Η σημερινή κρίση του κινεζικού παραγωγικού μοντέλου
Παρά τις μεγάλες επιτυχίες του παρελθόντος, το κινεζικό παραγωγικό μοντέλο βιώνει μία διαρθρωτική προσαρμογή, η οποία θα προκαλέσει πιθανότατα μία μαζική διόρθωση του ρυθμού ανάπτυξης της χώρας. Το γεγονός αυτό δεν οφείλεται τόσο στο ότι, η Κίνα δεν είναι πλέον ανταγωνιστική – αλλά στη μη ύπαρξη εκείνων των θεμελιωδών παραγόντων, μέσω των οποίων επετύγχανε τη συνεχή, ισχυρή ανάπτυξη των επενδύσεων και των εξαγωγών.
Αυτό τουλάχιστον συμπεραίνεται από τον εξαγωγικό «ισολογισμό» της Κίνας, ο οποίος δεν είναι πλέον τόσο ισχυρά ανοδικός (αν και με μεγάλες διακυμάνσεις, γράφημα, πράσινες μπάρες), όσο μετά το τέλος της δεκαετίας του 1970 – ή μετά την είσοδο της χώρας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (2001 – 2008).
.
.
Συνεχίζοντας, ο μέσος ρυθμός αύξησης των εξαγωγών της Κίνας μεταξύ των ετών 1980 και 2008 ήταν περίπου 20% ετησίως (κίτρινη γραμμή) – έχοντας μειωθεί σημαντικά από το 2009, σε λιγότερο από 10% κατ’ έτος. Προβλέπεται δε πως θα περιορισθεί στα επόμενα χρόνια, με μία μεγάλη πτώση του να αναμένεται για το 2016 – γεγονός που οφείλεται στην ελαστικότητα των εισοδημάτων (ΑΕΠ ξένων κρατών), καθώς επίσης των τιμών (ισοτιμία του νομίσματος) στη χώρα.
Αναλυτικότερα, οι κινεζικές εξαγωγές αντιδρούν πολύ ισχυρά, όσον αφορά τις διακυμάνσεις του ΑΕΠ των εξαγωγικών αγορών – επίσης, με κριτήριο τις αλλαγές της πραγματικής (της προσαρμοσμένης και εμπορικά σταθμισμένης δηλαδή) ισοτιμίας του νομίσματος της χώρας.
Όταν λοιπόν το (εμπορικά σταθμισμένο) ΑΕΠ στις χώρες εξαγωγής διαφοροποιείται κατά 1%, τότε οι εξαγωγές της Κίνας αλλάζουν κατά 5% – προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση (αύξηση του ΑΕΠ κατά 1% = αύξηση των κινεζικών εξαγωγών κατά 5% – μείωση του ΑΕΠ κατά 1% = μείωση των εξαγωγών κατά 5%).
Από την πλευρά της ισοτιμίας του νομίσματος, όταν αυξάνεται εμπορικά σταθμισμένα κατά 1%, τότε οι εξαγωγές αυξάνονται από 1-1,5% – κάτι που συμβαίνει επίσης στην αντίθετη κατεύθυνση (μειώσεις).
Αυτό που χαρακτηρίζει επομένως τις εξαγωγές της Κίνας είναι ο συνδυασμός των δύο ως άνω παραγόντων – του ΑΕΠ των πελατών της και της ισοτιμίας του νομίσματος της.
Ως εκ τούτου, επειδή ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ στις μεγάλες εξαγωγικές αγορές της Κίνας (Η.Π.Α., Ευρώπη, Ιαπωνία) μειώθηκε σημαντικά μετά το 2009, ενώ το νόμισμα της ανατιμήθηκε σε μεγάλο βαθμό (γράφημα), ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών της έπεσε κάτω από το 10% κατά μέσον όρο – έναντι 20% προηγουμένως.
.
.
Θα είχε μειωθεί δε πολύ περισσότερο, εάν δεν είχε ισορροπηθεί από την αύξηση των εξαγωγών της στις αναπτυσσόμενες οικονομίες – οι οποίες όμως οφείλονταν κυρίως στην έκρηξη των επί πιστώσει επενδύσεων στο εσωτερικό της Κίνας, μεταξύ των ετών 2009 και 2011, λόγω των οποίων εκτοξεύθηκαν οι τιμές των πρώτων υλών που εισάγει στα ύψη.
Ειδικότερα, η ραγδαία άνοδος των τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας, αύξησε τις συγκεκριμένες εξαγωγές και τα κέρδη των αναπτυσσομένων οικονομιών – τα οποία τα χρησιμοποίησαν για να αυξήσουν τις εισαγωγές τους, μεταξύ άλλων από την Κίνα. Διαφορετικά η χώρα δεν θα μπορούσε να διατηρήσει το ρυθμό αύξησης των εξαγωγών της στο 8% περίπου ετήσια – κάτι που όμως δεν θα επαναληφθεί το 2015, πιθανότατα ούτε το 2016, λόγω της κατάρρευσης των τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας.
