Σύμφωνα με πολλά ειδησεογραφικά πρακτορεία, έχουν αρχίσει οι επιθέσεις των πεινασμένων εναντίον των Σούπερ Μάρκετ στο Καράκας, στα οποία τα τρόφιμα γίνονται όλο και λιγότερα. Σε πολλές άλλες πόλεις δε της χώρας σχηματίζονται τεράστιες ουρές, οι οποίες έχουν μήκος πολλών οικοδομικών τετραγώνων, για να εξασφαλισθούν τα είδη πρώτης ανάγκης – τα οποία φυσικά γίνονται καθημερινά ακριβότερα, λόγω του πληθωρισμού που καλπάζει, φτάνοντας το Νοέμβριο στο 64% (γράφημα).
.
.
Τα σχεδόν άδεια ράφια των καταστημάτων λιανικής τεκμηριώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα τεράστια προβλήματα της χώρας της Λατινικής Αμερικής, η οποία έχει βυθιστεί στην κρίση για πολλούς διαφορετικούς λόγους – μεταξύ των οποίων η έλλειψη ξένων κεφαλαίων, καθώς επίσης η πτώση της τιμής του πετρελαίου.
Ο πρόεδρος της κυβέρνησης βέβαια έχει αναγγείλει μία «οικονομική αντεπίθεση», με τη βοήθεια της οποίας πιστεύει πως θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την κρίση – μεταξύ άλλων αλλάζοντας ριζικά το συναλλαγματικό σύστημα, χωρίς όμως να αναφέρει πως ακριβώς. Με δεδομένο δε το ότι η επίσημη, καθορισμένη από το κράτος ισοτιμία του εθνικού νομίσματος (Bolivar) είναι 1:6,3 σε σχέση με το δολάριο, ενώ στη μαύρη αγορά έχει ήδη εκτοξευθεί στο 1:187, κανένας δεν καταλαβαίνει τι εννοεί και κανένας δεν τον πιστεύει.
Περαιτέρω, αν και ενοχοποιείται το σοσιαλιστικό σύστημα που έχει υιοθετήσει η Βενεζουέλα, ο κρατισμός καλύτερα, δεν πρέπει να είναι κανείς τόσο απόλυτος – αφού ακόμη και το καλύτερο οικονομικό σύστημα μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικό, εάν η κυβέρνηση που το εφαρμόζει είναι ανεπαρκής και ανίκανη.
Στα πλαίσια αυτά, δεν είναι σωστό να υιοθετεί κανείς αυθαίρετα τέτοιου είδους απόψεις, παρά το ότι η χώρα είναι στον προθάλαμο της χρεοκοπίας – η οποία, όταν συμβεί, θα την υποχρεώσει να καλέσει το ΔΝΤ, επισφραγίζοντας την απόλυτη καταστροφή της.
.
Γενικές πληροφορίες
Ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα», όπως είχε ονομασθεί από το πρώην πρόεδρο της Βενεζουέλας (Chavez), λειτουργούσε αρχικά με τους βασικούς κανόνες της ελεύθερης αγοράς. Χαρακτηριζόταν όμως από έναν κυριαρχικό ρόλο των κρατικών επιχειρήσεων, καθώς επίσης από αυστηρές ρυθμίσεις, κανόνες και ελέγχους των ιδιωτικών επιχειρήσεων, εκ μέρους του δημοσίου – θυμίζοντας σε κάποιο βαθμό τα εθνικοσοσιαλιστικά συστήματα (ανάλυση).
Ο διάδοχος του προέδρου (Maduro) συνέχισε την ίδια οικονομική πολιτική του προκατόχου του, με αποτέλεσμα η ιδιωτική οικονομία, ειδικά στο εξωτερικό εμπόριο, να χάσει σταδιακά τη σημασία της – αντικαθιστάμενη από τον κρατισμό και τους υπαλλήλους του δημοσίου.
Ο πυρήνας της κοινωνικής πολιτικής είναι οι ονομαζόμενες «κοινωνικές αποστολές» – όπως, για παράδειγμα, η κατασκευή εργατικών κατοικιών, καθώς επίσης η δωρεάν υγεία και παιδεία, προς όφελος των αδύναμων κοινωνικών τάξεων. Όλα αυτά τα προγράμματα χρηματοδοτούνταν κυρίως από τις εξαγωγές πετρελαίου.
