Τα αίτια της παγίδας
Είναι γνωστό το ότι εκείνες οι κοινωνίες, στις οποίες η πολιτική εξουσία συγκεντρώνεται στα χέρια των λίγων και δήθεν εκλεκτών, δεν εξελίσσονται στους τομείς της καινοτομίας και της ανάπτυξης – επειδή οι καινοτόμοι νέοι επιχειρηματίες δεν πιστεύουν πως θα ωφεληθούν οι ίδιοι από την εργασία τους ή πως έχουν ίσες ευκαιρίες με την ελίτ.
Όσον αφορά τους υπόλοιπους, διαπιστώνοντας πως με τη διαπλοκή, με τις γνωριμίες και με τη διαφθορά μπορούν να κερδίσουν πολύ περισσότερα, δεν απασχολούνται με πραγματικά δημιουργικές πρωτοβουλίες – ενώ το δημόσιο μετατρέπεται σε ένα μη παραγωγικό και μη ανταγωνιστικό πελατειακό κράτος, το οποίο στραγγαλίζει την εκάστοτε οικονομία.
Από την άλλη πλευρά, με την πάροδο του χρόνου η πολιτική μετατρέπεται σε υποχείριο μίας μικρής εγχώριας ελίτ, η οποία κατάφερε να πλουτίσει σε μεγάλο βαθμό από τα προνόμια που της παρείχαν προηγουμένως τα κόμματα εξουσίας – οπότε οι επιχειρηματικοί όμιλοι, αποκτώντας τα σημαντικότερα μέσα παραγωγής της χώρας, μαζί με τα ΜΜΕ, ελέγχουν πλέον απολυταρχικά την εκάστοτε κυβέρνηση.
Στη συνέχεια εμποδίζουν όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες, οι οποίες είναι εις βάρος τους – όπως την ενίσχυση του ανταγωνισμού, τη βελτίωση της είσπραξης των φόρων κοκ., ενώ φυσικά φοροδιαφεύγουν, διενεργούν λαθρεμπόριο, διαφθείρονται και διαφθείρουν.
Μεταξύ άλλων, διαφθείρουν τους ηγέτες των εργατικών συνδικάτων, έτσι ώστε να εμποδίζεται η είσοδος των ξένων επιχειρήσεων – ενώ, παρά το ότι οι δημόσιες δαπάνες είναι πολύ υψηλές (46% στην Ελλάδα), δεν διενεργούνται ορθολογικές κρατικές επενδύσεις (υπερτιμολόγηση δημοσίων έργων από την ελίτ κλπ.) και οι υποδομές παραμένουν ανεπαρκείς.
Εύλογα λοιπόν το δημόσιο δημιουργεί συνεχώς ελλείμματα και χρέη, οι τιμές των προϊόντων παραμένουν υψηλές, ενώ δυσχεραίνεται η δραστηριοποίηση νέων επιχειρήσεων – έως εκείνη τη στιγμή που η χώρα χρεοκοπεί, με αποτέλεσμα να μειώνεται ξανά το κατά κεφαλήν εισόδημα των Πολιτών της.
Όπως έχει τεκμηριωθεί δε από την πράξη, η εγχώρια ελίτ συνεργάζεται με τους διαχειριστές της πτώχευσης (ΔΝΤ, Τρόικα), προδίδοντας τη χώρα της έναντι των ίδιων ανταλλαγμάτων που της παρείχε στο παρελθόν η πολιτική – μία προνομιακή μεταχείριση δηλαδή.
.
Η μετάβαση
Για να μεταβεί μία χώρα από τα ανώτερα μεσαία εισοδήματα στα ανώτατα, πρέπει να αναδιατάξει τους πόρους της, αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα της – να εξελιχθεί στους τομείς της γνώσης, καθώς επίσης της έντασης δεξιοτήτων (υψηλή τεχνολογία κλπ.). Κάτι τέτοιο είναι όμως ανέφικτο για οικονομικά ασταθείς χώρες, με προβλήματα φορολογικού πλαισίου, γραφειοκρατίας, εκπαίδευσης, υποδομών κοκ. (άρθρο).
