Ιστορικά στοιχεία, παραλληλισμοί με την Ελλάδα, οι αιτίες της κρίσης, η μεγάλη ύφεση, καθώς επίσης η υπερχρέωση μίας υπερήφανα οπισθοδρομικής κοινωνίας, στην οποία κυριαρχούσαν ανέκαθεν οι ψευδαισθήσεις και οι προκαταλήψεις
(To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες, μέρος α’)
.
Θεωρώντας ότι η κρίση της Αργεντινής, η οποία κατέληξε στη χρεοκοπία της, είναι η σημαντικότερη των τελευταίων ετών, καθώς επίσης πως η συγκεκριμένη χώρα έχει αρκετές ομοιότητες με τη δική μας, αλλά και με τα υπόλοιπα κράτη του «Ευρωπαϊκού Νότου», κρίνουμε σκόπιμο να την υπενθυμίσουμε με την ανάλυση μας, μεγάλο μέρος της οποίας γράφτηκε τον Ιανουάριο του 2010 – πολύ πριν η Ελλάδα οδηγηθεί στην παγίδα του ΔΝΤ.
.
Ανάλυση
Έχουμε την άποψη ότι, δεν έχει πάψει να κινδυνεύει η Ελλάδα να οδηγηθεί σε τέτοιου είδους «περιπέτειες». Επίσης δεν έχουν πάψει να απειλούνται πολλές άλλες χώρες της Ε.Ε., οι οποίες έχουν σαν κοινό «παρανομαστή» τους την υπερχρέωση – τις υπερβολικές δηλαδή υποχρεώσεις τόσο του ιδιωτικού, όσο και του δημόσιου τομέα τους, τις οποίες «συσσώρευσαν» αφειδώς τα τελευταία 30 χρόνια.
Η υπερχρέωση αυτή εξασφάλισε την άνευ προηγουμένου ανάπτυξη των Οικονομιών όλων των δυτικών χωρών, σε επίπεδα όμως αρκετά υψηλότερα από τα ανώτατα δυνατά και επομένως μη διατηρήσιμα.
.
Συνοπτικά, η οικονομική κρίση της Αργεντινής διήρκεσε από το 1998 έως το 2002, με τα εξής κεντρικά σημεία:
(α) την ισχυρότατη ύφεση, η οποία «έπληξε» τη χώρα μεταξύ των ετών 1998 – 1999, με αποτέλεσμα να διαλυθεί η κοινωνική συνοχή και
(β) την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος (2001/02), η οποία ουσιαστικά ήταν το «προϊόν», το φυσικό επακόλουθο καλύτερα, της ύφεσης.
Τα γεγονότα αυτά οδήγησαν στην παραίτηση της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, την οποία ακολούθησε μία περίοδος μεγάλης εσωτερικής αστάθειας. Τελικά, το ΑΕΠ της Αργεντινής μειώθηκε συνολικά κατά 21%, με καταστροφικά αποτελέσματα για τον κοινωνικό της ιστό – στο ζενίθ της κρίσης (μέσα του 2002), το ποσοστό της «φτώχειας» έφτασε το 57%, ενώ η ανεργία ξεπέρασε το 23%.
Για σύγκριση, το ΑΕΠ της Ελλάδας σήμερα έχει μειωθεί κατά σχεδόν 27% σε όρους δολαρίου (γράφημα), η ανεργία ξεπέρασε το 28% και η φτώχεια εκτοξεύθηκε στα ύψη – οπότε η ύφεση που έπληξε την πατρίδα μας είναι κατά πολύ δυσμενέστερη.
.
Ελλάδα – η εξέλιξη του ΑΕΠ της χώρας (σε δις δολάρια Αμερικής)
.
Εν τούτοις, η κυβέρνηση έχει παραμείνει στη θέση της και η Ελλάδα δεν χρεοκόπησε τυπικά – αν και οι δύο διαγραφές χρέους που έχουν προηγηθεί συνιστούν μία εκ των πραγμάτων χρεοκοπία.
.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Σε γενικές γραμμές η Αργεντινή, χώρα με μεγάλο φυσικό πλούτο, χαρακτηρίζεται σαν μία «υπερήφανα οπισθοδρομική» κοινωνία, στην οποία κυριάρχησαν για πολλά χρόνια οι ψευδαισθήσεις και οι προκαταλήψεις. Παρά το ότι είχε πάντοτε μερικούς πολύ πλούσιους ανθρώπους, εξαρτιόταν ανέκαθεν «κεφαλαιακά» από τις διεθνείς αγορές – ήταν επομένως υπόχρεη σε έθνη/δανειστές, με τρόπους που υπονόμευαν σοβαρά την ελευθερία της να χειρίζεται μόνη τις υποθέσεις της.
