Η νομισματική ασυδοσία

Οι εισοδηματικές ανισορροπίες και τα χρέη έχουν λάβει μεγάλες διαστάσεις – με αποτέλεσμα να περιμένουμε είτε ένα καταστροφικό κραχ, είτε αιματηρές κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις, είτε έναν παγκόσμιο πόλεμο, είτε όλα μαζί

  (To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)

Ο καπιταλισμός βρίσκεται σε πορεία κατάρρευσης, σύμφωνα με πολλές αναφορές – μεταξύ άλλων, επειδή έχουν αυξηθεί υπερβολικά οι εισοδηματικές ανισότητες μεταξύ των ανθρώπων. Μεταξύ των κρατών επίσης, θα προσθέταμε, κρίνοντας από τις ασυμμετρίες που έχουν δημιουργηθεί στον πλανήτη – όπου αρκετές πλεονασματικές χώρες, όπως για παράδειγμα η Γερμανία στην Ευρωζώνη, ζουν κυριολεκτικά εις βάρος των ελλειμματικών.

Πρόσφατα δε, Γάλλος οικονομολόγος (Piketty) απέδειξε με τη χρήση εμπειρικών στοιχείων ότι, οι ανισότητες αυξάνονται, όταν τα εισοδήματα από το Κεφάλαιο υπερβαίνουν το ρυθμό ανάπτυξης – όπως πράγματι συμβαίνει σήμερα. Η εξέλιξη αυτή έχει επιδεινωθεί το τελευταίο χρονικό διάστημα, ενώ οι εισοδηματικές ανισότητες έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ – με αποτέλεσμα το ίδιο το σύστημα να «σκάβει τον τάφο του».

Κάτι ανάλογο συμπέρανε πρόσφατα και το ΔΝΤ το οποίο, όπως και ο οικονομολόγος, φαίνεται πως θέλει να σώσει τον καπιταλισμό από τον ίδιο του τον εαυτό – πιστεύοντας ουσιαστικά πως δεν είναι δυνατόν να γίνονται οι πλούσιοι πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι στο διηνεκές, χωρίς να ξεσπάσουν αιματηρές επαναστάσεις, οι οποίες θα γκρεμίσουν τον καπιταλισμό από το θρόνο του.

Εξετάζοντας όμως κανείς τις αιτίες των εισοδηματικών ανισοτήτων, δεν δυσκολεύεται να συμπεράνει ότι, ο βασικός ένοχος δεν είναι άλλος από το νομισματικό σύστημα – το οποίο προκάλεσε τις αδικίες και την ανεπάρκεια του οικονομικού συστήματος, με κίνδυνο να χάσει ο (διαρκώς συρρικνούμενος από τις κρατικές παρεμβάσεις) καπιταλισμός, τη στήριξη του από τους λαούς.

Ειδικότερα, οι επικριτές του καπιταλισμού έχουν απόλυτο δίκιο, όταν ισχυρίζονται πως οι φυσικοί πόροι του πλανήτη χρησιμοποιούνται αναποτελεσματικά – ενώ τόσο τα εισοδήματα, όσο και τα περιουσιακά στοιχεία είναι άνισα κατανεμημένα. Βέβαια, όσον αφορά το θέμα της ανισότητας, είναι δύσκολο να το καθορίσει κανείς, τοποθετώντας κάποια συγκεκριμένα όρια.

Για παράδειγμα, εάν το εισόδημα μου είναι 2.000 €, ενώ αυτό του γείτονα μου 6.000 €, τότε πρόκειται πράγματι για μία ανισότητα – όπου όμως οφείλουμε να αναρωτηθούμε εάν είναι δίκαιη ή όχι. Στα πλαίσια αυτά, εάν ο γείτονας μου εργάζεται τριπλάσιες ώρες από εμένα, έχει σπουδάσει πολύ περισσότερα χρόνια ή οι επιλογές του ήταν καλύτερες από τις δικές μου, τότε η ανισότητα υφίσταται μεν, αλλά δεν είναι άδικη. Επομένως, δεν επιτρέπεται να κοιτάζουμε μόνο τα νούμερα, «εξάγοντας» από αυτά «ηθικές κατηγορίες» – επειδή τα πράγματα είναι αρκετά πιο πολύπλοκα, από όσο θέλουμε συχνά να πιστεύουμε.