Η παραγωγή πετρελαίου τώρα εκ μέρους της κρατικής εταιρείας PDVSA αποτελεί το 10% του ΑΕΠ της χώρας, καθώς επίσης σχεδόν το 100% των συνολικών εξαγωγών της. Το πετρέλαιο εξάγεται κυρίως στις Η.Π.Α. και στην Κίνα, υπολογιζόμενο στα 2,5 εκ. βαρέλια ημερησίως. Στις Η.Π.Α. η PDVSA, μέσω της θυγατρικής της (Citco), λειτουργεί μία σειρά διυλιστηρίων, ενώ έχει στην κατοχή της μία μεγάλη αλυσίδα βενζινάδικων.
Το νόμισμα της Βενεζουέλας δεν είναι ελεύθερα μετατρέψιμο. Μπορεί να ανταλλαχθεί, για να εισαχθούν φάρμακα και τρόφιμα που πληρώνονται σε ξένο νόμισμα, από την δημόσια υπηρεσία ελέγχου συναλλάγματος, στην ισοτιμία 1 BSF : 6,30 $. Επίσης στα πλαίσια ορισμένων «δημοπρασιών συναλλάγματος» (SICAD), σε πολύ μικρές ποσότητες όμως, στις ειδικές ισοτιμίες των 1:10 $ (SICAD I) και 1:50 $ (SICAD II).
Όσον αφορά τώρα τη συμμετοχή της χώρας στους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς, προσανατολίζεται σε συνεργασίες του τύπου «Νότος-Νότος». Παρά το ότι δε τεχνικά είναι μέλος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, η συνεργασία μαζί τους σταμάτησε, με την εξόφληση όλων των δανείων που είχε πάρει.
Το 2012 αποχώρησε από το διεθνές κέντρο επίλυσης επενδυτικών διαφορών (ICSID) της Παγκόσμιας Τράπεζας, διατηρώντας όμως τη συνεργασία μαζί του όσον αφορά τις διμερείς συμβάσεις με ορισμένα κράτη, όπως με τη Γερμανία. Προτεραιότητα της χώρας είναι η συμμετοχή της σε μία σειρά οργανώσεων της Λατινικής Αμερικής, με στόχο τη διεύρυνση της οικονομικής συνεργασίας των χωρών της περιοχής μεταξύ τους.
Σήμερα η Βενεζουέλα έχει βυθιστεί σε μία μεγάλη ύφεση, όπου η πτώση του ΑΕΠ της το 2014 υπολογίζεται στο 3-4%, ενώ δεν αναμένεται ανάπτυξη ούτε το 2015. Ο πληθωρισμός της είναι τεράστιος, όπως ήδη αναφέρθηκε, ενώ θα αυξηθεί περαιτέρω – με σοβαρές ελλείψεις σε βασικά τρόφιμα όπως το γάλα, το αλεύρι, τα είδη υγιεινής (απορρυπαντικά, χαρτικά κλπ.) και τα φάρμακα.
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως τη «σαμποτάρουν» τόσο από το εσωτερικό, όσο και από το εξωτερικό διάφορα οικονομικά συμφέροντα – επειδή κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της διαπλοκής, της διαφθοράς και της επιχειρηματικής ελίτ. Αντίθετα, η αντιπολίτευση την κατηγορεί για λανθασμένη οικονομική και νομισματική πολιτική.
Η ανεργία τοποθετείται στο 8%, όπου όμως τα στατιστικά στοιχεία χειραγωγούνται, για να φαίνονται καλύτερα στην κοινή γνώμη. Η ανταγωνιστικότητα των τομέων της οικονομίας της που δεν έχουν σχέση με το πετρέλαιο υποφέρει από το βάρος του υψηλού εργατικού κόστους ανά μονάδα προϊόντος, καθώς επίσης από το υπερτιμημένο εθνικό νόμισμα. Ως εκ τούτου, οι προσπάθειες να μειωθεί η εξάρτηση της οικονομίας της από το πετρέλαιο, έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής ολοσχερώς.
