Η Κίνα φαίνεται να αποτελεί τον αμέσως επόμενο προορισμό του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού τσουνάμι, μετά τα πρώτα κύματα που σάρωσαν τις ΗΠΑ το 2008 και την Ευρώπη το 2011.
.
Η Κίνα υπήρξε ο κύριος υπεύθυνος για τη διατήρηση της ανάπτυξης παγκοσμίως μετά τη κρίση του 2008. Οι πωλήσεις αυτοκινήτων, για παράδειγμα, θα βρίσκονταν αντιμέτωπες με αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης, δίχως τη ζήτηση από τη μεριά της Κίνας. Και θα πρέπει να υπενθυμίσουμε εδώ, πως η κατασκευή αυτοκινήτων αποτελεί τη μεγαλύτερη βιομηχανία στο κόσμο. Οι βιομηχανίες ενέργειας και χημικών βρίσκονται στην ίδια ακριβώς θέση, ενώ η Κίνα είναι επίσης υπεύθυνη για το 50% περίπου της παγκόσμιας ζήτησης μετάλλων.
Ως εκ τούτου, όλο αυτό το διάστημα, η ανάπτυξη της Κίνας έδωσε τεράστια ώθηση στις αναδυόμενες οικονομίες, των οποίων οι πρώτες ύλες έχουν θρέψει την φαινομενικά απεριόριστη όρεξη της χώρας για επενδύσεις σε υποδομές. Και ανάμεσα στους «άρρηκτα» εξαρτώμενους από τη ζήτηση της Κίνας, βρίσκονται και οι ΗΠΑ, με τις εταιρείες του δείκτη S&P 500 (οι 500 εταιρείες της χώρας με την υψηλότερη κεφαλαιοποίηση) να παράγουν το 50% των κερδών τους εκτός Αμερικής.
.
Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ
Οι περισσότεροι από εμάς, έχουν μια πολύ θολή εικόνα για την οικονομία και τον πληθυσμό της Κίνας. Φαίνεται επομένως να είναι η κατάλληλη στιγμή για μια πιο προσεκτική ματιά σε μερικά βασικά στοιχεία που σχετίζονται με την οικονομία της χώρας. Παράλληλα, θα πρέπει και να συζητήσουμε για το πώς οι επενδυτές θα μπορέσουν να προστατευθούν καλύτερα, από μια πιθανή κρίση στη Κίνα.
.
Τα διάφορα συστατικά μέρη της οικονομίας της Κίνας, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ της χώρας
.
Σε αντίθεση με την επικρατούσα κοινή γνώμη, ανάμεσα στην ηγεσία της Κίνας είναι πλέον ευρέως αποδεκτό, πως η οικονομία της χώρας έχει υποστεί μια «χαμένη δεκαετία» μεταξύ το 2002-2012 (στο διάγραμμα: κίτρινη σκίαση):
.
- Το σημαντικότερο στοιχείο του διαγράμματος εκφράζεται στη πράσινη γραμμή, η οποία φανερώνει πως η χώρα εξαρτάται πλέον επικίνδυνα από τις επενδύσεις σε υποδομές. Στη παρούσα χρονική περίοδο, οι συνολικές δαπάνες για υποδομές, αγγίζουν πλέον το 50% του ΑΕΠ της Κίνας – ένα ποσό απίστευτο για μια αναδυόμενη οικονομία.
- Η κόκκινη γραμμή αντιπροσωπεύει τα επίπεδα της εσωτερικής κατανάλωσης των νοικοκυριών, η οποία θα πρέπει να αποτελεί την κύρια κινητήρια δύναμη της οικονομίας. Λειτουργώντας ανασταλτικά, η εσωτερική κατανάλωση έχει μειωθεί και βρίσκεται στα επίπεδα του 28%.
- Η μοβ γραμμή, που αντιπροσωπεύει την κατανάλωση των νοικοκυριών στην ύπαιθρο, ενώ θα έπρεπε επίσης να παρουσιάζει ανάπτυξη, έχει περιοριστεί μόλις στο 8% του ΑΕΠ – αν και σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού της Κίνας εξακολουθεί να ζει σε αγροτικές περιοχές.
.
Τα παραπάνω έχουν ήδη ωθήσει τον Πρόεδρο Xi και τον Πρωθυπουργό (Premier) Li στην ανάληψη νέων ριζικών οικονομικών πολιτικών. Η κρατική εφημερίδα China Daily είχε πρόσφατα γράψει:
.
“Οι άνθρωποι ανέκαθεν θεωρούσαν πως το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της Κίνας βασίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά στις εξαγωγές και στις επενδύσεις. Όμως, με μια ματιά στα τελευταία 2 με 3 χρόνια, αντιλαμβάνεται κανείς πως πλέον, η οικονομία στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις επενδύσεις. Οι εξαγωγές το 2012 παρουσίασαν αρνητική συμβολή στη αύξηση του ΑΕΠ και εάν αφαιρέσει κανείς τα αποτελέσματα των κερδοσκοπικών funds, με τις συναλλαγές τους μεταμφιεσμένες σε εμπορικές, θα διαπιστώσει κανείς πως οι εξαγωγές λειτούργησαν και πάλι ως επιβράδυνση το 2013.
Καθώς η οικονομία βασίζεται όλο και περισσότερο στις επενδύσεις, οποιαδήποτε επιβράδυνση σε αυτές θα περιόριζε σημαντικά την ανάπτυξη”.
.