Το ίδιο ισχύει και για το θέμα του καπιταλισμού – όπου, πριν ακόμη αναφερθεί κανείς στην κατάρρευση του, θα έπρεπε να εξετάσει εάν το σύστημα που έχουμε σήμερα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη είναι πράγματι το συγκεκριμένο. Στα πλαίσια αυτά, ένα οικονομικό σύστημα, στο οποίο το κράτος συμμετέχει με πάνω από το 50%, δεν μπορεί να θεωρηθεί προφανώς καπιταλιστικό – δεν είναι σωστό και δεν ταιριάζει.

Εδώ εμφανίζεται λοιπόν ο δεύτερος προβληματισμός, αφού δεν γνωρίζουμε εάν η πραγματική αιτία της αποτυχίας είναι η κρατική παρεμβατικότητα στο σύστημα της ελεύθερης αγοράς, τελευταία μέσω των κεντρικών τραπεζών (ανάλυση) ή το ίδιο το σύστημα της ελεύθερης αγοράς – το οποίο ενδεχομένως δεν λειτουργεί σωστά ή είναι αδύνατον να λειτουργήσει σωστά, οπότε θα έπρεπε να αλλαχθεί προτού καταρρεύσει με πάταγο, θάβοντας μας κάτω από τα ερείπια του.

Στα πλαίσια αυτά, οφείλει κανείς, μεταξύ πολλών άλλων, να εξετάσει τι συμβαίνει σήμερα με εκείνους τους νέους ανθρώπους, οι οποίοι αφενός μεν έχουν (υλικούς) στόχους στη ζωή τους, έχοντας κουραστεί για να αποκτήσουν τα απαραίτητα εφόδια για να τους πετύχουν (μόρφωση, σπουδές κλπ.), αφετέρου κατάγονται από γονείς που είτε είναι φτωχοί, είτε δεν ανήκουν στο εισοδηματικά ισχυρό 10% της εκάστοτε κοινωνίας.

Οι νέοι αυτοί άνθρωποι δεν θα τα καταφέρουν ποτέ να επιτύχουν τους στόχους τους, εάν έχει δημιουργηθεί ένα καθεστώς στη χώρα, το οποίο δεν τους το επιτρέπει – εάν δηλαδή το κράτος δεν τους παρέχει τις προϋποθέσεις «ανέλιξης» τους. Στην περίπτωση αυτή, υπάρχουν τρεις εναλλακτικές δυνατότητες:

.

(α)  Είτε αποδέχονται τα πράγματα όπως είναι, συνθηκολογούν, σκύβουν το κεφάλι και παραιτούνται από την προσπάθεια υλοποίησης των φιλοδοξιών τους.

(β)  Είτε επιλέγουν την παρανομία – όχι απαραίτητα τη σύσταση ή τη συμμετοχή σε εγκληματικές συμμορίες, αλλά την απάτη, τη διαφθορά, τη φοροδιαφυγή κοκ.

(γ)  Είτε αυτό που συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό σήμερα: να ζητήσουν τη βοήθεια του κράτους, απαιτώντας μία αναδιανομή των εισοδημάτων προς όφελος τους (μεγαλύτερη φορολόγηση των πλουσίων κλπ.), με την υποστήριξη ανάλογων πολιτικών παρατάξεων ή με την επιλογή της πολιτικής καριέρας εκ μέρους τους.

.

Οι νέοι ελπιδοφόροι άνθρωποι λοιπόν, οι οποίοι θα μπορούσαν να προσφέρουν πολλά στη χώρα τους, κατανοώντας πως οι συνθήκες δεν τους επιτρέπουν να φτάσουν στο επίπεδο των γονέων τους ή να το ξεπεράσουν, ως οφείλουν, επιλέγουν έναν από τους τρεις παραπάνω δρόμους – οι οποίοι δεν οδηγούν σε καμία περίπτωση εκεί που επιθυμούν.

Απλούστερα, εκεί που οι γονείς τους έχουν φτάσει, εργαζόμενοι με έντιμο τρόπο οι περισσότεροι και παρά το ότι διέθεταν πολύ λιγότερα εφόδια από τα παιδιά τους. Το θέμα εδώ είναι το γιατί κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν σήμερα.

To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες (…)

Κατά την άποψη πολλών, η απάντηση είναι πολύ απλή – αφού η κύρια αιτία των παραπάνω προβλημάτων είναι το νομισματικό μας σύστημα. Ειδικότερα, από τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα (ανάλυση) υιοθετούμε νομισματικά συστήματα, τα οποία επιτρέπουν μία συνεχώς αυξανόμενη ποσότητα χρήματος – με την κορύφωση του παραλογισμού να τοποθετείται στο 1971, όπου το δολάριο αποσυνδέθηκε από το χρυσό.

