Οι μετοχές των τραπεζών της χώρας καταρρέουν, μετά τις ζημίες ρεκόρ που κατέγραψαν από τις δραστηριότητες τους στην Ανατολική Ευρώπη – κάτι που πιθανότατα θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα, με άλλες τράπεζες στην περιοχή
.
Η αυστριακή Erste Group προκάλεσε σοκ στους μετόχους της, μετά την ανακοίνωση ζημιών ύψους 1,6 δις € από τη λειτουργία της στην Ανατολική Ευρώπη – με αποτέλεσμα να καταρρεύσει η μετοχή της κατά -13% νωρίς το πρωί, συμπαρασύροντας και την Raiffeisen, η μετοχή της οποίας έπεσε κατά -5%.
Όπως ανακοίνωσε η Erste Group, αναμένει λόγω προβλημάτων στη Ρουμανία και στην Ουγγαρία ετήσιες ζημίες μεταξύ 1,4 δις € και 1,6 δις € – τις μεγαλύτερες μέχρι σήμερα στην ιστορία της, ενώ φυσικά δεν μπορεί να αποκλείσει κάτι ανάλογο και από άλλες χώρες της περιοχής. Στη συνέχεια η υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της Raiffeisen δήλωσε πως δεν περιμένει σημαντικά προβλήματα από τη Ρουμανία – κάτι που φυσικά δεν έπεισε, αφού δραστηριοποιείται στην ίδια αγορά με τη «συνάδελφό» της.
Η αιτία των δισεκατομμυρίων ζημιών στην Ουγγαρία είναι οι υψηλές απώλειες της τράπεζας, από τις ρυθμίσεις που επιβάλλει η κυβέρνηση, σχετικά με τη διαχείριση των δανείων σε ξένο νόμισμα, από τις αλλοδαπές τράπεζες – τις οποίες συνεχώς επιβαρύνει με τις συναλλαγματικές διαφορές. Στη Ρουμανία το πρόβλημα είναι τα επισφαλή δάνεια – για τα οποία το ινστιτούτο αυξάνει τις προβλέψεις του στα 2,4 δις €, από 1,7 δις € μέχρι σήμερα.
Εκτός αυτού, η ρουμανική θυγατρική της Erste Group απειλείται στη χειρότερη των περιπτώσεων με την απόσβεση 1,0 δις € – εάν «διορθώσει» την υπεραξία των παγίων, συμπεριλαμβάνοντας τους αναβαλλόμενους φόρους.
Ουσιαστικά πρόκειται για την τρίτη προειδοποίηση μελλοντικών ζημιών μίας αυστριακής επιχείρησης εντός λίγων μόνο ημερών, λόγω οικονομικών προβλημάτων σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης – με πρώτη αυτήν της εταιρείας τηλεπικοινωνιών (Telekom Austria) και δεύτερη της ενεργειακής EVN.
Το γεγονός αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, όλες όσες τράπεζες δραστηριοποιούνται σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και οι Ελληνικές, οι οποίες όμως δεν έχουν προβεί σε ανάλογες ανακοινώσεις μέχρι σήμερα, θα αντιμετωπίσουν προβλήματα – ενώ οι πρόσφατες επιθέσεις στις τράπεζες της Βουλγαρίας (άρθρο), δεν θα είναι ίσως οι μοναδικές.
Περαιτέρω, η Erste Group αντιμετωπίζει προβλήματα στην Ουγγαρία και στη Ρουμανία από πολλά χρόνια τώρα – έχοντας αποσβέσει ήδη 719 εκ. € και από τις δύο χώρες το 2011. Ειδικά στην Ουγγαρία, όπου η κυβέρνηση της χώρας επέβαλλε την αλλαγή των δανείων που είχαν συναφθεί σε ξένο συνάλλαγμα, σε δολάρια ή ευρώ, με το τοπικό νόμισμα, η τράπεζα κατέγραψε τεράστιες ζημίες.
Από την άλλη πλευρά, η κεντρική τράπεζα της Ρουμανίας της επέβαλλε την απόσβεση των επισφαλών δανείων, επί πλέον πολλών άλλων επιβαρύνσεων – με δυσμενή αποτελέσματα για τον Ισολογισμό της.
Υπενθυμίζουμε πως στην αρχή περίπου του έτους, η «Erste Bank» ανακοίνωσε μείωση των κερδών της κατά 87%, λόγω των υψηλών αποσβέσεων (ζημιών, επισφαλειών) από τη δραστηριοποίηση της στην Ανατολική Ευρώπη – εμφανίζοντας λογιστικά καθαρά κέρδη τότε της τάξης των 61 εκ. €.
Αμέσως μετά ακολούθησε η «Raiffeisen Bank International» (RBI), η μετοχή της οποίας κατέρρευσε, χάνοντας 9,65% μέσα σε μία μόλις ημέρα – με αιτία τα προβλήματα της θυγατρικής της στην Ουκρανία («Bank Aval», 32 υποκαταστήματα στο Κίεβο), καθώς επίσης την αύξηση κεφαλαίων του Ιανουαρίου, κατά 2,8 δις €. Ας σημειωθεί ότι, η RBI θεωρείται ως η Goldman Sachs της Αυστρίας (άρθρο μας).
