Παρά το ότι τα σύγχρονα εθνικά κράτη αναζητούσαν ανέκαθεν τον έλεγχο της δημιουργίας του χρήματος, οι τράπεζες κατάφεραν να τον κερδίσουν κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα – μέσω των δυνατοτήτων που τους προσέφερε η ηλεκτρονική κυκλοφορία των χρημάτων
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
“Δώσε μου τον έλεγχο των αποθεμάτων χρήματος ενός έθνους (τη νομισματική κυριαρχία) και δεν με νοιάζει ποιός κάνει τους νόμους” (M. A. Rothschild).
.
Άρθρο
Είμαστε προφανώς σκλάβοι των διαθέσεων των τραπεζών – τόσο των ιδιωτικών κεντρικών, όπως η Fed, όσο και των μεγάλων εμπορικών. Μεταξύ άλλων, πολλοί ανησυχούν αφενός μεν για τις καταθέσεις τους, αφετέρου για τα δάνεια τους – ψάχνοντας εναγωνίως λύσεις, οι οποίες όμως είναι δύσκολες, εντός του σημερινού εξαιρετικά πολύπλοκου, καθώς επίσης αδιαφανούς νομισματικού συστήματος.
Ειδικότερα, παρά το ότι τα σύγχρονα εθνικά κράτη αναζητούν, μετά την ίδρυση τους, τον έλεγχο της δημιουργίας και της ποσότητας χρήματος, οι εμπορικές τράπεζες κατάφεραν να τον κερδίσουν κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα – μέσω των δυνατοτήτων που τους προσέφερε η ηλεκτρονική κυκλοφορία των χρημάτων.
Σήμερα, το 90% των παγκοσμίων συναλλαγών διενεργείται με ψηφιακά χρήματα – δηλαδή, οι λογαριασμοί δεν πληρώνονται με μετρητά, αλλά με «πιστώσεις» που οι τράπεζες δεν διαθέτουν.
Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται ο τρόπος δημιουργίας χρημάτων από το πουθενά – μέσω των εμπορικών τραπεζών. Υπενθυμίζεται πως κέρματα και χαρτονομίσματα σε ευρώ μπορεί να δημιουργήσει μόνο η ΕΚΤ – ενώ ηλεκτρονικά χρήματα μπορούν να δημιουργήσουν και οι εμπορικές τράπεζες ως εξής:
.
(α) Στο στάδιο (1α) του κατωτέρω γραφήματος, η εμπορική τράπεζα δανείζει 10.000 € σε μία επιχείρηση, καταθέτοντας τα σε έναν λογαριασμό όψεως – δημιουργώντας έτσι ηλεκτρονικά χρήματα.
(β) Στο στάδιο (1β) η εμπορική τράπεζα καταθέτει στην ΕΚΤ 100 € σαν εγγύηση για τα 10.000 €. Εάν δεν τα έχει, μπορεί να πάρει ανάλογο δάνειο από την ΕΚΤ – δίνοντας έναντι αυτού εγγυήσεις και πληρώνοντας το βασικό επιτόκιο. Μετρητά μπορεί να πάρει επίσης από την ΕΚΤ. Με τα 100 € λοιπόν η τράπεζα δημιουργεί ηλεκτρονικά χρήματα αξίας 10.000 € από το πουθενά.
(γ) Στο στάδιο (2), η επιχείρηση καταθέτει τα 10.000 € που δανείσθηκε στους λογαριασμούς του προσωπικού της – έναντι των μισθών που τους οφείλει.
(δ) Στο στάδιο (3), οι ιδιώτες αγοράζουν με πίστωση, με πιστωτική κάρτα ή με έμβασμα εμπορεύματα αξίας 10.000 € από την επιχείρηση.
(ε) Στο στάδιο (4) η επιχείρηση εξοφλεί το δάνειο των 10.000 €, καταθέτοντας το σε ένα λογαριασμό όψεως. Με τον τρόπο αυτό καταστρέφονται (καίγονται) τα ηλεκτρονικά χρήματα.
.
(*Το περιεχόμενο του γραφήματος επεξηγείται παραπάνω)
.
Περαιτέρω, ενώ όλο και λιγότεροι πελάτες των τραπεζών κάνουν αναλήψεις ή καταθέσεις μετρητών χρημάτων, για να διευθετήσουν τις συναλλαγές τους, οι εμπορικές τράπεζες, ειδικά οι μεγάλες, μειώνουν συνεχώς τις ανάγκες τους σε μετρητά – συναλλασσόμενες με συστήματα διακανονισμού πληρωμών ή με διατραπεζικές πιστώσεις.
Σε κάποιες χώρες έχουν καταφέρει να καταργήσουν τα μετρητά χρήματα, δήθεν για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής ή της εγκληματικότητας – στην πραγματικότητα βέβαια, για να αποκτήσουν το μονοπωλιακό, ολοκληρωτικό έλεγχο του χρήματος.
Ακόμη δε και σε εκείνα τα κράτη που διαθέτουν εθνικό νόμισμα, ο έλεγχος των χρημάτων από τις κεντρικές τους τράπεζες διαδραματίζει έναν όλο και μικρότερο ρόλο – ενώ τα δάνεια των εμπορικών τραπεζών είναι κυρίως αυτά που καθορίζουν την εκάστοτε ποσότητα χρήματος (τα πολλά «μικρά τυπογραφεία» δηλαδή, παρά το μεγάλο).
Σε αντίθεση όμως με τις κεντρικές τράπεζες, με αυτές τουλάχιστον που ανήκουν 100% στα κράτη και οι οποίες ενδιαφέρονται κυρίως για το καλό της κοινωνίας ως σύνολο, οι εμπορικές τράπεζες ενδιαφέρονται αποκλειστικά και μόνο για το καλό των μετόχων τους – έχουν δηλαδή ιδιοτελή συμφέροντα και όχι συλλογικά.
Στα πλαίσια αυτά, για να αυξήσουν την κερδοφορία τους, καθώς επίσης για να περιορίσουν το ρίσκο τους, επεκτείνουν συνεχώς τη λειτουργία τους – ειδικά την παροχή πιστώσεων κατά τη διάρκεια περιόδων υψηλής ανάπτυξης, όπως επίσης τη μείωση των πιστώσεων σε εποχές ύφεσης.
Στο γράφημα που ακολουθεί, με στόχο την τεκμηρίωση της θέσης μας, φαίνεται η ποσότητα χρήματος Μ2 στην Ελλάδα, από το 2000 έως σήμερα – αυξημένη στην περίοδο ανάπτυξης και μειωμένη στην ύφεση.
.
Η ποσότητα χρήματος M2 στην Ελλάδα
.
To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες (…)
