Συγγραφέας: Νικόλαος Καρατσόρης, Έλληνας Πολίτης (Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, Ινστιτούτο επιστήμης και τεχνολογίας)
Στις 18/12/2012 η Ελληνική Κυβέρνηση υπερψήφισε νομοσχέδιο στον οποίο συμπεριλαμβάνονταν και η επέκταση της άδειας λειτουργίας της ΤτΕ κατά 30 χρόνια έως και το 2050. Με το νομοσχέδιο επεκτάθηκε κατά 30 χρόνια και η μονοπωλιακή παραχώρηση του εκδοτικού προνομίου εκτύπωσης χαρτονομισμάτων. Από την αρχή της κρίσης έως και σήμερα μεσολάβησαν νομοσχέδια και αποφάσεις τα οποία τουλάχιστον ελέγχονται ως προς την νομιμότητα τους.
Δεδομένου 1ον) ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είναι ιδιωτική επιχείρηση, 2ον) του ρόλου της Τραπέζης της Ελλάδος στις υπογραφές των μνημονίων και της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής και 3ον) του εποπτικού της ρόλου και 4ον) της υφιστάμενης οικονομικής κρίσης τίθενται εύλογα ερωτήματα για τα κίνητρα και το όφελος που προκύπτει για την Ελληνική Δημοκρατία από αυτή την επιλογή. Ως Έλληνες πολίτες έχουμε το αναφαίρετο δικαίωμα να ενημερωθούμε για ένα ζήτημα το οποίο αποτέλεσε στην σύγχρονη ιστορία κορυφαίο αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των ανεξάρτητων κρατών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
.
ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Η Τράπεζα της Ελλάδος ιδρύθηκε με Πρωτόκολλο της Γενεύης το 1927 (ΦΕΚ Α’298/1927) που παράρτημά του αποτέλεσε και η καταστατική πράξη ίδρυσης της ΤτΕ. Το Πρωτόκολλο, με την σύμφωνη γνώμη της Διεθνούς Οικονομικής Επιτροπής, ήταν μία σύμβαση δανεισμού ύψους ονομαστικής αξίας £9.000.000 Στερλινών που είχε την εγγύηση της Κοινωνίας των Εθνών. Τα ένα τρίτο του δανείου θα χρησιμοποιούνταν για την δημιουργία της Τραπέζης της Ελλάδος, ένα τρίτο για την εξυπηρέτηση ελλειμμάτων του προϋπολογισμού και ένα τρίτο για την αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Το μέρος του Σταθεροποιητικού & Προσφυγικού δανείου που αφορούσε την χρηματοδότηση της ίδρυσης της ΤτΕ, διάρκειας 40 ετών, καλύφθηκε επιτυχώς στις 01.02.1928 με δημόσια εγγραφή. Το ομολογιακό δάνειο εκδόθηκε στο 91% της ονομαστικής αξίας με ονομαστικό επιτόκιο 6%. Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση του Συμβουλίου Ξένων Ομολογιούχων του Λονδίνου (Councilof the Corporation of Foreign Bondholders) το 1928 , το δάνειο εκδόθηκε από τους οίκους Hambros Bank και Erlanger(£4.070.960) στις αγορές του Λονδίνου, του Μιλάνου και της Στοκχόλμης, και σύμφωνα με την Wall Street Journal (31.01.1928) ($15.000.000 @ $5 / £1) στην Νέα Υόρκη, και ($2.000.000 @ $5 / £1) στην Ελβετία από τους οίκους Speyer & Co και τηνNational City Co of New York (την σημερινή Citybank). (Σημειώνεται ότι η Hambro Bank, της δανικής οικογένειας Hambro, έπαιξε άκρως σημαντικό ρόλο στην οικονομική και πολιτική ζωή της Ελλάδας μέσω του δανεισμού του ελληνικού κράτους στα χρόνια μετά την επανάσταση.)
Σύμφωνα με τους όρους του δανείου η Ελληνική Κυβέρνηση θα καλούσε τους αναδόχους να καταβάλουν για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου τα αντληθέντα κεφάλαια σε ειδικό λογαριασμό στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας (ΕΤΕ). Η ΕΤΕ θα αναλάμβανε να καλύψει το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο της ΤτΕ εξ’ ολοκλήρου το οποίο και θα διέθετε σε τρείς ισόποσες δημόσιες εγγραφές με δικαιώματα προτίμησης τουλάχιστον για το 50% της εκάστοτε εγγραφής για τους παλαιούς μετόχους της Εθνικής. (ΦΕΚ Α’246/1927). Στις 12.6.1930 η ΤτΕ εισήχθη στο χρηματιστήριο και οι μέτοχοι αγνοούνται έως και σήμερα. Το δε Ελληνικό Δημόσιο θα κατέβαλλε την εις χρυσό(!) αξία του συναφθέντος δανείου ύψους £3.000.000 εξοφλώντας ισόποσο δημόσιο χρέος. [Δανείστηκε το ελληνικό κράτος τραπεζογραμμάτια στερλίνας και δολαρίου τα οποία όφειλε να καταβάλει στην ΤτΕ σε χρυσό!!] Η ΤτΕ άρχισε επισήμως να λειτουργεί στις 15.05.1928.