Σε κάθε περίπτωση, με δεδομένη την πτώση των εισοδημάτων (ΑΕΠ) των αναπτυσσομένων οικονομιών, καθώς επίσης τη μειωμένη ανάπτυξη των βιομηχανικών, κυρίως της Ευρώπης, η Κίνα είναι αδύνατον να διατηρήσει σταθερές τις εξαγωγές της στο άμεσο μέλλον – παρά το ότι το προσπαθεί, με τη βοήθεια πλέον της μικρής υποτίμησης του νομίσματος της.
.
Πιθανή αλλαγή πορείας
Ενδεχομένως βέβαια να εντείνει η Κίνα τις προσπάθειες της, εισερχόμενη στον εν εξελίξει νομισματικό πόλεμο (ανάλυση) – κάτι που θα είχε σοβαρότατες συνέπειες για τον πλανήτη, αφού πρόκειται για τη μεγαλύτερη εξαγωγική δύναμη παγκοσμίως, με μεγάλη απόσταση από τη δεύτερη (πηγή).
Με δεδομένο δε το ότι, παράγει ξανά αυξημένα πλεονάσματα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών της, θα την ακολουθούσαν άμεσα χώρες, όπως η Ιαπωνία, υποτιμώντας αντίστοιχα τα νομίσματα τους – για να διασώσουν την εγχώρια βιομηχανία τους (κάτι που έχει δηλώσει πρόσφατα ο Ιάπωνας υπουργός οικονομικών).
Ήδη πάντως η Κίνα ξεκίνησε να χρησιμοποιεί το πλεονάζον παραγωγικό δυναμικό της στο εσωτερικό, στον εξαγωγικό τομέα – αυξάνοντας σημαντικά τις εξαγωγές αλουμινίου και χάλυβα, σε τιμές που είναι αδύνατον να τις ανταγωνισθεί η Δύση.
Την ίδια στιγμή, η General Motors σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τις εγκαταστάσεις της στην Κίνα, για να εξάγει από εκεί αυτοκίνητα στις Η.Π.Α. – γεγονός που, εφόσον το μιμηθούν οι υπόλοιπες πολυεθνικές, θα προκαλέσει μία αποπληθωριστική μείωση της κερδοφορίας της παγκόσμιας μεταποιητικής βιομηχανίας, δημιουργώντας τεράστια προβλήματα σε πάρα πολλές άλλες χώρες.
.
Επίλογος
Όπως η Γερμανία προσπάθησε με επιτυχία να λύσει τα προβλήματα της οικονομίας της στις αρχές της δεκαετίας του 2000 μέσω των εξαγωγών (μερκαντιλισμός), με τη μείωση την ισοτιμίας του νομίσματος της με τη βοήθεια του ευρώ (εις βάρος των «εταίρων» της, καθώς επίσης του υπόλοιπου πλανήτη), έτσι και η Κίνα θα δοκιμάσει πιθανότατα κάτι ανάλογο ξανά σήμερα – αφού διαφορετικά θα μειωθεί επικίνδυνα ο ρυθμός ανάπτυξης της, προκαλώντας μεγάλες κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις στο εσωτερικό της, καθώς επίσης το βίαιο σπάσιμο της τριπλής φούσκας που τη χαρακτηρίζει (ακίνητα, χρηματιστήριο, τράπεζες).
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είχε σοβαρότατες συνέπειες για την αποβιομηχανοποιημένη σε μεγάλο βαθμό Δύση, κυρίως για την ΕΕ και την Ιαπωνία, ενώ θα επηρέαζε θετικά τις τιμές της ενέργειας, καθώς επίσης των πρώτων υλών – αυξάνοντας τες προς όφελος των αναπτυσσομένων οικονομιών, ιδιαίτερα αυτών που παράγουν τα συγκεκριμένα προϊόντα (Ρωσία, Αυστραλία, Καναδάς, Λατινική Αμερική, Μέση Ανατολή κλπ.).
Επομένως, θα εξελισσόταν σε ένα «επιθετικό όπλο» των χωρών των BRICS, με θύμα κυρίως τη δυτική τριάδα (Ευρώπη, και Ιαπωνία, λιγότερο τις Η.Π.Α.). Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε πιθανότατα τη βίαιη αντίδραση της Δύσης, η οποία δεν θα ήθελε να υποστεί τέτοιου είδους ζημίες – γεγονός που θα σήμαινε πως, για μία ακόμη φορά, ένας νομισματικός πόλεμος θα μετατρεπόταν σε έναν ευρύτερο οικονομικό ή/και συμβατικό, με πολύ δυσάρεστα αποτελέσματα για τον πλανήτη.
.
Σημείωση: Από όλη την παραπάνω ανάλυση (πηγή: DWN) μπορεί να προβλέψει κανείς την εξέλιξη των ισοτιμιών αρκετών νομισμάτων, των δεικτών πολλών χρηματιστηρίων, των τιμών της ενέργειας, των πρώτων υλών κοκ. – εάν φυσικά επαληθευθεί, αφού πρόκειται για υποθέσεις.