Η μαύρη γραμμή στο διάγραμμα, αντιπροσωπεύει τις καθαρές εξαγωγές και επιβεβαιώνει την παραπάνω τοποθέτηση της εφημερίδας-κυβέρνησης. Η Κίνα δεν αποτελεί πλέον την «κατασκευαστική πρωτεύουσα του κόσμου». Οι εξαγωγές της έφθασαν το 9% του ΑΕΠ το 2007 και έκτοτε μειώνονται κατακόρυφα. Και καμία οικονομία στο σύγχρονο κόσμο δεν έχει μέχρι σήμερα βασίσει την ανάπτυξή της αποκλειστικά στις επενδύσεις σε υποδομές – και φυσικά έχουν λόγο.
Ποιο είναι το νόημα αυτής της επένδυσης, όταν ο πληθυσμός της χώρας δεν διαθέτει την οικονομική δυνατότητα της χρήσης της; Και πως είναι δυνατόν να «αποπληρωθεί» μια τέτοια επένδυση, όταν ο πληθυσμός της χώρας είναι οικονομικά ασθενής (στο μεγαλύτερο μέρος του);
.
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ
Η «απάντηση» για τα τελευταία 5 χρόνια ήταν η προσπάθεια για γεφύρωση του χάσματος με μια μαζική πιστωτική φούσκα αξίας $10τρις (περισσότερο από το συνολικό ΑΕΠ της χώρας). Το παραπάνω εγχείρημα, κάλυψε προσωρινά το πρόβλημα της πτωτικής τάσης στη κατανάλωση των νοικοκυριών, δημιουργώντας μια κατάσταση «φαινομενικού πλούτου». Η Fed είχε ακολουθήσει την ίδια τακτική την περίοδο 2002-2007, που κατέληξε τελικά στη δημιουργία της sub-prime φούσκας.
Το αποτέλεσμα της πολιτικής αυτής ήταν, την περίοδο αυτή, οι Τράπεζες να αυξήσουν τον δανεισμό κατά $14,6τρις – ένα ποσόν που ισοδυναμεί με το συνολικό μέγεθος των αμερικανικών τραπεζικών δανείων (ένα ποσόν που οι ΗΠΑ «χτίσανε» σε βάθος ενός αιώνα, ενώ η Κίνα μέσα σε πέντε μονάχα χρόνια).
Παράλληλα, η αποτελεσματικότητα του δανεισμού στην Κίνα έχει μειωθεί δραματικά: Το 2007, κάθε $1 πίστωσης, πρόσθετε περίπου $0,83 (83 cent) αξίας στο ΑΕΠ. Το 2012, η αξία αυτή (αποτελεσματικότητα) είχε πέσει στα $0,29 (το 2013 στα $0,17). Στα επίπεδα αυτά, ο περαιτέρω δανεισμός δεν θα έχει σχεδόν καμία επιπλέον επίπτωση στην ευρύτερη οικονομία.
Η μόνη λογική λύση που απομένει, είναι η δραστική περικοπή του δανεισμού, ενισχύοντας ταυτόχρονα την κατανάλωση των νοικοκυριών. Το πρώτο μέρος θα πρέπει να συμβεί άμεσα, λόγο του κινδύνου που παρουσιάζει η ήδη σημαντικά ανεπτυγμένη πιστωτική φούσκα. Η αύξηση της κατανάλωσης όμως, είναι εφικτή μονάχα σε αργούς ρυθμούς.
Η συνολική κατανάλωση των νοικοκυριών στη Κίνα σήμερα, αποτελεί μονάχα το 1/3 του ΑΕΠ της χώρας. Σύμφωνα μάλιστα με την κινέζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών (Chinese Academy of Social Sciences):
.
“Για να υπάρξει πιο σταθερή και ποιοτική ανάπτυξη, θα πρέπει να αφήσουμε το ποσοστό ανάπτυξης να πέσει προς τα κάτω.”
.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Δεν φαίνεται εν τέλει υπερβολικό να πούμε πως η Κίνα αποτελεί ενδεχομένως τον αμέσως επόμενο στόχο του χρηματοπιστωτικού τσουνάμι, που είχε πρώτα πλήξει τις ΗΠΑ (2008) και εν συνεχεία την Ευρώπη (2011) – φυσικά το πλήγμα στις χώρες αυτές δεν έχει επουλωθεί ακόμη. Συνεπώς, οι επενδυτές θα πρέπει να επανεξετάσουν τις επιλογές των τοποθετήσεών τους.
Τοποθετήσεις σε μετοχές υψηλού κινδύνου, τύπου Twitter, με τους δείκτες τους (P/E ratio – τιμή/κέρδη) σε στρατοσφαιρικά ύψη, θα επηρεαστούν άμεσα από το ξέσπασμα μιας κινεζικής διόρθωσης (λόγο της εξάρτησης των εταιρειών) – αμέσως μόλις ξεκινήσει η «εγκατάλειψη των πλοίων», με τους επενδυτές σε αναζήτηση ασφαλών θέσεων (πχ. βραχυπρόθεσμα ομόλογα).
Οι επενδυτές για άλλη μια φορά, θα παραμερίσουν την αντίληψη της επένδυσης ως μια «κίνηση αύξησης του πλούτου», για χάριν της αντίληψης περί «προστασίας του πλούτου».
.
*Καμία από τις πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν δεν αποτελεί προσφορά (ή υποκίνηση προσφοράς) για αγορά ή πώληση οποιουδήποτε νομίσματος, προϊόντος ή χρηματοπιστωτικού μέσου ή συμμετοχή σε επενδύσεις, ή σε οποιαδήποτε συγκεκριμένη στρατηγική εμπορικών συναλλαγών.