Από εκείνη την εποχή και μετά, όπου η ποσότητα χρήματος μπορούσε πλέον να αυξηθεί απεριόριστα, οι εισοδηματικές ανισορροπίες έλαβαν μεγάλες διαστάσεις, όπως επίσης τα χρέη (γράφημα), με αποτέλεσμα να φτάσουμε στα σημερινά αδιέξοδα – περιμένοντας αργά ή γρήγορα είτε ένα καταστροφικό κραχ, είτε αιματηρές κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις, είτε έναν παγκόσμιο πόλεμο (άρθρο), είτε όλα μαζί.

.

.

Σε κάθε περίπτωση, κάποιο γεγονός ή γεγονότα που θα καταστρέψουν το σημερινό σύστημα, επιτρέποντας στα κράτη και τους ανθρώπους να ξεκινήσουν από την αρχή – εάν φυσικά δεν συμβεί κάτι χειρότερο.

Η εξέλιξη των τελευταίων ετών μετά την κρίση του 2007, όπου οι συνθήκες επιδεινώθηκαν κατά πολύ (άρθρο), παρά την αισιοδοξία που επικρατεί, τεκμηριώνει με το χειρότερο δυνατόν τρόπο τους φόβους μας.

Εν τούτοις, υπάρχουν ακόμη λύσεις, μπορεί να σταματήσει δηλαδή κανείς τη συγκεκριμένη διαδικασία πριν ακόμη είναι πολύ αργά – πληρώνοντας όμως μία πολύ υψηλή τιμή. Για παράδειγμα, εάν σταματούσαμε την αύξηση της ποσότητας χρήματος, εισάγοντας τον κανόνα του χρυσού, η οικονομία θα βυθιζόταν στην ύφεση, η ανεργία θα κορυφωνόταν, το κράτος πρόνοιας θα αδυνατούσε να λειτουργήσει σωστά, πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι θα έχαναν την εργασία τους κοκ.

Οι τράπεζες, οι οποίες το 19ο αιώνα διέθεταν ίδια κεφάλαια της τάξης του 40-50%, έχοντας μετρητά στα ταμεία τους που ξεπερνούσαν το 25%, ενώ σήμερα τίποτα από αυτά δεν συμβαίνει, θα κατέρρεαν – όπως επίσης όλες εκείνες οι εταιρείες, οι οποίες έχουν βασίσει την ανάπτυξη και επέκταση τους στα χρέη.

Ειδικά βέβαια οι αμερικανικές, οι οποίες ναι μεν έχουν αρκετά μετρητά στα ταμεία τους, αλλά ακόμη περισσότερα χρέη – γεγονός που σημαίνει ότι δανείσθηκαν με μηδενικό επιτόκιο για να αυξήσουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα, τα οποία δεν οφείλονται στην αυξημένη κερδοφορία τους.

Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνονται τα ταμειακά διαθέσιμα των μεγάλων εταιρειών των Η.Π.Α. σε σχέση με τα χρέη τους – τα οποία ευρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 15 ετών.

.

.

Ολοκληρώνοντας είμαστε σχεδόν βέβαιοι ότι, η αύξηση της ποσότητας του χρήματος, εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών, δεν πρόκειται να σταματήσει – ενώ δεν θα υιοθετηθεί ο κανόνας του χρυσού, το πλήρες χρήμα (100% κάλυψη των τραπεζικών δανείων) ή κάποια άλλη μέθοδος, η οποία θα επέτρεπε την εξυγίανση του συστήματος.

Στην ΕΕ δε θα συνεχίσουν οι συζητήσεις για την τραπεζική ένωση, το χαμηλότερο βασικό μισθό, τη διάσωση των τραπεζών από τους καταθέτες κοκ. – για θέματα δηλαδή που απλά ωραιοποιούν τα τεράστια προβλήματα που ελλοχεύουν, καθυστερώντας παράλληλα το επερχόμενο, νομοτελειακό κραχ.

Προβλέπουμε λοιπόν δυστυχώς ότι, η νομισματική ασυδοσία θα συνεχιστεί, όπως επίσης η τραπεζική ασυδοσία, μέχρι την τελική πτώση – η οποία δυστυχώς θα βρει απροετοίμαστες πολλές χώρες και ακόμη περισσότερους ανθρώπους.