Εάν λοιπόν δεν τα καταφέρει, αποκτώντας τη δυνατότητα να προσφέρει ανταγωνιστικά προϊόντα στις διεθνείς αγορές (ανάλυση), τότε δυστυχώς η οικονομία της υποτροπιάζει – με αποτέλεσμα να καταρρέει ξανά το βιοτικό της επίπεδο, επιστρέφοντας στο παρελθόν.
Αυτήν ακριβώς την τραγωδία βιώνει σήμερα η Ελλάδα, όπως πολλές φορές τις προηγούμενες δεκαετίες – κάτι που δυστυχώς δεν θεραπεύεται ούτε με τα δάνεια των Ευρωπαίων, ούτε με την υιοθέτηση της δραχμής, ούτε με άλλου είδους τεχνάσματα.
Στο σημείο αυτό εύλογα αναρωτιέται κανείς εάν η χώρα θα μπορούσε να καταπολεμήσει τα εσωτερικά της προβλήματα (διαπλοκή, διαφθορά, πελατειακό κράτος, κυριαρχία της εγχώριας ελίτ κλπ.), μέσω της κάθαρσης που ενδεχομένως θα προκαλούσε η επώδυνη χρεοκοπία της ή/και η ακόμη πιο οδυνηρή επιστροφή στο εθνικό νόμισμα – κρίνοντας από την εξέλιξη του ΑΕΠ της Αργεντινής, αφού εκδίωξε το ΔΝΤ και πτώχευσε (γράφημα).
.
.
Η απάντηση είναι βέβαια πολύ δύσκολο να δοθεί, πόσο μάλλον όταν από το γράφημα φαίνεται καθαρά πως προηγήθηκε μία τεράστια πτώση του ΑΕΠ της – η οποία ξεπέρασε το 35% σε σχέση με το 2001 (344,27 δις $), οδηγώντας σε πλήρη απόγνωση την συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της. Η χώρα δε χρειάστηκε έξι ολόκληρα χρόνια για να επανέλθει στα προηγούμενα επίπεδα – γεγονός που σημαίνει ότι, βίωσε τρομακτικές καταστάσεις, τις οποίες δεν θα μπορούσε κανείς να προτείνει υπεύθυνα στους Έλληνες.
.
Επίλογος
Με δεδομένη την τεράστια πτώση του ελληνικού ΑΕΠ κατά τη διάρκεια της εποχής των μνημονίων, με αποτέλεσμα να υποστεί η χώρα μας μία απίστευτη καταστροφή σε όλα τα επίπεδα, οι λύσεις που έχει στη διάθεση της δεν είναι πλέον εύκολες – ενώ έχουν ακόμη περισσότερο δυσκολέψει, μετά το τετράμηνο ναρκοπέδιο που δυστυχώς δεν κατάφερε να ξεπεράσει σωστά η κυβέρνηση.
Παράλληλα, δεν καταπολεμήθηκε η νόσος, από την οποία πάσχει η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες, αφού η συνταγή δεν προέβλεπε κάτι τέτοιο – αλλά, αντίθετα, είχε στόχο την ενδοτική συνεργασία της εγχώριας οικονομικής και πολιτικής ελίτ, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η λεηλασία της χώρας. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται πλέον αβίαστα, από τα νέα μέτρα που πρότεινε η Τρόικα – τα οποία έχουν 100% εισπρακτικό χαρακτήρα, με αντικείμενο την εξυπηρέτηση των πιστωτών της χώρας, χωρίς καμία απολύτως αναπτυξιακή «χροιά».
Εν τούτοις, θα ήταν ανεύθυνο να προτείνει κανείς τη χρεοκοπία της Ελλάδας, με στόχο την κάθαρση, καθώς επίσης την επανεκκίνηση της οικονομίας της σε υγιή θεμέλια – παρά το ότι πιθανότατα αποτελεί τη μοναδική δυνατότητα της ριζικής επίλυσης των προβλημάτων της. Ίσως όμως να μην αποφευχθεί τελικά το μοιραίο, οπότε πρέπει να είναι όλοι προετοιμασμένοι για μία πολύ δυσάρεστη χρονική περίοδο – η οποία βέβαια δεν θα είναι συνώνυμη με το τέλος του κόσμου.