Σύμφωνα δε με έκθεση της Moody’s, τόσο η «Erste Bank», όσο και η «Bank Austria», οι δύο μεγάλες αυστριακές τράπεζες δηλαδή που δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία, είναι εκτεθειμένες στη χώρα με δάνεια ύψους 8 δις € – γεγονός εξαιρετικά επικίνδυνο, ειδικά επειδή πρόκειται για δάνεια σε ξένο συνάλλαγμα.
Από την άλλη πλευρά, η κρατικοποιημένη «Hypo Alpe Adria Bank» κρέμεται στο λαιμό της Αυστρίας σαν βαρίδι – το οποίο γίνεται μήνα με το μήνα βαρύτερο. Την ίδια στιγμή, η «εκκαθάριση» της τράπεζας των σκανδάλων, της «Kaerntner Bank», καθυστερεί συνεχώς – με τα προβλήματα της να συσσωρεύονται κάτω από το χαλί.
Περαιτέρω, σύμφωνα με πληροφορίες της κεντρικής τράπεζας της Αυστρίας, η χρεοκοπία της πρώην θυγατρικής της γερμανικής «Bayerische Landesbank», θα κοστίσει τουλάχιστον 26 δις € στους φορολογουμένους της χώρας – ένα τεράστιο ποσόν, συγκρινόμενο με το ΑΕΠ της Αυστρίας (περί τα 300 δις €, οπότε το κόστος, το οποίο θα έπρεπε να επιβαρύνει το έλλειμμα του προϋπολογισμού, ανέρχεται στα 8,66% του ΑΕΠ).
Το χρεοκοπημένο αυτό τραπεζικό τέρας («Kaerntner Bank») είναι αδύνατον να «δαμασθεί» από την Πολιτική της χώρας – παρά τα σενάρια, τα οποία έχουν «συνταγογραφήσει» έναντι τεράστιων αμοιβών εταιρείες συμβούλων. Ως εκ τούτου, η συγκυβέρνηση της Αυστρίας (σοσιαλιστές και συντηρητικοί) δεν μπορεί να αποφασίσει τι ακριβώς θα κάνει – με πολλούς να θεωρούν πως οι επιλογές της είναι κάτι μεταξύ «πανώλης και χολέρας».
Ειδικότερα, εάν δημιουργούταν μία «Bad Bank», η οποία θα αναλάμβανε τις ζημίες, κατά τα πρότυπα άλλων χωρών, θα εκτινασσόταν στα ύψη το δημόσιο χρέος της Αυστρίας – η οποία είχε στο παρελθόν το θράσος να ειρωνεύεται την Ελλάδα, για τα οικονομικά της προβλήματα.
Το χρέος αυτό, αν και σχετικά χαμηλό, αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία έτη – με αποτέλεσμα η πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας, καθώς επίσης των τραπεζών της, να επιδεινωθεί δραματικά, εάν δημιουργηθεί τελικά μία «Bad Bank».
Από την άλλη πλευρά, εάν επιλεγόταν η χρεοκοπία της τράπεζας, οπότε η επιβάρυνση των μετόχων, των πιστωτών, ενδεχομένως δε και των καταθετών της, ο χρηματοπιστωτικός σεισμός που θα ακολουθούσε θα μπορούσε να δημιουργήσει τεράστιες ρωγμές στην οικονομία της χώρας – με ανυπολόγιστα επακόλουθα για το μέλλον της.
Η επανεκλεγείσα λοιπόν κυβέρνηση έχει οδηγηθεί σε μία αδιέξοδη κατάσταση, χωρίς να έχει το θάρρος να πάρει σκληρές και γρήγορες αποφάσεις – ενώ, όπως συνηθίζεται στη χώρα, τα πάντα αναβάλλονται ξανά και ξανά για το μέλλον, παρά το ότι δεν φαίνεται να υπάρχει καμία ελπίδα μίας σχετικά ανώδυνης επίλυσης τους.
Τέλος υπενθυμίζουμε πως η Αυστρία, η χώρα που επέκρινε συνεχώς την Ελλάδα στο ξεκίνημα της κρίσης, κατηγορήθηκε από τη Γερμανία για απάτη – με τον ισχυρισμό ότι, δεν σέβεται τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, απέναντι στους ομολογιούχους της χρεοκοπημένης τράπεζας της «Hypo Alpe Adria».
Ειδικότερα, παρά το ότι το ομοσπονδιακό κρατίδιο Kärnten έχει εγγυηθεί για τα ομόλογα της τράπεζας, ύψους 890 εκ. €, ενώ φυσικά μπορεί να τα πληρώσει, απέσυρε αναδρομικά την εγγύηση του και αρνείται να το κάνει – επειδή δεν θέλει να επιβαρύνει τους φορολογουμένους Πολίτες του.
Εάν κάτι τέτοιο συνέβαινε στην Ελλάδα, όπου η κυβέρνηση έχει επίσης εγγυηθεί για τις τράπεζες της χώρας, θα θεωρούταν εξαιρετικά σκανδαλώδες – ενώ πρώτη από όλες θα μας κατηγορούσε η Αυστρία για απάτη. Στη δική της περίπτωση όμως επέλεξε τη χρεοκοπία της τράπεζας, υποσχόμενη ότι θα πληρωθούν ορισμένες από τις απαιτήσεις των δανειστών, εάν μείνει κάποιο ποσόν μετά τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας – κάτι που είναι ελάχιστα πιθανόν.