Η Wall Street Journal (14.06.1928) αναφέρει ότι η «[1η] δημόσια προσφορά για την ΤτΕ είχε υπερκαλυφθεί εκτός από 20000 μετοχές οι οποίες κρατήθηκαν για τους μετόχους της ΕΤΕ.» Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Γενεύης, στην ΤτΕ της Ελλάδος θα μεταβιβάζονταν από την ΕΤΕ ο χρυσός, εις χρυσόν ομολογίες του ελληνικού κράτους, ο άργυρος και τα δάνεια του ελληνικού κράτους, καθώς και όλες οι καταθέσεις του ελληνικού δημοσίου και των δημοσίων επιχειρήσεων, οι καταθέσεις της Διεθνούς Οικονομικής Επιτροπής καθώς και άλλα στοιχεία ενεργητικού.
Στην ΤτΕ μεταβιβάστηκε και το εκδοτικό προνόμιο από την ΕΤΕ. Να σημειώσουμε ότι η Εθνική Τράπεζα είχε συσταθεί το 1841(ΦΕΚ Α’ 6/1841) πάλι για διαχειρισθεί δάνεια με εγγύηση τότε την δημόσια περιουσία. Αργότερα η πτώχευση του 1897 οδήγησε στο Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο (ΦΕΚ Α’ 98-1898). (Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι είχε συσταθεί μία Εταιρεία Διαχείρισης των Ειδών Μονοπωλίου του Ελληνικού Δημοσίου (ΕΔΕΜΕΔ- τον ρόλο αυτό παίζει το ΤΑΙΠΕΔ σήμερα) όπου καταβάλλονταν οι εισπράξεις από μία σειρά από φόρους του Ελληνικού Δημοσίου για να εξοφληθούν τα δάνεια που πήραμε από το 1823 συν όσα μεσολάβησαν μέχρι και την πτώχευση του 1897! Η τελευταία σύμβαση ανανέωσης της ΕΔΕΜΕΔ υπογράφηκε το 1981 [μετά 90 χρόνια!] με το Προεδρικό Διάταγμα 976/1981 ΦΕΚ Α 245/1981).
Το Πρωτόκολλο της Γενεύης προέβλεπε ότι η ΤτΕ θα είχε το εκδοτικό προνόμιο έως το 1960 και η άδεια λειτουργίας θα έληγε το 1970. [Εξ’ άλλου η διάρκεια του δανείου ήταν 40 έτη] Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το 1927 που εξέδωσε το διάταγμα ήταν ο Παύλος Κουντουριώτης, εγγονός του Γεωργίου Κουντουριώτη ο οποίος ως προσωρινός διοικητής της Ελλάδας το 1824-1825 ανέλαβε τα περίφημα δάνεια της ανεξαρτησίας. Το 1960 ο πρωθυπουργός της Ελλάδος Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν κατήγγειλε το εκδοτικό προνόμιο της ΤτΕ με αποτέλεσμα αυτό να ανανεωθεί αυτοδικαίως. Το 1970 ο δικτάτορας Παπαδόπουλος ανανέωσε την άδεια λειτουργίας της ΤτΕ για άλλα 30 χρόνια έως το 2000 (ΝΔ 413/22.01.1970).
Το 1992 επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη η άδεια λειτουργίας παρατάθηκε έως το 2020 (νόμος 2010/14.02.1992). Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ και από το 1994 απαγορεύτηκε στην ΤτΕ να δανείζει απευθείας το ελληνικό δημόσιο (νόμος 2275/29.12.1994) ενώ από το 2001 η ΤτΕ αποτελεί μέλος του ευρωσυστήματος και το ελληνικό κράτος έχει απωλέσει την δυνατότητα να ασκεί νομισματική πολιτική. Το 2012 η άδεια λειτουργίας της ΤτΕ επεκτάθηκε για άλλα 30 χρόνια έως το 2050. Από το αρχικό αυτό δάνειο των €4.070.960 που εκδόθηκε στο Λονδίνο ήταν το ανεξόφλητο κεφάλαιο το 1986 σύμφωνα πάλι με το Council of Bondholders ήταν £1.429.990. Εάν ανατρέξουμε πίσω στην ιστορία είναι περίεργη η σύμπτωση ότι από την ίδρυση της και 2-3 χρόνια πριν την κάθε ανανέωση στην Ελλάδα επικρατεί ένα πολιτικό πανδαιμόνιο.
Των κυβερνήσεως που παρέτειναν το εκδοτικό προνόμιο προηγήθηκαν δύο φορές κυβερνήσεις συνεργασίας με πρωθυπουργό πρώην διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας (Κυβερνήσεις Ζολώτα 1990 – Παπαδήμου 2012) και μία φορά δικτατορία.
Ας στοχαστεί με περίσκεψη ο κάθε Έλληνας πώς πραγματικά γεννήθηκε το σύγχρονο ελληνικό κράτος
To άρθρο αποτελείται από 5 Σελίδες (…)
