H χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από τόσες πολλές κεντρικές τράπεζες του πλανήτη, σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, θυμίζει εποχές κραχ και κρίσης – όπως αυτήν της Ασίας ή την πρόσφατη, μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brothers.
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
Τις τελευταίες εβδομάδες μειώνονται συνεχώς τα βασικά επιτόκια σε παγκόσμιο επίπεδο – εκπλήσσοντας όλους όσους θεωρούσαν πως ο πλανήτης, μετά από τις έντονες διακυμάνσεις των προηγουμένων ετών, θα επανερχόταν στην ομαλότητα.
Η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου, λόγω της οποίας δημιουργήθηκαν μεγάλοι φόβοι αποπληθωρισμού, θα μπορούσε να είναι μία από τις αιτίες – μαζί με τις προβλέψεις στασιμότητας της οικονομίας διεθνώς, έτσι όπως αυτή συμπεραίνεται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων από την πτώση του δείκτη θαλασσίων μεταφορών (Baltic Dry).
.
.
Εν τούτοις, η πραγματική αιτία φαίνεται να είναι η ΕΚΤ η οποία, με το πρόγραμμα ποσοτικής διευκόλυνσης που ανήγγειλε, ύψους 60 δις € μηνιαία, για περίπου 18 μήνες, ξεπέρασε όλες τις προβλέψεις των αγορών – ενώ τις καθησύχασε, όσον αφορά την ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας, η οποία θα μπορούσε να αντισταθμιστεί με το πρόγραμμα της κεντρικής τράπεζας.
Με δεδομένη τώρα τη ραγδαία μείωση της ισοτιμίας του ευρώ, η οποία βοηθάει στην αύξηση των εξαγωγών των χωρών της Ευρωζώνης, υποχρεώθηκαν πολλά άλλα κράτη να μειώσουν με τη σειρά τους τα βασικά επιτόκια – έτσι ώστε να μην ανατιμηθούν υπερβολικά τα νομίσματα τους, εις βάρος των εξαγωγών τους.
Στα πλαίσια αυτά ακολούθησαν μειώσεις στα βασικά επιτόκια εκ μέρους του Καναδά, της Δανίας (τρείς φορές μέσα σε δέκα ημέρες, σε αρνητικά επίπεδα), της Ελβετίας, της Τουρκίας, της Αυστραλίας, της Κίνας, της Σουηδίας, καθώς επίσης της Ρωσίας – παρά την κατάρρευση του ρουβλίου, ως αποτέλεσμα των μαζικών εκροών κεφαλαίων. Ακόμη και η Σιγκαπούρη ανακοίνωσε τη χαλάρωση της νομισματικής της πολιτικής, μεταβάλλοντας ουσιαστικά το συναλλαγματικό της καθεστώς (διολίσθηση) – κάτι που κυριολεκτικά δεν περίμενε κανείς.
Επόμενες μειώσεις επιτοκίων αναμένονται από την Πολωνία, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία – ενώ πιθανότατα θα μειώσουν ξανά τα βασικά τους επιτόκια η Αυστραλία, ο Καναδάς και η Ελβετία, έτσι ώστε να υποτιμηθούν τα νομίσματα τους. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις, όπως η Βραζιλία, η οποία αύξησε τα επιτόκια της για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό που είναι ήδη διψήφιος.
Συνεχίζοντας κανείς δεν πιστεύει πλέον ότι η Τράπεζα της Αγγλίας θα προβεί στην πρώτη αύξηση των βασικών της επιτοκίων, την οποία είχε ανακοινώσει – ενώ η απόφαση της κυριότερης κεντρικής τράπεζας του πλανήτη, της Fed, όσον αφορά το ίδιο θέμα (μέσα Μαρτίου), αναμένεται με αγωνία επειδή, τυχόν αύξηση των επιτοκίων εκ μέρους της θα σηματοδοτούσε το σπάσιμο της φούσκας των χρηματιστηρίων, καθώς επίσης των ακινήτων.
.
Η Fed
Για να μπορέσει η Fed να εγκαταλείψει την πολιτική των χαμηλών επιτοκίων, θα πρέπει να επιλέξει τη σωστή χρονική στιγμή – επειδή, εάν το έκανε πολύ ενωρίς, θα προκαλούσε προβλήματα στην αμερικανική οικονομία, με κίνδυνο να βυθιστεί ακόμη και στην ύφεση (ένα τέτοιο σφάλμα παρατηρήθηκε το 1937, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης).
Από την άλλη πλευρά, εάν καθυστερήσει να αυξήσει τα επιτόκια, θα μπορούσε να δημιουργηθεί μία καινούργια κερδοσκοπική φούσκα, όπως συνέβη πριν το 2008, στην αγορά ακινήτων των Η.Π.Α. – επίσης να προκληθεί πληθωρισμός (ανοδικός σπειροειδής κύκλος μισθών-τιμών), αφού η φανερή, επίσημη ανεργία έχει ήδη μειωθεί από το 10% στο 5,7%.
