, λόγω της αδυναμίας του να δανεισθεί από τις αγορές, να καταφύγει στις εγχώριες τράπεζες για την πώληση ομολόγων ή για την έκδοση εντόκων γραμματίων (λόγω του ότι η ΕΚΤ το απαγορεύει), καθώς επίσης να έχει έσοδα που υπερβαίνουν τις δαπάνες του. Σε μία τέτοια υποθετική περίπτωση, θα συμβούν τα εξής:
(α) Η Ελλάδα θα διατηρηθεί στην Ευρωζώνη, έτσι ώστε να μην δημιουργήσει πρόβλημα στο ευρώ.
(β) Θα ισορροπεί σε «τεντωμένο σχοινί» χωρίς να χρεοκοπεί, έτσι ώστε να μην προκληθούν αναταραχές στον πλανήτη.
(γ) Θα υφίσταται όλα τα δεινά της χρεοκοπίας, χωρίς όμως να χρεοκοπεί επίσημα – κάτι που συμβαίνει ήδη σε κάποιο βαθμό, τα τελευταία χρόνια.
Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με έναν σχετικά εύκολο τρόπο: η Τρόικα θα πληρώνει μόνο τους ξένους δανειστές μας, έως ότου καταφέρει να εξουδετερώσει την «Ελληνική βόμβα», θα μετατρέπει τα νέα δάνεια της σε ενυπόθηκα, ενώ παράλληλα θα διατηρεί προστατευμένες τις Ελληνικές τράπεζες, σε συνδυασμό με κάποιες άλλες ενέργειες.
Η κυβέρνηση λοιπόν θα είναι υποχρεωμένη να καλύπτει τις λοιπές ανάγκες της μόνη της – μη έχοντας τη δυνατότητα να τις χρηματοδοτήσει με νέα δάνεια. Ολοκληρώνοντας, υποθέτουμε πως η Ελλάδα θα δυσκολευθεί να συνεχίσει να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα, ειδικά εάν σταματήσει η χρηματοδότηση της από την Τρόικα – αφού κάτι τέτοιο θα είχε αρκετές παρενέργειες.
Μοναδικό, μεγάλο ίσως μειονέκτημα του ενδεχόμενου σχεδίου εσωτερικής χρεοκοπίας της Ελλάδας, είναι η αντίδραση των Πολιτών – όπου ελπίζουμε να μην αναγκασθεί ακόμη μία φορά η Ελλάδα, να γίνει το πειραματόζωο του πλανήτη.
.
Επίλογος
Ίσως εδώ πρέπει να αναφέρουμε πώς ακριβώς λειτουργούν οι Η.Π.Α., αφού όλο και περισσότερες Πολιτείες της οδηγούνται στη στάση πληρωμών – χωρίς όμως να αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για την υπερδύναμη, ή για τον υπόλοιπο πλανήτη, όπως η Ελλάδα. Στις Η.Π.Α. υπάρχουν τρία σημαντικά στοιχεία, τα οποία δεν υφίστανται στην Ευρώπη:
(α) Κεντρικό κρατικό σύστημα αναδιανομής, όπως αυτό για τις νόμιμες συντάξεις (social security) ή για την ιατρική περίθαλψη – οπότε αποφεύγονται οι κοινωνικές αναταραχές, οι οποίες οφείλονται κυρίως στην έλλειψη (απώλεια) των δύο παραπάνω κοινωνικών παροχών.
(β) Ομόλογα του ομοσπονδιακού κράτους, τα οποία χρησιμοποιούνται από τις τράπεζες σαν εγγυήσεις. Για παράδειγμα, μία Πολιτεία των Η.Π.Α. μπορεί να χρεοκοπήσει, αλλά οι τράπεζες της δεν σταματούν να λειτουργούν – δεν πτωχεύουν δηλαδή.
(γ) Οι επί μέρους Πολιτείες είναι υποχρεωμένες να εξοφλούν, πριν από οτιδήποτε άλλο, τα ληξιπρόθεσμα δάνεια τους – από τα φορολογικά τους έσοδα. Δηλαδή, πρώτα πληρώνουν τους δανειστές τους και μετά τους δημοσίους υπαλλήλους τους ή άλλου είδους έξοδα – οπότε έχουν την εμπιστοσύνη των «αγορών».
Στα πλαίσια αυτά και χωρίς να επεκταθεί κανείς σε λεπτομέρειες, δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί το εξής: “Μήπως οι μελλοντικές Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης σχεδιάζεται πλέον να ακολουθήσουν αυτόν ακριβώς το δρόμο των Η.Π.Α., πειραματιζόμενες εν πρώτοις με την Ελλάδα;“