Η βιομηχανία της Αργεντινής δεν ήταν ποτέ «οδηγός», αλλά «επιβάτης» της οικονομικής μεγέθυνσης, ενώ οι εργαζόμενοι της, είτε στη βιομηχανία, είτε στη γεωργία, ήταν εκ πεποιθήσεως δυστυχείς – εκλαμβάνοντας τις περιρρέουσες πολιτικές ιδεολογίες σαν την ευκαιρία των αδυνάτων.
Για παράδειγμα θεωρούσαν ότι, με κριτήριο τη σοσιαλιστική θεωρεία, έπρεπε να δουλεύουν λιγότερο και να αμείβονται περισσότερο, ανεξάρτητα από το «προϊόν» που παρήγαγαν ή από το τι επικρατούσε στον υπόλοιπο κόσμο – κάτι που δεν απέχει σημαντικά από τις αντιλήψεις που διαπιστώνονται ακόμη στην Ελλάδα.
Έτσι, ουσιαστικά αποξενώνονταν από την παραγωγική διαδικασία – γεγονός που ο οικονομολόγος Paul Samuelson το απέδωσε αφενός μεν στην αντίφαση ανάμεσα στην οικονομική οπισθοδρομικότητα και την κοινωνική αδιαφορία, αφετέρου δε στην πρώιμη «υπερπολιτικοποίηση». Σε τελική ανάλυση, απλουστευμένα, οι Αργεντινοί επιθυμούσαν κάτι, το οποίο ήταν αδύνατον να τους προσφέρει η Οικονομία ή το κράτος τους. Εκτός αυτού, η συνείδηση της εθνικής τους «ταυτότητας», στηριζόταν σε έναν «συνθηματολογικό λαϊκισμό» – γεγονός που αποδεικνύεται από την εκπληκτική επιτυχία της Εβίτα.
Ίσως εδώ οφείλουμε να προσθέσουμε ότι, σε γενικές γραμμές, η αποτυχία της προόδου της Λατινικής Αμερικής συνολικά, έχει αποδοθεί στα εγκλήματα των ισχυρότερων και πλουσιότερων χωρών (χωρίς να σημαίνει ότι ισχύει απόλυτα). Η ευάλωτη θέση της οφείλεται κυρίως στην «εξάρτηση» – υπονοώντας με τη συγκεκριμένη λέξη μία κατάσταση κατωτερότητας, όπου κάποιος δεν ελέγχει τη μοίρα του, αλλά κάνει ότι του υπαγορεύουν οι άλλοι. Η ανεξαρτησία βέβαια δεν χαρίζεται, αλλά κερδίζεται με πολλούς κόπους και θυσίες – κάτι που σχετικά πρόσφατα συνειδητοποίησε τουλάχιστον η Βραζιλία, ξεφεύγοντας σε κάποιο βαθμό από τα εθνικά τη; συμπλέγματα και τον άκοπο, «συνθηματολογικό» λαϊκισμό.
Αναλυτικότερα, για να ενταχθεί μία χώρα στην ομάδα των ανεξάρτητων, κυρίαρχων κρατών, απαιτείται (εκτός από την οργανωμένη, μεθοδική εργασία), δανεισμός και επενδύσεις. Η Αργεντινή βρέθηκε να αντιμετωπίζει επανειλημμένα περιοδικές δυσκολίες, τόσο όσον αφορά τα απαιτούμενα κεφάλαια, όσο και τους όρους των ξένων επενδύσεων και πιστώσεων.
Όλα αυτά συνετέλεσαν στο να υπάρξει σύγκρουση με τους πιστωτές της, η οποία την οδήγησε σε έναν αντιδραστικό απομονωτισμό – σε «περιοριστικά μέτρα» δηλαδή, τα οποία απλώς επιδείνωσαν την οικονομική στενότητα και την εξάρτηση της, ενώ την απέκοψαν από τον ανταγωνισμό, τα ερεθίσματα και τις ευκαιρίες για οικονομική μεγέθυνση.
To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες (…)
